Democratie

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Democratie

Wat is democratie?

Democratie =

Het volk heeft invloed op de politieke besluiten

Indirecte democratie

Gekozen vertegenwoordigers maken namens ons beslissingen

Directe democratie

Indirecte democratie

Referendum

Tweede kamer verkiezingen

Volksvertegenwoordigers

Brexit besluit

Scholen dicht door corona

Referendum

Een volksstemming over een bepaald onderwerp

Kenmerken parlementaire democratie

1. burgers hebben politieke grondrechten, je mag stemmen, partijen oprichten, demonstreren
   
2. Macht bij het parlement
3. meerderheidsprincipe (meerderheid in parlement is nodig), maar men houd rekening met minderheden
4. persvrijheid en dergelijke vrijheden

Kenmerken van een rechtstaat

• 1. Er is een grondwet met de belangrijkste rechten en plichten
• 2. Er zijn grondrechten: zoals persvrijheid en godsdienstvrijheid
• 3. Er is rechtsbescherming: de overheid moet zich houden aan de wet *
• 4. Er is onafhankelijke rechtelijke macht *
• 5. Er is een eerlijk democratisch gekozen parlement *

Vraag: de Amerikaanse president kiest zelf rechters uit, is dit goed voor rechtsbescherming?

1. Idee en oorsprong van de rechtstaat

Wat is een rechtstaat?

Een staat waarin  burgers met grondrechten worden beschermt tegen de macht en willekeur door de overheid

NL --> democratische rechtstaat

De rechtstaat

Geen rechtsstaat ?

In een autoritaire staat bepaalt één machthebber (of een kleine groep) wat de regels zijn. Zoals bijvoorbeed in dictaturen zoals  Noord-Korea, China en Rusland. 

Nederland

Tweede Kamerverkiezingen 2023 

• In de grondwet staat de vrijheid van meningsuiting, mensenrechten en democratie centraal.
• Iedereen met met een Nederlandse nationaliteit van 18+ mag stemmen.
• Iedereen mag in aanloop naar de verkiezingen een politieke partij oprichten en zich verkiesbaar stellen.

Syrië

Verkiezingen van 2021

• In de grondwet staat de vrijheid van meningsuiting, mensenrechten en democratie centraal. Máár volgens mensenrechtenorganisaties is dat in de praktijk anders.
• Alleen mensen die in gebieden wonen die onder controle staan van president Assad mogen stemmen.
• Alleen Syriërs die de afgelopen tien jaar aaneengesloten in Syrië hebben gewoond, kunnen zich verkiesbaar stellen.
• De twee tegenkandidaten die het tegen Assad opnemen, zijn zorgvuldig gekozen door het regime .

Kaart uit: 2020

volledige democratie

autoritair regime

Democratie is niet vanzelfsprekend

Bekijk en bespreek de kaart

Het merendeel van wereldbevolking leeft niet in een (volwaardige) democratie. Het is dus best bijzonder dat Nederland een democratie is.

Op deze kaart hebben we Nederland en Syrië uitgelicht. Door op de hotspots te klikken krijgen de studenten inzicht in de verschillen tussen deze twee landen.

Optioneel:

Je kunt aan de studenten vragen wat de kenmerken van democratische en niet-democratische landen zijn. Of bespreek wat hen opvalt aan deze kaart.

Deze kaart is opgesteld in 2020 door The Economist Intelligence Unit.

Rusland 

In Rusland wordt veel nepnieuws verspreid. 

In Rusland heb je geen vrije of onafhankelijke pers. 

Rusland is veranderd in een autoritaire staat en Poetin is de autoriteit. 

De bevolking krijgt alleen te horen wat Poetin wil; het gevaar komt uit het westen.

Rechtsstaat

Burgers moeten zich aan de wet houden en krijgen straf als ze dat niet doen.

De overheid moet zich ook aan de wet houden. 

Dictatuur

Een dictatuur is het tegenovergestelde van een democratie.

Het volk in een dictatuur heeft GEEN invloed op de besluiten in het land.

Vrijheden, huhhhh?!?!

Censuur

• Censuur = het expres weglaten of veranderen van bepaalde informatie.
• Indoctrinatie = het voortdurend opdringen van een bepaalde mening.

Censuur

Het expres weglaten of veranderen van bepaalde informatie.