Lesw. 12-04 Lidwoord, zelfstandig naamwoord, bijvoeglijk naamwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Welkom bij Nederlands!

In deze les:

• Start van de les: voorlezen
• Terugblik: wat zijn werkwoorden?
  
• Voorkennis: wat zijn lidwoorden, zelfstandige naamwoorden en bijvoeglijke naamwoorden?
• Uitleg: lidwoorden, zelfstandige naamwoorden en bijvoeglijke naamwoorden
• Zelfstandig:
  Hoofdstuk 2: Grammatica
  2.2 B en 2.3 B
• Bespreken: enkele opdrachten uit 2.2 B

• Terugkijken

Doelen van deze les:

• Je kunt lidwoorden, zelfstandige naamwoorden en bijvoeglijke naamwoorden herkennen in een zin.

Hoofdstuk 2: Grammatica

Wat zijn werkwoorden?

Het werkwoord vertelt wat er in een zin gebeurt.

• Werkwoorden kunnen van vorm veranderen.
  
  
• Je kunt ze van het enkelvoud in het meervoud zetten (veranderen van getal). 
  
  
• Ook kun je ze in een andere tijd zetten. Dit noem je vervoegen.
  

Wat zijn werkwoorden?

Er kunnen meer werkwoorden in een zin staan.

Een van de werkwoorden is dan de persoonsvorm.

Het andere werkwoord is de infinitief (het hele werkwoord) of het voltooid deelwoord.

Meerdere werkwoorden in één zin

Lidwoorden, zelfstandige naamwoorden en bijvoeglijke naamwoorden

Lidwoorden

Het Nederlands kent drie lidwoorden (lw): de, het en een. Lidwoorden staan vóór een zelfstandig naamwoord.

Zelfstandige naamwoorden

Woorden waar je een lidwoord voor kunt zetten, noem je zelfstandige naamwoorden (znw).

Namen zijn ook zelfstandige naamwoorden. Suzanne en Zwolle zijn dus zelfstandige naamwoorden.

Bijvoeglijke naamwoorden

Bijvoeglijke naamwoorden (bvn) zijn woorden die iets vertellen over het zelfstandige naamwoord. Ze geven een eigenschap aan.

Voorbeeldzinnen

1.  In Ahoy in Rotterdam zijn ze begonnen met de voorbereidingen voor het Eurovisie Songfestival. 

2. Nathan houdt van gepofte aardappels.

3. In de Efteling is vorige week een nieuwe attractie geopend/

Maak: 

-> Hoofdstuk 2: Grammatica
2.2 Lidwoord, zelfstandig naamwoord
B. Deel 1: Woordsoort: Lidwoord, zelfstandig naamwoord

2.3 Bijvoeglijk naamwoord
B. Deel 1: Woordsoort: Bijvoeglijk naamwoord

interviewopdracht: inleveren op 28 april.

Gesloten vragen

Op een gesloten vraag kun je alleen ‘ja’ of ‘nee’ antwoorden, of het zijn vragen waarop maar één antwoord mogelijk is.

Voorbeelden van gesloten vragen zijn:

‘Woon je nog thuis?’

‘Heb je een boekenkast in je kamer?’

‘Hoe oud bent u?’

‘Waar bent u geboren?’

Open vragen

Op een open vraag kun je meer dan alleen maar ‘ja’ of ‘nee’ antwoorden. Je kunt uitgebreid antwoord geven.

Vaak zijn het vragen die met een van de vijf W’s en de H beginnen: wie, wat, waar, wanneer, waarom of hoe.

Voorbeelden van open vragen zijn:

‘Wat vind jij van dit nieuwe boek?

‘Waarom luister je graag naar die muziek?’

Je leest met een doel!

• Je bent op zoek naar informatie.
  
• Je leest voor je plezier.
  
• Je wilt de inhoud begrijpen.
  
• Je wilt de inhoud onthouden.

Verkennend lezen

1. Lees de titel.
   
2. Lees de tussenkopjes.
   
3. Lees opvallende woorden.
   
4. Lees de eerste alinea.
   
5. Bekijk de afbeeldingen.
   
6. Bekijk de bron.
   
   
   Waar gaat deze tekst over? (= onderwerp)

Wat kom je te weten door verkennend te lezen?

zinnen en regels

zinnen

• Een zin begint met een hoofdletter en eindigt met een punt, een uitroepteken of een vraagteken.

regels

• Een regel is een rij woorden die op één horizontale lijn achter elkaar staan.
• Een regel loopt van de linkerkantlijn tot de rechterkantlijn.
• In een regel kunnen meerdere korte zinnen staan. De tweede zin begint dan ergens in het midden van de regel. Ook kan een zin zo lang zijn dat hij uit meerdere regels bestaat.

Een alinea

Een tekst is verdeeld in alinea's. Een alinea bestaat uit een aantal zinnen die bij elkaar horen.

• Een nieuwe alinea begint altijd op een nieuwe regel.
• Je kunt een witregel tussen de alinea’s laten of je begint een nieuwe alinea door in te springen. 

Een nieuwe alinea begint altijd op een nieuwe regel.

1. waar
2. niet waar

De titel

De titel is vetgedrukt en heeft grotere letters.

•  Een titel maakt de lezer duidelijk waar de tekst over gaat. 
• Hij kan de lezer ook nieuwsgierig maken.

Deelonderwerpen

Een hele tekst bestaat uit één onderwerp. In een langere tekst is dit hoofdonderwerp opgedeeld in deelonderwerpen.

In één of meer alinea’s wordt informatie gegeven over het deelonderwerp. Je komt achter het deelonderwerp door antwoord te geven op de vraag: ‘Waar gaat dit stukje tekst over?’

Een tussenkopje

Een tussenkop is een titeltje dat boven een deel van een tekst staat. Een tussenkop geeft structuur aan de tekst.

Een tussenkop is een titeltje dat boven een deel van een tekst staat

1. waar
2. niet waar

Opbouw van een langere tekst

Een langere geschreven tekst is vaak uit drie delen opgebouwd: 

• een inleiding
  
• een middenstuk
• een slot.

In de inleiding staat alle nieuwe informatie.

1. waar
2. niet waar

De kernzin 

De kernzin van een alinea

Welke 3 zinnen kunnen de kernzin van een alinea zijn?

Globaal lezen

Door globaal te lezen, kun je de deelonderwerpen vinden.

Stap 2: globaal lezen

• Lees de tussenkopjes.
• Lees de 1e, 2e en laatste zinnen van alle alinea’s.
• Let op signaalwoorden.
• Noteer de kernzin van de alinea’s.

Wat kun je vinden door globaal te lezen?

1. de kernzin
2. de deelonderwerpen
3. de tussenkopjes
4. het slot

Ik begrijp alles van paragraaf 4.1 t/m 4.3 nu.

Ja, ik snap het helemaal.

Ik snap het wel. Ik heb geen hulp meer nodig.

Ik snap het een beetje. Ik zou graag nog wat hulp willen.

Ik snap er helemaal niets van. Ik zal duidelijk aangeven wat ik niet snap, zodat u mij kunt helpen.