NOVA H14.3 les 4 Koolhydraten

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

les 4     VWO6

H14.3 Koolhydraten

Koolhydraten 

• belangrijkste energiebron
• brood, rijst, pasta, aardappels, etc.
• verteerbaar/onverteerbaar

LEERDOELEN

Monosachariden zijn verteerbare koolhydraten  (goed oplosbaar). 

Het zijn de monomeren waaruit disachariden en polysachariden zijn opgebouwd

Binas tabel 67F1

Let op!

Deze twee moleculen zijn exact hetzelfde!

In Binas67F1 zijn C- en H-atomen weggelaten: elk hoekpunt is een C (behalve de O, die is getekend) en elke hoek moet met 1H aangevuld worden zodat elke C vier bindingen heeft.
de molecuulformule glucose is: C₆H₁₂O₆

notatie in

Binas tabel 67F1

lactose is een disacharide Het wordt gevormd uit twee monosachariden:

disachariden

Wat voor type reactie is dit?

+

+ H₂O

Binas tabel 67F2 :

lactose is een disacharide Het wordt gevormd uit twee monosachariden:

Wat voor reactie is dit?

+

+ H₂O

Wat voor reactie is dit?

Condensatiereactie

monosachariden koppelen aan elkaar onder afsplitsing van water:

+

+ H₂O

Wat voor reactie is dit?

+

+ H₂O

En wat voor type reactie is dit?

Hydrolyse

Wat voor reactie is dit?

+

+ H₂O

En wat voor reactie is dit?

Hydrolyse

hydrolyse is de omgekeerde reactie van het vormen van disachariden: het molecuul water verbreekt de binding. Er ontstaan weer 2 OH-groepen en het molecuul breekt in 2 stukken

Hydrolyse = verbreken van bindingen door middel

                         van water

Teken de structuurformules van de twee monosachariden 

die ontstaan bij de hydrolyse van dit disacharide: 

Controleer goed hoe je de OH-groep vast tekent aan de ring. Het O-atoom moet altijd aan de ring zitten, het H-atoom moet altijd het buitenste atoom zijn (ook als je de OH-groep aan de linkerkant van de ring zet!)

Polysachariden

Zetmeel (amylose) 

reserve

Cellulose

Voor stevigheid

Gemaakt door planten

Binas tabel 67F3

Leg uit op microniveau dat polysachariden

niet goed oplosbaar zijn in water

denken

delen

Hydrolyse zetmeel

Geef de structuurformules van de moleculen die ontstaan bij de hydrolyse van dit zetmeelmolecuul met één molecuul water. Er ontstaan geen disachariden.

Vorming zetmeel

notatie in molecuulformule:

Verbranding van koolhydraten 

Geef de reactievergelijking van de volledige verbranding van glucose:

Geef de reactievergelijking van de volledige verbranding van zetmeel. Gebruik voor zetmeel de notatie (C6H10O5)n.

Verbranding van koolhydraten 

Geef de reactievergelijking van de volledige verbranding van glucose:

C6H12O6   + 6 O2   -->  6 CO2   + 6 H2O

Geef de reactievergelijking van de volledige verbranding van zetmeel. Gebruik voor zetmeel de notatie (C6H10O5)n.

Maak de reactievergelijking kloppend zonder n en voeg dan de factor n toe:

2 (C6H10O5)n  +  15 n  O2   -->   6 n CO2   +  11 n H2O

wat is de molecuulformule van dit monosacharide?

1. CH₇O₆
2. C₆H₇O₆
3. C₆H₁₂O₆
4. kun je niet zien

Met wat voor reactie wordt een disacharide gevormd uit 2 monosachariden?

1. Fotosynthese
2. Hydrolyse
3. Condensatie
4. Additie

Eigen werk

Leren: H14.3 koolhydraten

Bestudeer voorbeeldopdracht 2

Maken: opgave 21bde, 23a, 25b, 26

Heb je geen biologie? Maak dan ook opgave 24. Deze kennis wordt bij alle leerlingen bekend verondersteld.