5.1 De verovering van Engeland (1V)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

5.1 Normandiërs veroveren Engeland

In deze paragraaf gaat het over dit kenmerkend aspect:

Het begin van staatsvorming en centralisatie

Een verhaal over de verovering van Engeland: het tapijt van Bayeux

Het Tapijt van Bayeux

laat het verloop van de strijd om Engeland in 1066 zien

Kijk maar eens naar de volgende animatie!

William wordt koning van Engeland

Domesday Book van William I

Feodaal Engeland

Willem de Veroveraar voert feodale stelsel in Engeland in
Maatregelen om machtig te blijven:
- Leenmannen kregen niet één groot stuk in leen maar kleine stukjes
- Willem hield de beste gebieden voor zichzelf
- Alle bezittingen van de adel werden opgeschreven in het Domesday Book (1086)

Welk doel had invoering van het
Domesday boek?

1. Willem wilde de kloosters belasting laten betalen
2. Willem wilde precies weten wat hij veroverd had
3. Willem wilde de macht van hem als koning versterken
4. Willem wilde een Frans sprekende elite vestigen in Engeland

In 5.1 gaat het over centralisering en staatsvorming

We zagen dat Willem de Veroveraar een machtige koning wilde zijn. Hoe kan een koning echt de baas worden over zijn eigen grondgebied (=staat)?

Staatsvorming

Bekijk via de volgende video hoe Europa er politiek uitzag in de jaren 300, 500, 800 en 1066 en 1500. Wat valt je op?

Wat viel je op aan de staatsvorming in Europa?

Rijk Karel de Grote

2 landen ontstaan uit het rijk van Karel de Grote: Frankrijk en Duitsland

Centralisatie in Engeland

Engelse koningen centraliseren hun land: bestuur vanuit één plek
Voorbeeld: centrale rekenkamer, speciale rechtbanken
Gevolg: adel en kerk verzetten zich tegen afname macht
Voorbeeld: Koning Jan Zonder Land
Ruzie met kerk: excommunicatie
Ruzie met adel: Magna Carta (1215)

Jan zonder Land en de Magna Carta

Wat wilde de tekenaar hiermee duidelijk maken?

Magna Carta
uitleg in het Engels
zie volgende slide!

https:

Leerstof boek H4 en H5: even vergelijken!

Tot ± 1000 feodaliteit sterk aanwezig in de maatschappij, daarna minder (H4)

Aan het eind van de middeleeuwen (1500) ontstonden vroegmoderne staten (H5)

Koningen moesten steeds meer rekening houden met de macht van de burgers uit de steden die via afgevaardigden met de koning overlegden (H5)

Wat hoort allemaal bij staatsvorming?

Wat hoort bij staatvorming?

• een hoofdstad
  
• wetten die voor alle inwoners gelden
  
• overal belasting heffen
  
• een parlement
  
• edelen onder controle
  
• centrale rechtbank
  
• ambtenaren 
  
• huursoldaten 
  

Een mooi voorbeeld van staatsvorming is Bourgondië, Filips de Goede wordt ook wel gezien als de stichter van Nederland

0

De Bourgondische Nederlanden 

Nederland wordt langzamerhand een staat

Rond 1400 overname delen Nederland door hertogen Bourgondië uit Oost-Frankrijk. Dit gebeurt deels door huwelijkspolitiek en verovering.

Vanaf 1464 bespreken die gebieden hun gezamenlijke belangen in de Staten-Generaal. Karel V die vanaf 1540 het gezag hier voert behandelt Nederland als een politieke eenheid.

 Nederland

Vanaf de late middeleeuwen (1200-1600) krijgt Nederland dus steeds meer vorm. Langzaam verdween de feodale samenleving met zijn standenmaatschappij (adel, geestelijkheid en derde stand). Opkomst stedelijke burgerij.

In 1648 worden de Nederlanden officieel een onafhankelijke staat, maar dat leren we in klas 2 ;-)