§2.3 Leven in de koloniën

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 1

2.3 Leven in de koloniën

Europa verovert de wereld

...uitleggen hoe Europeanen hun koloniën bestuurden
en welke gevolgen dit had voor de mensen in de koloniën

...uitleggen wat Europeanen in de economie veranderden en welke gevolgen dit had voor de mensen in de koloniën

...uitleggen welke sociale en culturele gevolgen het modern imperialisme had

AAN HET EINDE VAN DE LES KAN JE...

Terug kijken

Voorkennis activeren

Klassikale uitleg

Zelfstandig werken

Afsluiten

DOEN

§2.1 Nationalisme

§2.2 Europese wereldrijken

§2.3 Leven in de koloniën

Repetitie hoofdstuk 2

§2.4 Slaven worden vrij

Herhaling

TERUG KIJKEN

Bekijk de bron

Wat was een gevolg voor Nederland?

De eerste spoorlijnen werden aangelegd

De opkomst van industrialisatie

De reistijd naar koloniën werd korter. 

Handel met Azië werd gemakkelijker

Vanaf 1850: vooruitgang in Europa

• Uitvinding batterij en fototoestel
• Aanleg spoorwegen, kanalen
• Aanleg Suezkanaal om reistijd naar koloniën korter te maken

Bevolkingsgroei:

• Betere hygiëne zorgt voor minder sterfte
• Ergste armoede verdween, kinderen naar school
  
  

Nieuwe communictiemiddelen:

• 1850: Telegraaf
• 1900: Telefoon
• 1920: Radio
• Snelle postschepen

§2.1

Nationalisme

A

Een moderne samenleving

Leerdoel:

• Je kunt uitleggen wat twee gevolgen waren van nieuwe transport- en communicatiemiddelen

§2.1

Nationalisme

B

Liefde voor volk en vaderland

Leerdoel:

• Je kunt met een voorbeeld uitleggen wat nationalisme is
  
• Je kunt een gevolg van nationalisme noemen

Begrippen:

• nationalisme

Nationalisme: voorliefde voor eigen volk, taal, geschiedenis en cultuur

• Standbeelden
• Schilderijen
• Verhalen
• Geschiedenisonderwijs

Gevolgen van nationalisme:

• Je beter voelen dan andere volken
• Een eigen land voor hun volk: Duitsland 1871
  
  Maar ook andersom:
  Koninkrijk der Nederlanden. België wordt een apart land in 1831

§2.2

Europese wereldrijken

A

Van handelspost naar wereldrijk

Leerdoel:

• Je kunt beschrijven dat er in de 19e eeuw Europese wereldrijken ontstonden

Begrippen:

• modern imperialisme

Vanaf 1500:

• Europese landen halen grondstoffen en producten uit Afrika, Amerika, Azië
• Kolonie: plantages waar slaven werken

Vanaf 1800:

• Europese landen willen zoveel mogelijk land bezitten en besturen
• Zij veroveren binnenlanden van Afrika en Azië
• Modern imperialisme: Het willen veroveren en besturen van zoveel mogelijk gebied
• Gevolg: grote Europese wereldrijken

§2.2

Europese wereldrijken

B

Nederlands-Indië

Leerdoel:

• Je kunt de Nederlandse koloniën noemen en uitleggen hoe Nederlands-Indië ontstond

Begrippen:

• Nederlands-Indië

Vanaf 1600:

• VOC handelt met Azië
• Nederland verdient veel geld met handel in specerijen

Vanaf 1800:

• VOC wordt opgeheven
• Gebieden en handelsposten worden bestuurd door Nederlandse regering
• Nederlandse regering breidt haar gebied uit 
• Naam: Nederlands-Indië

2 oorzaken:

• Ze wilden andere landen voor zijn
• Er waren veel grondstoffen te vinden

§2.2

Europese wereldrijken

C

Modern Imperialisme

Leerdoel:

• Je kunt drie oorzaken van het modern imperialisme noemen

Begrippen:

• racisme

Oorzaken modern imperialisme:

• Europese fabrieken hadden grondstof nodig
• Fabrikanten wilden meer gebied om producten te verkopen
• Een land met veel koloniën gaf aanzien en macht

In 19e eeuw ontstond racisme:

Europeanen geloofden dat het witte 'ras' beter was dan een ander 'ras'.

