3.1 Krachten herkennen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 3: Krachten

Wat gaan we vandaag doen?

• Herhaling vorige les 
• vervolg paragraaf 3.1
• zelfstandig aan de slag

Kun je krachten zien?

1. Ja altijd
2. nee nooit
3. Soms

De eenheid van kracht is... (je noteert de kracht in...)

1. N
2. m/s
3. kg
4. m/s²

Lieke slaat met haar tennisracket tegen de bal. Hoe kun je de kracht zien?

1. De snelheid van de bal verandert.
2. De richting waarin de bal beweegt, verandert.
3. De bal deukt in als Lieke's tennisracket de bal raakt.
4. Alle antwoorden die hiervoor zijn genoemd, zijn juist.

Noem 4 soorten krachten?

Welke kracht is een tegenwerkende krachten?

1. Spierkracht
2. Voortstuwende kracht
3. Luchtwrijvingskracht
4. Zwaartekracht

Paragraaf 3.1 Krachten herkennen

Krachten kun je niet zien. Wat je vaak wel kunt zien is wat de kracht doet:

• Een voorwerp kan van vorm veranderen
  
• Een voorwerp kan van beweging veranderen
  

              - Een bal kan gaan rollen 
              - Een auto stopt met bewegen of gaat juist harder

• Soms zie je echter niets.....
  

              - Bv als je tegen iets aanduwt. Of ergens aan hangt      

Paragraaf 3.1 Krachten herkennen

Krachten geven we weer met de letter F (Force), en heeft als eenheid N (Newton).

We kennen veel soorten krachten:

Veerkracht (F_v)               Spankracht (F_s) 

Spierkracht (F_sp)           Magnetische kracht (F_mag) 

Zwaartekracht (F_z)

Paragraaf 3.1 Krachten herkennen

Zwaartekracht is overal waar massa is. Toch is de zwaartekracht overal anders, zelfs op aarde verschilt het op de plek waar je bent.

Officieel is de zwaartekracht in Nederland 9,81 N per kilogram. Maar om er makkelijk mee te rekenen ronden we dat af naar 9,8 N/kg.

Dat wil zeggen: Op elke Kilogram, werkt een zwaartekracht van ongeveer 10 N 

Leerdoelen

• De leerling kan uitleggen hoe we krachten zichtbaar kunnen maken.
• De leerling kan herkennen welke krachten er in een situatie zijn.
• De leerling kan krachten tekenen.

Paragraaf 3.1 Krachten herkennen

Dit is ook met een formule te berekenen:

                                                  𝐹_𝑧=𝑚 ∙𝑔

𝑔=𝑔𝑟𝑎𝑓𝑖𝑡𝑎𝑡𝑖𝑒𝑐𝑜𝑛𝑠𝑡𝑎𝑛𝑡𝑒 9,8 𝑁⁄𝑘𝑔

Dus wil je de zwaartekracht uitrekenen: De massa (in kg) maal de grafitatieconstante (9,8 N/kg) is de zwaartekracht

Paragraaf 3.1 Krachten herkennen

Krachten kunnen we dus niet zien, maar wel zichbaar maken. Dat doen we door ze te tekenen. Krachten geven we dan weer met behulp van een pijl, een vector. 

Paragraaf 3.1 Krachten herkennen

Die vectoren hebben 3 eigenschappen:

• Een lengte (de grootte van de kracht)
• Een richting (de richting waarheen de kracht gaat)
• een beginpunt (waar de kracht begint met werken)

Paragraaf 3.1 Krachten herkennen

Om die krachten te tekenen moeten we ook weten wat de krachtenschaal is. Is een vector van 5 cm altijd een grotere kracht dan een vector van 3 cm?

De krachtenschaal verteld met hoeveel kracht 1 cm overeen komt. bv. 1 cm ≙ 5 N  of 1 cm ≙ 100 N

Teken een 3 blokjes en teken een kracht van 40 N die omlaag gaat. krachtenschaal 1 cm ≙ 10N/20N/40N

Paragraaf 3.1 Krachten herkennen

De zwaartekracht werkt op elk deel van een voorwerp, maar het is onmogelijk om al die vectoren te tekenen, dus we doen net of het in 1 plek werkt, het Zwaartepunt.

Kan je krachten zien?

1. Ja
2. Nee

Is er maar één soort kracht?

1. Ja, alle krachten zijn hetzelfde.
2. Nee, er zijn meer soorten krachten.
3. Nee, dat hangt van de plaats af.
4. Ja, dat is de spierkracht.

Wat is bij het TEKENEN van krachten het allerbelangrijkst?

1. Grootte
2. Richting
3. Aangrijpingspunt
4. Allemaal even belangrijk.

het zwaartepunt van een voorwerp zit altijd in het midden

1. waar
2. niet waar

waar ligt het zwaartepunt?

1. A
2. B
3. C
4. D

Een voorwerp is stabiel wanneer het zwaartepunt zich boven het steunvlak bevindt.

1. waar
2. niet waar

Zelfstandig aan de slag

Lees paragraaf 3.1 door.

Maak paragraaf 3.1

Klaar? kijk paragraaf 3.1 na (denk aan de nakijkregels)