Lesw. 01-02 Herhaling

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Welkom bij Nederlands!

In deze les:

• Herhaling: 4.1 t/m 4.3
• Zelfstandig:
  4.6 Herhaling
  B. Deel 1: Toepassing tekstopbouw, onderwerp, kernzin, signaalwoorden, meningen, feiten
• Bespreken: enkele opdrachten van 4.6 B

• Terugkijken

Doelen van deze les:

• Je hebt aan het einde van de les nog eens geoefend met de stof van 4.1 t/m 4.3.

Hoofdstuk 4: Zakelijk lezen

Oefentoets van komende woensdag

4.1 Tekstsoorten en tekstdoelen

4.2 Onderwerp, verkennend lezen

4.3 Deelonderwerp, globaal lezen

Tekstsoorten

• een advertentie
• een gebruiksaanwijzing
• een recept
• een brief
• een e-mail
• een affiche
• een appje
• een gedicht
• een recensie 
• een  tekst in een schoolboek 
• een krantenartikel
• een verhaal

Tekstdoelen

Tekstdoelen uit leerjaar 1

Welk tekstdoel hoort bij een spannend verhaal in een leesboek?

1. informeren
2. amuseren
3. mening geven
4. instructie geven

Welke vraag stel je jezelf als je wilt weten wat het tekstdoel is?

Je leest met een doel!

• Je bent op zoek naar informatie.
  
• Je leest voor je plezier.
  
• Je wilt de inhoud begrijpen.
  
• Je wilt de inhoud onthouden.

Verkennend lezen

1. Lees de titel.
   
2. Lees de tussenkopjes.
   
3. Lees opvallende woorden.
   
4. Lees de eerste alinea.
   
5. Bekijk de afbeeldingen.
   
6. Bekijk de bron.
   
   
   Waar gaat deze tekst over? (= onderwerp)

Wat kom je te weten door verkennend te lezen?

zinnen en regels

zinnen

• Een zin begint met een hoofdletter en eindigt met een punt, een uitroepteken of een vraagteken.

regels

• Een regel is een rij woorden die op één horizontale lijn achter elkaar staan.
• Een regel loopt van de linkerkantlijn tot de rechterkantlijn.
• In een regel kunnen meerdere korte zinnen staan. De tweede zin begint dan ergens in het midden van de regel. Ook kan een zin zo lang zijn dat hij uit meerdere regels bestaat.

Een alinea

Een tekst is verdeeld in alinea's. Een alinea bestaat uit een aantal zinnen die bij elkaar horen.

• Een nieuwe alinea begint altijd op een nieuwe regel.
• Je kunt een witregel tussen de alinea’s laten of je begint een nieuwe alinea door in te springen. 

Een nieuwe alinea begint altijd op een nieuwe regel.

1. waar
2. niet waar

De titel

De titel is vetgedrukt en heeft grotere letters.

•  Een titel maakt de lezer duidelijk waar de tekst over gaat. 
• Hij kan de lezer ook nieuwsgierig maken.

Deelonderwerpen

Een hele tekst bestaat uit één onderwerp. In een langere tekst is dit hoofdonderwerp opgedeeld in deelonderwerpen.

In één of meer alinea’s wordt informatie gegeven over het deelonderwerp. Je komt achter het deelonderwerp door antwoord te geven op de vraag: ‘Waar gaat dit stukje tekst over?’

Een tussenkopje

Een tussenkop is een titeltje dat boven een deel van een tekst staat. Een tussenkop geeft structuur aan de tekst.

Een tussenkop is een titeltje dat boven een deel van een tekst staat

1. waar
2. niet waar

Opbouw van een langere tekst

Een langere geschreven tekst is vaak uit drie delen opgebouwd: 

• een inleiding
  
• een middenstuk
• een slot.

In de inleiding staat alle nieuwe informatie.

1. waar
2. niet waar

De kernzin 

De kernzin van een alinea

Welke 3 zinnen kunnen de kernzin van een alinea zijn?

Globaal lezen

Door globaal te lezen, kun je de deelonderwerpen vinden.

Stap 2: globaal lezen

• Lees de tussenkopjes.
• Lees de 1e, 2e en laatste zinnen van alle alinea’s.
• Let op signaalwoorden.
• Noteer de kernzin van de alinea’s.

Wat kun je vinden door globaal te lezen?

1. de kernzin
2. de deelonderwerpen
3. de tussenkopjes
4. het slot

Ik begrijp alles van paragraaf 4.1 t/m 4.3 nu.

Ja, ik snap het helemaal.

Ik snap het wel. Ik heb geen hulp meer nodig.

Ik snap het een beetje. Ik zou graag nog wat hulp willen.

Ik snap er helemaal niets van. Ik zal duidelijk aangeven wat ik niet snap, zodat u mij kunt helpen.

Maak: 

-> Hoofdstuk 4: Zakelijk lezen

4.4 Hoofdgedachte, precies lezen  

B. Deel 1: Hoofdgedachte, titel, onderkop, signaalwoorden, tekstopbouw