• Huidskleur
• Eigenschappen

IETS NIEUWS LEREN

§2.3

Leven in de koloniën

BASIS

A

Veranderingen in het bestuur

Leerdoel:

• Je kunt uitleggen hoe Europeanen hun koloniën bestuurden en welke gevolgen dit had voor de mensen in de koloniën

B

Veranderingen in de economie

Leerdoel:

• Je kunt uitleggen wat Europeanen in de economie veranderden en welke gevolgen dit had voor de mensen in de koloniën

Begrippen:

• Cultuurstelsel

C

Verandering in de samenleving en de cultuur

Leerdoel:

• Je kunt uitleggen welke sociale en culturele gevolgen het modern imperialisme had

§2.3

Leven in de koloniën

BASIS

A

Veranderingen in het bestuur

Leerdoel:

• Je kunt uitleggen hoe Europeanen hun koloniën bestuurden en welke gevolgen dit had voor de mensen in de koloniën

Nederland voerde een nieuw bestuur in, in zijn kolonie: indirect bestuur.

Nederlandse bestuurders

Inheemse bestuurders

Inheemse bevolking

13.000.000

Eiland Java: 175

Er werden nieuwe grenzen getrokken

§2.3

Leven in de koloniën

BASIS

B

Veranderingen in de economie

Leerdoel:

• Je kunt uitleggen wat Europeanen in de economie veranderden en welke gevolgen dit had voor de mensen in de koloniën

• Kolonie moest winstgevend zijn
• Bevolking slecht betaald
• Winst ging naar Europese moederland

• Boeren moesten verbouwen wat veel geld op zou leveren: thee, koffie, rubber, tabak, suiker, cacao.

Begrippen:

• Cultuurstelsel

§2.3

Leven in de koloniën

BASIS

B

Veranderingen in de economie

1830: invoering cultuurstelsel

§2.3

Leven in de koloniën

BASIS

B

Veranderingen in de economie

1830: invoering cultuurstelsel

Koffie

Suiker

Tabal

§2.3

Leven in de koloniën

BASIS

B

Veranderingen in de economie

1830: invoering cultuurstelsel

Koffie

Suiker

Tabal

• Winst ging naar Nederland
  
• Grote ramp voor de boeren: hongersnood

1870 afgeschaft

§2.3

Leven in de koloniën

BASIS

C

Veranderingen in de samenleving en de cultuur

Leerdoel:

• Je kunt uitleggen welke sociale en culturele gevolgen het modern imperialisme had

Grote ongelijkheid in de samenleving

Witte 

mannen

Kinderen van gemengd huwelijk

Inheemse

bevolking

Bestuurder

Soldaat

Eigenaar bedrijf

Indo's

Hoe lichter huidskleur, hoe belangrijker

§2.3

Leven in de koloniën

BASIS

C

Veranderingen in de samenleving en de cultuur

Gevolgen van het modern imperialisme

• Bevolking bekeren tot christendom

Rond 1900: Wij moeten de kolonie beschaven

• Scholen
• Ziekenhuizen
• Rijke inheemse jongens opleiding in Nederland

Maar! Geen invloed in het bestuur. Hier door ontstond Indonesisch nationalisme

"Ik begrijp het al"

"Herhaling is fijn"

Wil extra uitleg

Zelfstandig maken:
2 t/m 10

Haal en maak
havo/vwo-stof

Bekijk de instructievideo op geschiedeniskennisclips.nl

Zelfstandig maken:

2 t/m 10

Haal en maak

havo/vwo-stof

Volg samen met meneer Harmsen een verlengde instructie

Met meneer Harmsen maken:

2a, 5a, 6a, 8, 10b

Zelfstandig maken
de rest van §2.3

HEB JE HET GESNAPT?

...uitleggen hoe Europeanen hun koloniën bestuurden en welke gevolgen dit had voor de mensen in de koloniën

...uitleggen wat Europeanen in de economie veranderden en welke gevolgen dit had voor de mensen in de koloniën

...uitleggen welke sociale en culturele gevolgen het modern imperialisme had

AAN HET EINDE VAN DE LES KAN JE...

Leg uit hoe Nederland zijn kolonie bestuurde

Leg uit wat het cultuurstelsel was

Geef je inzet tijdens deze les een cijfer

110