par 3 organen van verteringsstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

https:

Verschillende voedingsstoffen

1. Koolhydraten
2. Eiwitten
3. Vetten
4. Mineralen
5. Vitaminen
6. Water

Lezen par 2.3

Het verteringsstelsel

Oppervlaktevergroting

hoe werkt een enzym?

Emulgeren

12.3.2 slokdarm

peristaltiek = knijpbewegingen die voedsel vooruit duwen

kringspieren en lengtespieren trekken om de beurt samen 

peristaltische bewegingen ook in de maag en darmen

Enzymen

• In verteringssappen
• Helpen met vertering voedingsstoffen 
• Amylase/maltase: zetmeel -> glucose
• Pepsine/peptidase: eiwit -> aminozuren
• Lipase: vetten -> glycerol en vetzuur

Darmperistaltiek

• Slokdarm, twaalfvingerige darm, dunne darm, dikke darm, endeldarm
• Spieren kneden voedsel en bewegen het door verteringsstelsel

Mondholte

• Speeksel met amylase
• Amylase begint vertering zetmeel (koolhydraat) naar glucose

Maag

• Zoutzuur doodt ziekteverwekkers en activeert pepsine
• Pepsine begint vertering eiwitten naar aminozuren

12-vingerige darm

• Lever maakt gal, opgeslagen in galblaas en via galbuis naar twaalfvingerige darm
• Gal emulgeert vetten: maakt vetdruppeltjes kleiner

12-vingerige darm

• Alvleesklier maakt alvleessap
• Alvleessap bevat enzymen die eiwitten, koolhydraten en vetten afbreken
• Amylase en maltase: vertering zetmeel naar glucose
• Peptidase: vertering eiwitten naar aminozuren
• Lipase: vertering vetten naar glycerol en vetzuur

Dunne darm

• Groot oppervlak door plooien
• Wand dunne darm maakt darmsap, bevat enzymen voor vertering
• Eindproducten vertering: aminozuur, glucose, vetzuur, glycerol
• Door darmwand naar bloedvaten

Dikke darm

• Opname water
• Opname glucose afkomstig van cellulose (vezels)

Zet de organen van
het verteringsstelsel
in de juiste volgorde. 

Dunne darm

Slokdarm

Endeldarm

Dikke darm

Twaalfvingerige
darm

Maag

Extra oefening: benoem de organen en enzymen

1. mond

2. speeksel / amylase

3. maag

4. zoutzuur

5. pepsine

6. 12-vingerige darm

7a. amylase

7b. peptidase

7c. lipase en gal

8. dunne darm

9. dikke darm

10. endeldarm

11. anus

12. lever

13. nieren 

Basisstof 3 (L: 10)

Voedsel conserveren

Additieven

• Voedselvergifitiging
• Conserveren
• Additieven

Basisstof 8 (L: 9)

Voeding en vertering andere dieren

Basisstof 10 (V)

Allergieën

Allergie en intolerantie

• Voedselallergie: afweersysteem reageert op voedsel
• Voedselintolerantie: ongewone reactie op voedingsmiddelen

• Voedingsmiddelen en voedingsstoffen
  (eiwitten, koolhydraten, vetten, water, mineralen, vitaminen), functie voedingsstoffen (bouwstoffen, brandstoffen, reservestoffen, beschermende stoffen), indicatoren voedingsstoffen
• Gezonde voeding, schijf van vijf, energie, overgewicht en ondergewicht, BMI, eetstoornissen 
• Vegetariers, veganisten
  
• Vertering, verteringsproducten, verteringssappen, enzymen, darmperistaltiek
  
• Tanden, tandformule, melkgebit, gezond gebit
  
• Verteringsstelsel, verteren voedingsstoffen, darmvlokken
  * Koolhydraten (zetmeel, suikers) --> glucose door amylase en maltase
  * Eiwitten --> aminozuren door pepsine en peptidase
  * Vetten --> glycerol en vetzuur door lipase 
• Voeding en vertering zoogdieren
  
• Bederven en conserveren van voedsel, additieven
  
• Allergieën en intolerantie (V)