§1.3 Egypte en de Nijl

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

WELKOM

3 Kader

Welkom!

Telefoons in de tas, boek, schrift en pen op tafel

EVEN VOORSTELLEN

• Mevr. Ophof (code OPNA)
• Eelde
  
• Getrouwd en 3 kinderen

KLASSEREGELS

• Wees nieuwsgierig
• Wees kritisch
• Durf te vragen (daag je docenten uit)
• Durf fouten te maken 
• Respecteer elkaar
• Luister naar elkaar
• Help elkaar

KLASSEREGELS

• Ik wil graag met je praten, maar dan wel zonder straat-taal ;-)
• Ik wil je graag kunnen zien->Geen jassen, oortjes, petten etc
• Bij mij werken we offline -> Gebruik van laptop en/of mobiel alleen na toestemming
• Geen eten en drinken tijdens de les, waarom hebben we anders pauze?
• Hoge nood?  Graag voor mijn les naar de wc!

§1.3 Egypte en de Nijl

Hoofdvraag

"Welke gevolgen had de komst van de irrigatielandbouw?"

Planning

- Herhaling §1 en §2

- Leerdoelen

- Uitleg §3

- Video

- Hoe moet je samenvatten?

- Opdrachten maken

Met welk tijdsvak uit de geschiedenis zijn jullie begonnen dit jaar?

Waar en wanneer ontstond de eerste moderne mens?

1. 4 miljoen jaar geleden in Afrika
2. 2 miljoen jaar geleden in het Midden-Oosten
3. 200.000 jaar geleden in Afrika

Hoe noemen we deze mensen?
En welke kenmerken weet je?

Waarom weten we weinig van het leven van jagers-verzamelaars?

Ongeveer 9000 jaar geleden veranderde in het Midden-Oosten de manier van leven van jagers-verzamelaars. Waarom?

1. Door veel voedsel in de natuur konden ze langer op 1 plek blijven
2. Ze begonnen heel voorzichtig met akkerbouw (verbouwen graan/groente)
3. Later konden ze ook dieren temmen en ontstond veeteelt
4. De landbouw (akkerbouw en veeteelt samen) veranderde de economie.

Noem 4 gevolgen van de overgang van jagen-verzamelen naar landbouw?

De landbouw ontstond in het Midden-Oosten rond 9000 voor Christus.
Wanneer kwamen de eerste boeren naar Nederland?

1. 10.000 jaar v. Christus
2. 5300 v. Christus in het zuiden, rond 3500 v. Christus ook in het noorden
3. 500 v. Christus

Waarom weten we al meer over het leven van boeren?

En door...

Want...

Als we willen weten hoe de landbouw zich verder ontwikkelde en leidde tot het ontstaan van handel, steden en een staat , gaan we verder in de geschiedenis van het Midden-Oosten.

We gaan naar het oude Egypte!

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen hoe irrigatielandbouw langs de Nijl werkte.

- Je kunt uitleggen dat irrigatielandbouw leidde tot het ontstaan van handel, steden en een land.

- Je kunt noemen welke sociale lagen er waren in Egypte.

- De Nijl in Egypte -> altijd zeer vruchtbaar gebied geweest

- Ook langs vruchtbare Nijl -> jagers-verzamelaars

- 4000 v Chr: ontstaat er landbouw langs de Nijl

  zeer vruchtbare grond!

 

- Zeer vruchtbare grond: 

De Nijl overstroomde elke zomer liet een vruchtbaar laagje slib (modder) achter

-Het regent bijna nooit, dus om voldoende water uit de Nijl op het land te krijgen -> Kanaaltjes, dijken en waterbekkens  

Kanalen: 

Bevloeiden de akkers.

Dijken:

Voorkomt terugstromen naar de Nijl.

Waterbekkens:

Opslag water

Zonder het water uit de Nijl zouden de landbouwgewassen uitdrogen. 

Om het hele jaar voldoende water te hebben, legden de Egyptenaren kanaaltjes, dijken en waterbekkens aan.

Dijken en waterbekkens hielden het water zo lang mogelijk vast. 

Op deze manier hadden de Egyptenaren toch water voor hun akkers.

Irrigatielandbouw

Landbouw waarbij met dijken, kanalen en waterbekkens de akkers bevloeid worden.

Handel en steden

• De irrigatielandbouw zorgde voor grote veranderingen:

1. Leverden meer voedsel op dan de mensen nodig hadden. Nieuwe beroepen: Mensen konden zich gaan specialiseren in een vak. Ze deden aan nijverheid, bijv. pottenbakker. 

2. Er ontstond handel. Mensen gingen spullen ruilen.

3. Dorpen groeiden uit tot steden. In Egypte was er een bestuur nodig. Een groep mensen die regels maakt en taken verdeelt. Een ambtenaar was in dienst van het bestuur. Hij zorgde voor het uitvoeren van besluiten, het handhaven van de orde of het innen van belasting, bijv. oogst afstaan.

 • Sommige steden werden zo rijk en machtig dat ze andere dorpen en steden veroverden. Zo ontstonden grote gebieden onder één bestuur: een land.

De farao was niet alleen een leger aanvoerder, maar ook de hoogste priester en de hoogste rechter.

Schrijven en rekenen

• De Egyptenaren waren een van de eerste volken die een schrift (een serie tekeningen of tekens die elk een woord of klank uitbeelden) bedachten. Rond 3100 v. Chr. Dit deden ze bijv. om bij te houden wie er belasting betaalden.

• Het schrift bestond uit tekeningen, dit zijn hiërogliefen. Om schrijver te worden moest je lang leren, maar weinig Egyptenaren leerden schrijven.
  

• Uitvinding van het schrift is het einde van de prehistorie en het begin van de historie. Er zijn voor het eerst geschreven bronnen die iets vertellen over het verleden.
  

Farao

slaven

boeren

handelaren

ambtenaren en schrijvers

Sociale lagen: verschil in rijkdom, macht en aanzien

Verschillen in rijkdom en macht

De Farao

De Farao was:

• Legeraanvoerder
• Hoogste priester
• Hoogste rechter

Samenvatten in stappen

1. Lees de paragraaf die je wilt samenvatten eerst een keer goed door. 
2. Lees en neem de titel van de paragraaf en alineakopjes over. 
3a. Zoek per alinea naar de belangrijkste begrippen en neem die over. 
3b. Schrijf in je eigen woorden op wat die begrippen betekenen. 
4. Neem de belangrijkste jaartallen, personen en oorzaken/gevolgen ook over, als die in een alinea staan. 

Tip 1: schrijf woorden die je niet snapt ook op en probeer eerst zelf op te zoeken wat ze betekenen. Als dat niet lukt, vraag er dan naar in de les. 
Tip 2: maak gebruik van een kleurensysteem om onderscheid te maken tussen jaartallen, begrippen en personen + doe dat ook voor de titels/kopjes. 

Voorbeeld samenvatten

Par 5. De Egyptische samenleving (blz. 19-21 HB)
- De farao
Om de irrigatielandbouw in Egypte in goede banen te leiden, was een bestuur nodig; dat bestuur zorgde voor een taakverdeling onder de mensen door regels en wetten te maken en te controleren of mensen zich daar aan hielden. Vanaf 3100 v. Chr. was de farao de opperbestuurder van geheel Egypte. Al het land was van hem en de Egyptenaren moesten belasting aan hem betalen; ze moesten een deel van hun oogst aan hem afstaan. 

Huiswerk

Maak alle opdrachten van §1.4 op je iPad.