Dida - taal - OA - jaar 2 - les 2 - Interactief taalonderwijs

• Onderwijsassistenten
• MBO
• Studiejaar 2

Les 2. Interactief taalonderwijs

OA - jaar 2 - dida - taal

2020-2021

Elaine Duijn

Leonie van Noorden

01:26

Hoe stimuleert de vrouw de taal?

03:57

Wat doet de vrouw goed?

04:42

Welke 'moeilijke' woorden zijn er al aan bod gekomen?

Wat vind jij belangrijk in de communicatie/ het contact met kinderen?

Programma

• Start
• Terugblik les 1 (werkblad)
• Opdracht 1
• Theorie & opdracht 2
• Pauze
• Theorie & opdracht 3
• Opdracht 4 en 5
• Afronding 

Doel

Aan het eind van de les kun je:

• aangeven welke interactievaardigheden en aspecten de taalontwikkeling van een kind stimuleren
• deze vaardigheden a.d.h.v. een prentenboek toepassen.

Lessenserie

1. Algemene taalontwikkeling

2. Interactief taalonderwijs

3. Meertaligheid & NT2

4. Woordenschat

5. Geletterdheid

6. Lezen 

7. Schrijven

8. Zaakvakken & Engels (diag.toets)

0 - 1 jaar

1 - 2,5 jaar 

2,5 - 5 jaar

5 - 9 jaar

de voltooiingsfase

de voortalige (prelinguale) fase

de vroegtalige (vroeglinguale) fase

de differentiatiefase

Terugblik les 1 - wissel uit

Pak je werkblad uit les 1 erbij. Wissel in 2 minuten in twee- of drietallen de begrippen en voorbeelden uit. Welke overeenkomsten hebben jullie?

• Vocaliseren
  
• Overgeneralisatie
• Actieve woordenschat
• Passieve woordenschat
• Taalleermechanisme

Opdracht 1.

• Wat valt je op aan deze gesprekken?
• Noteer wat je opvalt.

Gesprek broer & zus

Gesprek moeder & zoon

Wat zijn de drie pijlers van interactief taalonderwijs?

Betekenisvol, sociaal & strategisch

Interactief taalonderwijs

• Betekenisvol - rijke en realistische situaties

• Strategisch - modelen van strategieën 
• Sociaal - in interactie

In interactief taalonderwijs wordt taalleren bevorderd door de sociale, betekenisvolle en strategische aspecten in het onderwijs met elkaar te verbinden.

• Stelonderwijs is betekenisvol als leerlingen leren schrijven in een rijke en realistische communicatieve situatie. Dit sluit nauw aan bij communicatief taalonderwijs. 
• Stelonderwijs is strategisch als leerlingen leren hoe ze het schrijfproces moeten aanpakken; dit sluit nauw aan bij strategisch taalonderwijs.
• Stelonderwijs is sociaal als er bijzondere aandacht is voor de interactie tussen de leraar en de leerling over zowel de tekst (product) als de wijze waarop de tekst tot stand komt (proces). Die interactie vindt zowel tijdens als na het schrijven plaats in de zogenoemde tekstbespreking. Naast leraar-leerlinginteractie over de tekst is er binnen interactief taalonderwijs ook ruimte voor interactie tussen leerlingen onderling over de geschreven teksten; leerlingen reageren op de tekst van een medeleerling (peer respons).
  

Opdracht 2.
Bedenk een concreet voorbeeld van interactief taalonderwijs

Pauze en/of energizer

Pim - pam - pet in twee- of drietallen

Student 1 noteert een letter. 
Student 2 probeert met deze letter binnen 1 minuut zoveel mogelijk dingen te noemen die horen bij de categorie. Student 1 turft. 

Categorieën 

• Liedjes
• Hobby
• Iets wat je kunt eten

Aspecten voor interactie

Bron: Taalontwikkeling op school - Verhallen & Walst (2011)

Taalaanbod

• Betrokkenheid
  
• Begrijpelijkheid
  
• Boven niveau
  

Bron: Taalontwikkeling op school - Verhallen & Walst (2011)

Taalruimte

• Beurtruimte
  
• Onderwerpsruimte
  

Bron: Taalontwikkeling op school - Verhallen & Walst (2011)

Vraag: wat zou de beurtruimte kunnen bevorderen? 

Als ze dat niet noemen: 

• In tweetallen laten uitwisselen. 
• Beurt teruggeven bij een beurtdiefje/praatgraag kind.
• 'Stille' kinderen eens uitnodigen. 
• Binnenkring- en buitenkring. Bij wie in de klas doen ze dat wel eens?

Feedback

• Verbeteren
  
• Helpen verhelderen
  
• 'Hertalen'
  
• Bevestigen
  

Bron: Taalontwikkeling op school - Verhallen & Walst (2011)

Interactievaardigheden

1. handelingen verwoorden
2. parafraseren of herverwoorden
3. beurt beschermen
4. meer open vragen stellen
5. ruimte scheppen
6. prikkelende beweringen doen
7. de kijk van het kind accepteren
8. beurt doorspelen
9. ingaan op de inhoud
10. betekenisonderhandeling

Opdracht 3. Welke vaardigheden pas jij al toe? Vul de checklist in en wissel uit met je buurman- of vrouw.

Wat voorbeelden noemen (zie boek). 

Evt. verwijzen naar het voorleesfragment bij de start. 

Welke vaardigheden zagen de studenten in dat filmpje terugkomen?

Dan zelf laten beoordelen.

Hoe stimuleer/vergroot jij de taal wanneer je voorleest?

Interactief voorlezen - zie blz. 98 boek

wellicht overbodig. Boek laten zien kan ook.

Opdracht 4. Woeste Willem

• Formuleer 2 vragen a.d.h.v. het boek
• Formeer 2 opmerkingen a.d.h.v. het boek
• Schrijf twee woorden op die de meeste kleuters niet zullen kennen

-> Gebruik de interactievaardigheden

-> Gebruik de voorbeeldvragen

Uitwisselen

• Wissel uit in twee- en/of drietallen
• Deel de vraag en opmerking waar je het meest trots op bent

Opdracht 5. - oefenen

• Pak jouw prentenboek
• Bedenk een aantal interactie bevorderende vragen
• Noteer de 'moeilijke' woorden - bewaar ze
• Tijd over? Lees 1 minuut aan elkaar voor

Huiswerkopdracht - zie achterkant wb

1. Observeer de leerkracht (het liefst bij een taalles)
2. Noteer welke vaardigheden je terugziet
3. Meenemen naar school

Afronding

Wat neem je mee?
Doelen behaald?

Doelen

• Aan het eind van de les kun je aangeven welke interactievaardigheden en aspecten de taalontwikkeling van een kind stimuleren.
• Aan het eind van de les kun je interactievaardigheden toepassen a.d.h.v. het voorlezen van een prentenboek.

Huiswerk

• Samenvatting 3.2
• Lezen 3.3
• Checklist invullen op stage
• Les 3: checklist mee!
• Les 4: woorden uit jouw prentenboek mee!

Volgende week

Meertaligheid en NT2

Wanneer begint het leren van je moedertaal?

1. direct na de conceptie
2. na ongeveer 26 weken in de baarmoeder
3. direct na de geboorte
4. vanaf de derde week na de geboorte