4.3 Hormonen (deel 2)

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

4.3 Hormonen (deel 2)

Deze les

-Check vragen menstruatiecyclus

-Of uitleg cyclus of zelfstandig verder

-Maken opdrachten: 45 t/m 48, 51

Welk hormoon kan, na kunstmatige toediening, het rijpen van meer eicellen tegelijk bevorderen?
(dit wordt bv. gedaan bij IVF)

1. FSH
2. LH
3. oestrogeen
4. progesteron

Welk proces vindt plaats op tijdstip P?

1. bevruchting
2. menstruatie
3. ovulatie
4. afronding meiose II

Welk hormoon houdt na de eisprong
het baarmoederslijmvlies in stand?

Wat zijn de namen van
hormoon nummer 3 en 4?

1. 3 = FSH 4 = LH
2. 3 = LH 4 = progesteron
3. 3 = oestrogeen 4 = progesteron
4. 3 = FSH 4 = oestrogeen

Is er sprake van stimulering (+)
of remming (-) bij
de pijlen 2, 4 , 6 en 9?

1. 2 en 4 beide (+) 6 en 9 beide (-)
2. 2 en 4 beide (-) 6 en 9 beide (+)
3. 2, 4 en 9 (+) en alleen 6 (-)
4. 2, 4 en 6 (+) en alleen 9 (-)

Nu

-Uitleg menstruatiecyclus: 

       als je dat fijn vindt

       als je 3 of meer vragen fout had

-Zelfstandig: 

verder lezen 4.3 en maken opdrachten: 45 t/m 48, 51

Oefenen menstruatiecyclus en hormonen man en vrouw (zie volgende slides)

biologiepagina.nl

biologiepagina.nl

Hormonen

Hypothalamus: regelcentrum

Hypofyse: centrale hormoonklier 

Vanaf de puberteit: hypothalamus produceert

GnRH (gonadotropine- releasing-hormone).

Via bloedvaten komt dit hormoon bij de hypofyse.

De hypofyse produceert daardoor FSH (follikel stimulerend hormoon) en LH (luteïniserend hormoon).

Hormonen

De hypofyse bestaat uit een voorkwab en achterkwab die beide verschillende hormonen maken.

Menstruatiecyclus

FSH stimuleert de ontwikkeling en rijping van follikels in de eierstokken (ovaria).

FSH en LH stimuleren de follikels om oestrogenen te produceren.

Oestrogenen zijn vrouwelijke geslachtshormonen.

Oestrogenen zorgen voor de ontwikkeling van de secundaire geslachtskenmerken en maken het baarmoederslijmvlies dikker (klierrijker).

Dag 1-14 menstruatiecyclus

Wanneer oestrogenen concentratie in het bloed boven een drempelwaarde komen, dan is er een positieve terugkoppeling.

Dan snelle toename van LH (en FSH) door de hypofyse.

Daardoor voltooiing meiose I en ovulatie !

Dag 1-14 menstruatiecyclus

Na ovulatie blijft het gele lichaam achter.

Gele lichaam produceert nu oestrogenen en progesteron.

Progesteron stimuleert de groei en ontwikkeling van het baarmoederslijmvlies.

Oestrogenen en progesteron remmen de hypothalamus en de hypofyse = negatieve terugkoppeling

Dag 14-28 menstruatiecyclus

Na ovulatie blijft het gele lichaam achter.

Gele lichaam produceert nu oestrogenen en progesteron.

Progesteron stimuleert de groei en ontwikkeling van het baarmoederslijmvlies.

Oestrogenen en progesteron remmen de hypothalamus en de hypofyse = negatieve terugkoppeling

Dag 14-28 menstruatiecyclus

Eicel leeft maar 24 uur. Is er geen bevruchting (in de eileider) dan is er ook geen innestelling in het baarmoederslijmvlies en dus geen zwangerschap.

Bij uitblijven zwangerschap sterft het gele lichaam (10-14 dagen na ovulatie).

