4.3 Staatsvorming en Centralisatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

H4 De tijd van Steden en staten

4.3 Staatsvorming en centralisatie 

Leerdoelen

Aan het eind van deze les kun je uitleggen hoe de koningen van Frankrijk begonnen met staatsvorming en centralisatie, hoe dit in Duitsland mislukte en in Engeland op gang kwam en hoe de Bourgondiërs begonnen de Nederlanden te verenigen.

Engeland

1066

Willem de Veroveraar, hertog van Normandië, verovert Engeland 

Feodaal Engeland

Willem de Veroveraar voert feodale stelsel in Engeland in
Maatregelen om machtig te blijven:
- Leenmannen kregen niet één groot stuk in leen maar kleine stukjes
- Willem hield de beste gebieden voor zichzelf
- Alle bezittingen van de adel werden opgeschreven in het Domesday Book (1086)
Gevolg: duidelijk wie de macht heeft 

Domesday Book

Centralisatie

Engelse koningen centraliseren hun land: bestuur vanuit één plek

Gevolg: adel en kerk verzetten zich tegen afname macht
Voorbeeld: Koning Jan Zonder Land
Ruzie met kerk: excommunicatie
Ruzie met adel: Magna Carta (1215)

Magna Carta

Duitsland

Rijk Karel de Grote

2 landen ontstaan uit het rijk van Karel de Grote: Frankrijk en Duitsland

Duitsland centraliseert niet...

• Geen hoofdstad
  
• Duitse koningen noemen zich keizer en laten zich in Rome kronen
  
• Koningschap niet erfelijk
• Rijk wordt genoemd: Heilige Roomse Rijk

De Nederlanden 

1430

• Meeste NL'se gewesten onder 1 vorst
• Filips van Bourgondie ("de Goede")

• start instellen centraal bestuur
• Hoofdstad Brussel
• In Gelderland centrale rechtbank
• Door huwelijk daarna deel van Habsburgse rijk (Spanje)

Frankrijk

Franse koning

weinig macht

(Bourgondië, Normandië)

1180-1223

Filips Augustus

Uitbreiding machtsgebied, vooral ten koste van Engeland

Honderdjarige oorlog

1337-1453

Engelsen definitief uit Frankrijk verdreven

Bealngrijke rol voor Jeanne D'arc

Franse koningen braken de macht van leenmannen door steun van de steden