Grammatica zinsdelen les 1: Persoonsvorm, onderwerp, zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Start grammatica zinsdelen

Welkom Havo 3

Volg het stappenplan, dan maken we er een goede les van.

Stap 1: Telefoons in de telefoontas.

Stap 2: Pak je leesboek, schrift en laptop

Stap 3: Log in bij LessonUp met je eigen naam

Wat ga je doen?

Ik kan een zin grammaticaal helemaal ontleden op havo 2 niveau.

Hoe bereik je dit doel?

• Lezen
• Oefening: Zinsontleding: hoe moet het ook alweer?
• Huiswerk

Lezen

Je leest 10 minuten in je leesboek

Wat ga je doen?

Op de volgende dia zie je drie zinnen. Deze zinnen ga je volledig ontleden. 

Oefening zinsontleding: Zit er een zinsdeel niet in de zin? Zet een kruisje

Ontleed de volgende enkelvoudige zinnen. Noem de persoonsvorm, zet zinsdeelstreepjes, noem het onderwerp, werkwoordelijk gezegde, naamwoordelijk gezegde, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, bijwoordelijke bepaling.   

1. Josita wil Emile voor zijn verjaardag een boormachine geven.

2. Ondanks de omstandigheden is Truus optimistisch gebleven.

3. Een oude klasgenoot schijnt een veelbelovend acteur te zijn.

Antwoorden

1. Josita/ wil/ Emile/ voor zijn verjaardag/ een boormachine/ geven.

pv: wil

ow:  Josita

wg: wil geven

ng: X

lv: een boormachine

mv: Emile

bwb: voor zijn verjaardag
 

Antwoorden

2. Ondanks de omstandigheden/ is/ Truus /optimistisch/ gebleven.

pv: is

ow: Truus

wg: X

ng: is optimistisch gebleven --> Naamwoordelijk deel: optimistisch

lv: X

mv: X

bwb: Ondanks de omstandigheden

 

Antwoorden

3. Een oude klasgenoot/ schijnt/ een veelbelovend acteur/ te zijn.

pv: schijnt

ow: een oude klasgenoot

wg: X

ng: schijnt een veelbelovend acteur te zijn

lv: X

mv: X

bwb: X

Herhaling: Persoonsvorm:

Persoonsvorm = pv = Altijd een werkwoord. Hij verandert de vorm van de persoon.

Je vindt de persoonsvorm:

1. Zet de zin in een andere tijd: het werkwoord dat verandert = pv.

2. Verander de zin van getal: Enkelvoud<----> meervoud. Het werkwoord dat verandert = pv.

3. Maak er een vraagzin van. Het eerste WERKWOORD komt vooraan.

Onderwerp

Onderwerp: Wie of wat doet of is de actie?

Hoe vind je het onderwerp van een zin?

1. Stel de vraag: Wie of wat + pv. MEER NIET!

2. Verander de zin van getal. De personen/dingen die veranderen = onderwerp.

Zinsdeelstreepjes

Zinsdelen: Woorden/woordgroepen die bij elkaar horen, want ze hebben dezelfde functie.

5 Regels m.b.t. zinsdeelstreepjes:

1. De persoonsvorm moet tussen zinsdeelstreepjes.

2.  Alle woorden voor de persoonsvorm zijn 1 zinsdeel.

3. Een lidwoord en een bijvoeglijk naamwoord horen bij een zelfstandig naamwoord. Deze kunnen niet los in 1 zinsdeel staan.

4. Meerdere werkwoorden achter elkaar = wg dus 1 zinsdeel.

5. Doe de zinsdeelproef: Plaats een woord voor de persoonsvorm. Noem eerst dat woord en daarna de persoonsvorm. De rest van de zin gooi je om. Loopt de zin goed? Dan is het een zinsdeel. Loopt de zin niet, dan pak je een nieuw woord erbij.