Als gele lichaam sterft, dan stopt de productie van progesteron.

Gevolg = menstruatie rond dag 28

Dag 14-28 menstruatiecyclus

Wanneer oestrogeen en progesteron daalt, dan valt de remming van hypothalamus en hypofyse weg.

Hypofyse maakt weer FSH en LH en dus weer rijping van de follikels.

Start nieuwe menstruatiecyclus

Dag 14-28 menstruatiecyclus

Huiswerk: maken opdrachten: 45 t/m 48, 51

Zijn er nog verzoekjes/vragen over H3?? 

(kunnen we dan woensdag in de les behandelen)

Hormonale regeling bij zwangerschap

Bevruchting vindt plaats in de eileider!

Innesteling embryo 6 dagen na ovulatie.

10-14 dagen na bevruchting produceert trofoblast/placenta het hormoon HCG.

Door HCG blijft het gele lichaam bestaan, dus nog steeds productie progesteron (en oestrogeen) door

het gele lichaam.

Na 3 maanden stopt de placenta met de

productie van HCG.

Gevolg? Gele lichaam sterft.

De placenta neemt de productie van progesteron (en ook oestrogenen) over.

FUNCTIES PROGESTERON

1. Baarmoederslijmvlies blijft dik en klierrijk. Houdt zwangerschap in stand (zonder progesteron miskraam)
2. Er zijn GEEN ovulaties en menstruaties (door negatieve terugkoppeling hypothalamus en hypofyse).
3. Ontwikkeling van de melkklieren in de borsten

Als bij een vrouw een bevruchte eicel voorkomt, waar bevindt deze bevruchte eicel
zich dan gewoonlijk?

1. Baarmoeder
2. Ovarium
3. Eileider
4. Vagina

Zwangerschapstesten berusten op het aantonen van een hormoon, dat alleen aan het begin van zwangerschap gemaakt wordt.
Welk hormoon is dat?

1. Progesteron
2. HCG
3. Oxytocine
4. Oestrogeen

Welk hormoon hoort bij bewering 1 en welke bij bewering 2?

1. Dit hormoon houdt het baarmoederslijmvlies in stand na de eisprong.
2. Tot 3 maanden zwangerschap wordt dit hormoon door de placenta
afgegeven.

1. 1= HCG 2= oestrogeen
2. 1= oestrogeen 2= HCG
3. 1= HCG 2= progesteron
4. 1= progesteron 2= HCG

Waarop berust de werking van "de anticonceptie-pil" ter voorkoming van zwangerschap?

1. Op het niet innestelen van en bevruchte eicel.
2. Op het afstoten van het baarmoederslijmvlies met de eicel.
3. Op het niet meer rijpen van een follikel in het ovarium.
4. Op het doden van de eicel.

Welk hormoon zorgt ervoor dat de geboorte op gang komt (weeën)?

1. Oxytocine
2. Prolactine
3. HCG
4. Oestrogeen

0

mannelijke hormonen

hypofyse produceert FSH en LH

FSH - stimuleert productie zaadcellen

LH - stimuleert productie testosteron

productie FSH en LH is constant van puberteit tot hoge ouderdom

negatieve terugkoppeling

Binas 89C

spermatogenese = vorming zaadcellen

ICSH = LH

cellen van Leydig = hormoonproducerende cellen (testosteron)

testosteron zorgt voor primaire en secundaire geslachtskenmerken en stimuleert spermatogenese

te veel testosteron = remmend op de hypothalamus en hypofyse

anabole steroïden

testosteron = vetachtige hormoon, een anabole steroïde (lijkt op cholesterol)

anabole steroïden (dus ook testosteron) stimuleren ontwikkeling spierweefsel

misbruik van deze stoffen in de sport = doping

Bekijk de vorige twee dia's. Mannen die veel doping gebruiken in de vorm van anabole steroïden kunnen onvruchtbaar worden. Leg met behulp van de afbeelding uit waarom.