Woordenschat H5 + H6

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Welkom!

Pak je leesboek.

Verder vandaag:

Afronden Woordenschat H5, start H6.

Woordenschat H5

Uitdrukkingen uit de handel en scheepvaart

Handel en scheepvaart

Nederland is van oudsher een handelsland. De scheepvaart speelde daarbij een belangrijke rol.

 

Aan de handel en de scheepvaart hebben we veel spreekwoorden en uitdrukkingen te danken.

Huiswerk voor vandaag

Opdracht 4 t/m 6 van H5 

Controle!

Opdracht 5

Ik geef willekeurig mensen de beurt

Opdracht 5

 1 welvaart – bloei, rijkdom

2 draaide om (de handel) – was (de handel) het middelpunt

3 water

4 economische – handels-

5 grachten – gegraven kanalen door een stad

6 hout

7 specerijen – tropische kruiden

8 pakhuizen – gebouwen die dienen als bergplaats voor koopwaren

9 Compagnie – handelsmaatschappij

10 werven – werkplaatsen waar schepen gebouwd of hersteld worden

11 bedrijvigheid – activiteit(en)

12 dialecten – streektalen

13 gelukzoekers – mensen die op allerlei manieren rijk willen worden

14 touwslagers – ambachtslieden die touw draaien

15 gewilde – door veel mensen gezochte; aantrekkelijke

Woordenschat H6

Oude naamvallen

Na deze les:

• Weet je hoe een oude naamval eruit ziet
• Weet je waarom we nog oude naamvallen gebruiken
• Kun je voorbeelden noemen van oude naamvallen 

Wat was zij boos toen ze ten onrechte werd beschuldigd van afkijken!

Wat betekent 'ten onrechte'?

Op de klassenfoto staat Japie ter linkerzijde van Koos.

Wat betekent 'ter linkerzijde'?

Vorige week was er een collecte ten bate van het Rode Kruis.

Wat betekent 'ten bate van'?

Wat valt je op aan deze woorden?

Ter linkerzijde, ten bate van, ten onrechte

Oude naamvallen

In het Nederlands vind je nog sporen van oude naamvallen. Bijvoorbeeld in ’s avonds, een verkorting van de tweede naamval des avonds (= in de avond). 

Andere voorbeelden zijn: ten strengste verboden (= echt niet toegestaan) en ter controle (= om te controleren, onderzoeken)

Zo herken je oude naamvallen

Oude naamvallen bestaan vaak uit verbogen vormen van de en te:

– den: aan den lijve;

– der: in naam der wet;

– des: de vader des vaderlands;

– ten: ten val brengen;

– ter: ter plaatse.

In veel gevallen staat er een verbogen vorm van een ander woord bij: heden ten dage, in koelen bloede, met voorbedachten rade, ter grootte van. Deze vormen kun je het beste uit je hoofd leren.

Aan de slag

Maak opdracht 1 van H6 woordenschat (blz 174). Deze gaan we zo bespreken. Je hebt hier 10 minuten voor!

Klaar? Maak dan alvast opdracht 2 en 3 (huiswerk voor woensdag).

Opdracht 1

a tot bloedens toe

b ter dood

c op den duur

d van ganser harte

e ten huize van

f ten koste van

g in levenden lijve

h ter plaatse