Week van de poëzie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Week van de poëzie

Thema = vrijheid

Wat betekent vrijheid voor jou?

Van nieuwsbericht tot gedicht!

Om een gedicht te kunnen schrijven over de actualiteit, moet je op de een of andere manier geraakt of geprikkeld worden. 

Een nieuwsbericht kan je schokken, opvrolijken, verbazen, verbijsteren, nieuwsgierig maken of bepaalde ideeën in je wakker maken. 

Als dat gebeurt, heb je voer voor poëzie! 

Gedicht van Eva Pronk

Het volgende gedicht is geschreven door Eva Pronk. 

Zij won de poëziewedstrijd Dichter bij 4 mei 2020. 

Zij mocht haar gedicht voordragen tijdens de Nationale Herdenking vorig jaar op de Dam in Amsterdam.

Vrijheid

de oude man

verstopte joden op zijn zolder

drukte illegale kranten

en hielp Engelse piloten

hij loog voor het leven

hij loog voor de vrijheid

de vrouw

in de kelder

liet wanneer de vliegtuigen overvlogen

bange mannen, vrouwen en kinderen

schuilen voor de bommen

de jongen

net achttien

opgeroepen

om te vechten aan het front

en zou haar nooit meer zien

nam afscheid van zijn moeder

hij vocht voor zijn leven

vocht voor de vrijheid

deze helden

gewone mensen zoals jij en ik

kozen er voor te vechten

voor onze vrijheid

als een van deze helden

hier niet voor had gekozen

was mijn opa dan geboren?

had ik dan geleefd?

Eva Pronk (16)

Winnaar van Dichter bij 4 mei 2020.

Spreekt het gedicht je aan?

1. ja
2. nee

Waarom wel of waarom niet?

De stadsdichter van Middelburg, Raymond van de Ven, zag de herdenking op televisie. 

De herdenking zag er vanwege corona heel anders uit dan andere jaren. 

Naar aanleiding van deze bijzondere herdenking schreef hij het volgende gedicht:

Nu zit de natie

in thuisisolatie

ieder denkt bij zichzelf

wat is vrijheid voor mij

wordt die begrensd door

de thuissituatie

of gaat het begrip

hier nog ver aan voorbij.

Het is een dag voor bezinning

en contemplatie

een dag voor herdenking

de vierde van mei

Bedenk een passende titel voor het gedicht

Wat betekent ‘contemplatie’?

In het gedicht staat in regel 3/4: ‘ ieder denkt bij zichzelf, wat is vrijheid voor mij?’ Ben jij anders over het begrip ‘vrijheid’ gaan denken door de coronacrisis? Leg je antwoord uit.

Nu zit de natie 

in thuisisolatie (a)

ieder denkt bij zichzelf 

wat is vrijheid voor mij (b)

wordt die begrensd door

de thuissituatie (a)

of gaat het begrip

hier nog ver aan voorbij (b)

Het is een dag voor bezinning

en contemplatie (a)

een dag voor herdenking

de vierde van mei (b)

Welk rijmschema herken je in het gedicht?

Gepaard?

Gekruist?

Omarmend?

Gebroken?

Welk rijmschema herken je in het gedicht?

1. gepaard
2. gekruist
3. gebroken
4. omarmend

Ramsey Nasr

Niet alleen de dodenherdenking van 2020 was bijzonder. Ook in 2010 gebeurde er iets opmerkelijks tijdens de herdenking. 

Ramsey Nasr was tussen 2009 en 2013 onze Dichter des Vaderlands en hij was op 4 mei 2010 bij de dodenherdenking op de Dam in Amsterdam, toen een man begon te schreeuwen en er paniek uitbrak. Nasr stond vlakbij de man die de herdenkingsplechtigheid verstoorde en werd zelf meegesleurd in de paniek. 

Hij schreef de volgende dag een gedicht over deze gebeurtenis, dat hij op 5 mei heeft voorgedragen bij het programma Pauw en Witteman. Een dag later is het gedicht gepubliceerd in NRC Next en NRC Handelsblad.

Eén verdachte vast voor verstoring Nationale Herdenking

Een 39-jarige man heeft de Nationale Herdenking op de Dam verstoord. In de buurt van Madame Tussauds begon hij tijdens de twee minuten stilte te schreeuwen. Daarna brak er paniek uit. Miljoenen kijkers zagen op tv hoe de menigte uiteen vloog. De man, die er uit zag als een orthodoxe Jood, werd tegen de grond gewerkt en aangehouden waarna in het publiek een schrikreactie ontstond. De man is een bekende van de politie.

Een tweede man, die een koffertje liet vallen, werd ook aangehouden. Later bleek dat hij de koffer in paniek had laten vallen en niets met de zaak had te maken. In het tumult raakten mensen gewond door valpartijen. De meesten hebben schaafwonden en gebroken ledematen.

(bijbehorend nieuwbericht)

Een mooie dag om stilte te verscheuren

Een mooie dag om stilte te verscheuren.

Oud-strijders staan te beven aan de kant

de blikken op zwartwit - en het gebeurt.

Gewoon, omdat het kan. Omdat één man.

Het is de wet van Nederland. Bij ons

moet alles vroeg of laat een keer gebeuren

dus dan ook dit. Elkeen zoekt naar het licht

als hamsters in een bak met open deuren.

Ik heb vandaag mijn oorlogsland herdacht

en struikel voort in volle ongeremdheid

zozeer bevrijd dat ik een kind vertrap.

Vlak voor mijn voeten valt een hoogbejaarde

in zijn soldatenpak. Hij huilt. Ik kijk.

Waar alles mag, is ieder vogelvrij.

Beschrijft Nasr in zijn gedicht een totaalbeeld van de gebeurtenis of juist details? Licht je antwoord toe.