5.1 De Tweede landbouwrevolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welke revolutie vond er 10.000 v.Chr. plaats?

Welke revolutie vond er 10.000 v.Chr. plaats?

5.1 De Tweede Landbouwrevolutie

Plaatje 1

Plaatje 2

Welke plaatje
laat een ploeg
zien?

1. Het eerste plaatje
2. Het tweede plaatje

Welk dier dier zag je de ploeg voorttrekken?

1. Paarden
2. Os
3. Koeien
4. Schapen

Leerdoel

• Je weet wanneer de tweede Landbouwrevolutie plaatsvond. 
• Je weet het drieslagstelsel is. 
• Je weet wat een nederzetting is.

Wat gaan we doen?

• Opwarm vragen (gedaan) (3 min)
• Uitleg; waar werden nederzetting gebouwd? (15 min)
• Tekenen is een kunst*
• Uitleg; De Tweede Landbouwrevolutie. (10 min)
• Oefenen topo. (10 min)
• Zelfstandig werken; Learnbeat 5.3 + 5.4

 Nederzetting 

• Na de val van het West-Romeinse Rijk bestond Europa uit kleine nederzettingen (dorpjes/stadjes).
• De nederzettingen werden veelal bij knooppunten van rivieren of wegen gebouwd.

Verplichtingen van de horige;

• Een nederzetting viel onder het gezag van een heer. 
• De heer had horigen die voor hem werkten (herendiensten).
• Een horige had veelal ook een eigen stukje grond.

Waarom stonden nederzettingen bij een rivier?

• Dit was (én is) de snelste manier van transport voor goederen en producten.

Drieslagstelsel

Drieslagstelsel (bron 5.06)

• Voorheen 50% van het land in gebruik.
• Andere helft ligt droog. 
  
  Drieslagstelsel;
• Bij het drieslagstelsel 67% (twee derde) van de grond in gebruik.
•  33% ligt droog.
• Voordeel; minder snel last van hongersnood. 
• Meer variatie van het voedsel dat verbouwt wordt.

Omschrijf zelf het voordeel van een paard ten opzichte van een os.

Zelfstandig werken

• Topotoets oefenen.
• Learnbeat 5.3 + 5.4.

Benoem een tweetal veranderingen tijdens de tweede landbouwrevolutie..

Gevolgen tweede landbouwrevolutie

1. De akkers werden afwisselend bebouwd;  grond wordt vruchtbaarder.
   
2. Vergelijking tweeslagstelsel; groter deel van de grond wordt bebouwd.

Hoe konden horigen hun vrijheid   verkrijgen?

1.  Woeste grond ontginnen en vrije boer worden.
2. Als ambachtsman in een nederzetting gaan werken.

ontginning = grond beschikbaar maken voor landbouw (akkerbouw).

10 minuten

Opdracht; benoem een 
viertal verplichtingen 
waaraan een horige moest
voldoen. 

blz --> opzoeken