Bs.5 Dihybride kruisingen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Bs.5 Dihybride kruisingen

Deze les

Deel 1: Bs. 5 Dihybirde kruisingen

Leerdoelen

Theorie

Zelf aan de slag

Deel 2: Bs 7

Leerdoelen

Je kunt een kruisingsschema opstellen voor een dihybride kruising met onafhankelijke overerving 

 De frequentie van bepaalde genotype en fenotype van nakomelingen afleiding uit:

- Kruisingsschema

- Stamboom van een dihybride kruising met onafhankelijke overerving

Dihybride kruising

Monohybride kruising: 1 erfelijke eigenschap met 1 allelenpaar

Dihybride kruising: 2 erfelijke eigenschap met 2 allelenparen

De genen (eigenschappen) liggen op verschillende chromosomen paren en erven onafhankelijk over.

Kruising van de P generatie

Grote plant met groene erwten

AABB

Kleine plant met gele erwten

aabb

Fenotype

Genotype

P generatie

Kruising van de P generatie

Grote plant met groene erwten

AABB

 AB

Kleine plant met gele erwten

aabb

 ab

Fenotype

Genotype

Geslachtscellen

P generatie

Resulteert in de F1 generatie

	AB
ab	AaBb

F1 generatie

AaBb

Grote planten met groene erwten

Kruising van de F1 generatie

Grote plant met groene erwten

AaBb

AB, Ab, aB en ab

Grote plant met groene erwten

AaBb

AB, Ab, aB en ab

Fenotype

Genotype

Geslachtscellen

F1 generatie

Resulteert in de F2 generatie

	AB	Ab	aB	ab
AB	AABB	AABb	AaBB	AaBb
Ab	AABb	AAbb	AaBb	Aabb
aB	AaBB	AaBb	aaBB	aaBb
ab	AaBb	Aabb	aaBb	aabb

F2 generatie

Fenotype

9/16 is groot met groene erwten

3/16 is klein met groene erwten

3/16 is groot met gele erwten

1/16 is klein met gele erwten

9:3:3:1

Onthouden!

Bij fenotype: Een verhouding 9:3:3:1 van een combinatie van twee eigenschappen in de nakomelingen wijst altijd op een kruising van 2 voor beide eigenschappen heterozygote ouders.

AaBb

Verhoudingen: kans berekenen

Monohybride kruising

P Aa x aa

F1. Genotype: 1:1

Fenotype 1:1

P Aa x Aa

F1. Genotype 1:2:1

Fenotype 3:1

Dihybride kruising

P AaBb X AaBb

F1. Fenotype 9:3:3:1

Dit is altijd zo

Hiermee kan je dus ook gaan rekenen

Voorbeeld

Tomatenplant 

Lang blad A, kort blad a

Ingesnede blad B, gaaf blad b

P AAbb X aaBB

F1 ...

Voorbeeld

Tomatenplant

Langblad A, kort blad a

Ingesnede blad B, gaaf blad b

P AAbb X aaBB

F1  AaBb

AaBb x AaBb

Tomatenplant:

Langblad A, kort blad a

Ingesnede blad B, gaaf blad b

F1 AaBb 

F1 AaBb X AaBb

Welk deel van F2 heeft lange, gave bladeren? (fenotype)

Bepaal de kans van beide eigenschappen (los van elkaar)

Kans op lange bladeren

...

Kans op gave bladeren

...

Kansen met elkaar vermenigvuldigen

Tomatenplant:

Langblad A, kort blad a

Ingesnede blad B, gaaf blad b

F1 AaBb 

F1 AaBb X AaBb

Welk deel van F2 heeft lange, gave bladeren? (fenotype)

Bepaal de kans van beide eigenschappen (los van elkaar)

Kans op lange bladeren

3/4 

Kans op gave bladeren

1/4

Kansen met elkaar vermenigvuldigen

(3/4) X (1/4) = 3/16

Genotypen ouders?

Genotypen ouders?

Kijk naar de verhoudingen per eigenschap!

Vachtkleur: Zwart A, bruin a

Oren: Normaal B, hangoren b

Genotypen ouders?

Eerst kijken naar verhouding vachtkleur.

Verhouding: ....

Genotypen ouders?

Eerst kijken naar verhouding vachtkleur.

10 zwart 11 bruin

1:1

P. Aa en aa

Genotypen ouders?

Dan kijken naar verhouding oren.

Verhouding: ....

Genotypen ouders?

Dan kijken naar verhouding oren.

16 rechte en 5 hangoren

3 : 1

P. Bb en Bb

Genotypen ouders?

Vachtkleur: Aa en aa

Oren: Bb en Bb

P AaBb en aaBb

Zelf aan de slag

Thema 3

Bs. 5 Dihybride kruisingen

Opdrachten 45 t/m 51

Fout op Blz 221

Er staat groen is dominant, maar dit moet geel zijn.