3.2 Voedselproductie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

3.2 Voedselproductie

Leerdoelen:

• Je kunt manieren noemen waarop een optimale productie van voedsel kan worden verkregen.
• Je kunt de kenmerken van bestrijdingsmiddelen en biologische bestrijding noemen.

Voedselproductie

Drie vormen van landbouw:

1. Akkerbouw
2. Veeteelt
3. Tuinbouw

Bemesting

• Toevoeging van mineralen aan de bodem
• Kunstmest (nitraat en fosfaat).
• Stalmest: uitwerpselen en urine van landbouwhuisdieren

Drijfmest: vloeibaar-injectie

Vaste stalmest vermengd met stro (maakt bodem luchtiger)

Bodembewerking

• Ploegen en eggen
• Bodem wordt luchtiger, meer zuurstof in de bodem.
• Reducenten (die stalmest afbreken) hebben zuurstof nodig.

Voedselproductie

Manieren om veel voedsel te maken

1. Veel van hetzelfde bij elkaar: Monocultuur of bio-industrie

2.Opbrengst verhogen: Dierlijke mest en kunstmest gebruiken 

3. Schade voorkomen: Gewasbeschermingsmiddelen en antibiotica gebruiken.

4. Supergewassen en supervee:

veredelen en genetisch modificeren.

Door ziekten en plagen wordt de opbrengst van voedingsgewassen lager. In de landbouw worden ziekten en plagen bestreden met bestrijdingsmiddelen of op een biologische manier.

Chemische bestrijdingsmiddelen

Voordelen:

• effectief - snelle bestrijding

Nadelen:

• niet-selectief: alles gaat dood, ook onschadelijke en nuttige   soorten.
• persistent: wordt niet in de cellen afgebroken. Gevolg:   accumulatie (ophoping)
• de soort die wordt bestreden kan resistent worden

Het ontstaan van resistentie

Accumulatie

Biologische bestrijding

Gewassen worden op een natuurlijke manier beschermd

• Natuurlijke vijanden; deze kunnen de schadelijke dieren doden
• Schadelijke dieren lokken of onvruchtbaar maken
• Vruchtwisseling; door elk jaar een ander gewas te verbouwen voorkom je een plaag op een stuk land

0

Biologische bestrijdingsmiddelen

Voordelen:

• soort-specifiek
• geen accumulatie
• geen resistentie

Nadelen:

• de natuurlijke vijand is moeilijk plaatsgebonden (kan wegvliegen). Daarom vaak alleen in kassen toegepast.

Biologische landbouw

1. Dierenmest of compost, geen kunstmest
2. Geen chemische plaagbestrijdingsmiddelen
3. Dieren natuurlijk gedrag laten vertonen, welzijn

onkruid met de hand weghalen

natuurlijke vijand van plaagdier: biologisch bestrijdingsmiddel

Methoden voor verbetering van organismen

• veredelen of fokken:
  nakomelingen met de meest gunstige eigenschappen kruisen

• genetische modificatie: eigenschappen veranderen door inbrengen van DNA uit andere organismen -> bijv resistentie bij planten.

Veredelen

Plantenveredeling

Genetische modificatie

Een organisme genetisch (kwa DNA) veranderen.

Organisme met veranderde genen heten

gm-organismen of transgeen organismen.

Fokken

Je bedenkt drie manieren waarop de mens afhankelijk is van het milieu.
1 Het milieu levert voedsel.
2 Het milieu levert water.
3 Het milieu levert zuurstof.
Bij welke van deze manieren speelt fotosynthese een directe rol?

1. alleen bij 1 en 2
2. alleen bij 1 en 3
3. alleen bij 2 en 3
4. bij 1,2 en 3

Bepaalde vlinders worden bestreden door middel van het inzetten van sluipwespen. Hoe noem je deze vorm van bestrijding.

1. chemische bestrijding
2. resistente bestrijding
3. biologische bestrijding
4. inzetten van een plaag

Welke kenmerk hoort NIET bij biologische landbouw?

1. Het milieu wordt zoveel mogelijk ontzien.
2. Er worden geen chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt.
3. Er wordt alleen stalmest gebruikt.
4. Er zijn alleen maar mono-culturen.

HUISWERK

Bestudeer 3.2 en maak

opdrachten 7, 8, 10, 12, 14, 15 en 17