Tijdvak 6 - Les I - Absolute vorsten en wetenschappelijke revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Havo 5 Geschiedenis

Tijdvak 6 - Les I

Terugblik
Bij welk kenmerkend aspect past deze bron?

Bekijk de bron hiernaast. Staat de maker van de bron aan de kant van de katholieken of protestanten? Overleg met iemand anders en schrijf vervolgens je antwoord op. Gebruik twee beeldelementen in je antwoord.

Tijd van Ontdekkers en Hervormers gaat over de

1. 15e eeuw
2. 16e eeuw
3. 17e eeuw
4. 18e eeuw

'De Opstand' gaat over

1. De vrijheidsstrijd van de Amerikaanse kolonisten tegen de Engelsen
2. boeren en stedelingen die in opstand komen tijdens de Franse Revolutie
3. Mensen in de Nederlanden die in opstand komen tegen de Spaanse koning

Hoe heet de vrede aan het einde van de Opstand/Tachtigjarige oorlog? Graag met jaartal erbij.

Noem twee oorzaken voor dit conflict

Kenmerkend aspect

Het streven van vorsten naar absolute macht 

Tekst bij het KA

het streven van vorsten naar absolute macht 

In de 17e eeuw streden Europese vorsten met hun onderdanen om de verdeling van de macht. Veel vorsten streefden naar absolute macht. In Frankrijk ontstond een absolute monarchie, terwijl Engeland een constitutionele monarchie werd. 

Wat is er niet duidelijk aan de tekst?

Wat is de boodschap die Lodewijk XIV wil overbrengen met dit schilderij? Gebruik in je antwoord ten minste twee beeldelementen waar een stip staat.

Examenvraag (2019/1)

Gebruik bron 3.

Het gedrag van de adel aan het hof zoals dat in de bron wordt

beschreven, wordt door Lodewijk XIV gestimuleerd.

3p 8 Licht dit toe door:

- te noemen welk gedrag van deze adel wordt beschreven en

- uit te leggen welk politiek doel Lodewijk XIV nastreeft door dit gedrag

te stimuleren. 

bron 3

De Hertogin van Orléans is de weduwe van de broer van de Franse koning Lodewijk XIV. In een brief schrijft zij over het leven aan het koninklijke hof:

Versailles, 4 januari 1704

De hofdames van de Hertogin van Bourgondië hebben geprobeerd om zich de rang en de plek van mijn hofdames toe te eigenen (…). Ze kregen de bewakers van de koning zover dat die een plek voor hen bezet hielden en de stoelen van mijn hofdames naar achter duwden. Ik heb hier eerst over geklaagd bij de Heer van Noailles, die mij antwoordde dat het op bevel van de koning was. Ik ben toen meteen naar de koning toe gegaan en zei tegen hem: "Mag ik u vragen, Majesteit, of het uw orders zijn dat mijn hofdames geen plek of rang meer hebben? Als dat uw wens is dan zal ik daar niets meer over zeggen want ik wens slechts u te gehoorzamen (…)."

         Die vrouwen zijn veel te vrijmoedig sinds ze de gunst van de koning genieten  

en ze hadden zichzelf wijsgemaakt dat ik niet de moed zou hebben deze zaak

aan te kaarten bij de koning. Maar ik ben niet van plan mijn rang of mijn

voorrechten te verliezen. 

8 maximumscore 3

Voorbeeld van een juist antwoord is:

• Uit de brief blijkt dat de edelen elkaar (moeten) beconcurreren om de

gunst van de koning 1

• Lodewijk XIV streeft ernaar dat alle macht in zijn handen blijft / dat hij

absolute macht behoudt; door het stimuleren van de onderlinge

concurrentie / door het bevorderen dat de edelen hun eigen

(ceremoniële) positie moeten verdedigen voorkomt Lodewijk dat de

edelen tegen hem (kunnen) samenspannen 2

Nederlandse opstand

Kenmerkend Aspect - 

Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van de Nederlandse staat. 

Kenmerkend aspect

De wetenschappelijke revolutie

Welk woord staat centraal bij de wetenschappelijke revolutie, denk je?

Tekst bij het KA

6d de wetenschappelijke revolutie

In de 17e eeuw leidde een nieuwe onderzoekende houding tot de wetenschappelijke revolutie. In de exacte wetenschappen kwamen theorieën en wetten tot stand op grond van redeneren, waarnemen en experimenteren. Bij de Europese expansie en in oorlogvoering werden veel nieuwe ontdekkingen en uitvindingen toegepast.

Wat is er niet duidelijk aan de tekst?

Tekst bij het KA

6d de wetenschappelijke revolutie

In de 17e eeuw leidde een nieuwe onderzoekende houding tot de wetenschappelijke revolutie. In de exacte wetenschappen kwamen theorieën en wetten tot stand op grond van redeneren, waarnemen en experimenteren. Bij de Europese expansie en in oorlogvoering werden veel nieuwe ontdekkingen en uitvindingen toegepast.

antwoord bij vraag uit 2022

maximumscore 2

Kern van een juist antwoord is:

Willem van der Straaten liet studenten in het ziekenhuis meelopen om hun

de kans te geven zelf zieken/symptomen waar te nemen, wat aansloot bij

de nieuwe eis (tijdens de wetenschappelijke revolutie) dat

theorieën/onderzoeken op grond van redeneren en waarnemen tot stand

moesten komen / dat onderzoek empirisch moest zijn. 

Opdracht: Leg uit dat de afbeeldingen laten zien dat Antonie van Leeuwenhoek leefde in de tijd van de Wetenschappelijke Revolutie

Tijdvak regenten en vorsten is de .......................... eeuw

1. 17e
2. 16e
3. 15e
4. 18e

In welke twee grote groepen raakte het christendom door de Reformatie verdeeld?

1. katholieken en luthersen
2. protestanten en gereformeerden
3. protestanten en katholieken
4. calvinisten en katholieken

Welke hoort niet bij de wetenschappelijke revolutie?

1. rationeel denken
2. zelf onderzoek doen
3. klakkeloos accepteren van onderzoek uit de oudheid
4. Kritisch kijken en vervolgens nadenken hoe het zit