H7.2 Systematische namen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Scheikunde H7.2

Deze les bestaat uit twee onderdelen. Je mag deze twee onderdelen verspreid over de week maken. Uiterlijk volgende week moet je het huiswerk van deze les gemaakt hebben.

Heel veel succes.

Deel 1

Alkanen

Wat zijn Isomeren?

Kenmerken alkanen

Systematisch naamgeving alkanen

Kijk eens naar onderstaand plaatje en neem dit plaatje over in je schrift. Van dit molecuul gaan we de naam stap voor stap van vaststellen met behulp van het stappenplan op de volgende pagina.

1. Zoek de langste onvertakte keten => Hoofdketen
2. Stamnaam = naam onvertakte alkaan =>
   Zie Tabel 8.13 
3. Nummer de C-atomen van de langste keten om te kijken waar de zijgroepen zitten. 
4. Elke zijgroep wordt vóór de stamnaam vermeld, voorafgegaand door het nummer van het C-atoom waaraan deze vastzit
5. Komt eenzelfde groep vaker voor, dan gebruik je een voorvoegsel zie Tabel 8.17 

1.

3.

Zijgroepen

4.

5.

Hier komt methyl maar één keer voor, het voorvoegsel mag je hier dan ook weglaten.

HAVO: 

6. Getallen worden gescheiden door een , 
Een getal en een letter worden gescheiden door een - 

VWO: 

6. Bij meerdere zijgroepen wordt er een alfabetische volgorde aangehouden. Zo gaat ethyl- voor methyl- 

7. Getallen worden gescheiden door een ,

Een getal en een letter worden gescheiden door een - 

6. HAVO

De naam van het molecuul is dus:

2-methylbutaan

7. VWO

De naam van het molecuul is dus:

2-methylbutaan

Nu zelf proberen: Wat is de naam van onderstaand molecuul?

Stappenplan:

Geef alle 5 de isomeren met molecuulformule C6H14

Hexaan
 

2-methylpentaan

3-methylpentaan

2,2-dimethylbutaan

2,3-dimethylbutaan

Teken in je schrift de structuurformules van de volgende stoffen en zet de molecuulformule erbij.

1.     hexaan

2.    3‑methylpentaan

3.    ethaan

4.    methylpropaan

5.    2,3‑dimethylbutaan

Welke stoffen zijn isomeren van elkaar ?

Deel 2

Alkenen

Kenmerken alkenen

Wat zijn isomeren ook alweer ?

Systematisch naamgeving alkenen

Kijk eens naar onderstaande molecuulformule en neem deze over in je schrift. Van dit molecuul gaan we de naam stap voor stap van vaststellen met behulp van het stappenplan op pagina:

239 (HAVO)

246 (VWO)

1. Zoek de langste onvertakte keten => Hoofdketen
2. Stamnaam = naam onvertakte alkaan =>
   Zie Tabel 8.13 LET OP! De uitgang van de naam is nu niet
   -aan, maar -een
3. Nummer de C-atomen van de langste keten om te kijken waar de zijgroepen zitten. 
4. Elke zijgroep wordt vóór de stamnaam vermeld, voorafgegaand door het nummer van het C-atoom
   waaraan deze vastzit
5. Komt eenzelfde groep vaker voor, dan gebruik je een voorvoegsel zie Tabel 8.17 

1.

3.

Zijgroepen

4.

5.

Hier komt methyl twee keer voor namelijk op het tweede en derde C-atoom => 2,3-dimethyl 

2.

4 C-atomen, dus butaan (zie Tabel 8.13), maar er zit ook een dubbele binding op het eerste C-atoom => but-1-een

HAVO: 

6. Getallen worden gescheiden door een , 
Een getal en een letter worden gescheiden door een - 

VWO: 

6. Bij meerdere zijgroepen wordt er een alfabetische volgorde aangehouden. Zo gaat ethyl- voor methyl- 

7. Getallen worden gescheiden door een ,

Een getal en een letter worden gescheiden door een - 

6. HAVO

De naam van het molecuul is dus:

2,3-dimethylbut-1-een

7. VWO

De naam van het molecuul is dus:

2,3-dimethylbut-1-een

6. VWO

Hier zijn er behalve methyl geen andere functionele groepen aanwezig.

Nu zelf proberen: Wat is de naam van onderstaand molecuul?

Stappenplan:

LET OP!
Voor het bepalen van de alfabetische volgorde tellen voorvoegsels niet mee!

!

Huiswerk

Havo

Leren: H7.2

Maken H7.2

VWO

Leren: H7.2

Maken H7.2