Module grammatica Persoonsvorm, zinsdelen en Onderwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Starttaak

Etui, planner, lesboek, leesboek, schrift open en laptop dicht op tafel.

Beschrijf in je eigen woorden de begrippen persoonsvorm en zinsdelen. (In je schrift! Schrijf er boven H20)

Klaar? Stillezen

Welkom!

Welkom 

Etui, lesboek, schrift, leesboek, laptop dicht op tafel.

We starten met stillezen

Deze week

Maandag:Instructie persoonsvorm en zinsdelen

Dinsdag: Instructie onderwerp

Vrijdag:Zelfstandig werken

Weektaak

Leren hoofdstuk 20

Maken: 1, 2, 4 t/m 7

Persoonsvorm vinden? In drie woorden/ termen

Oefenen zinsdelen

Per viertal

Zoek de pv

Maak zoveel  mogelijk 'zinnen' , en schrijf ze op in je schrift.

Tel het aantal zinnen die je kunt maken.

Wat zijn volgens jullie zinsdelen?

In deze gemeente rijdt de helft van de bewoners in een volvo.

Opdracht 

Maak opdracht

Uit de module

Welkom!

Welkom 

Etui, lesboek, schrift, leesboek, laptop dicht op tafel.

We starten met stillezen

Starttaak

Etui, planner, lesboek, leesboek, schrift open en laptop dicht op tafel.

Lees onderstaande zinnen. In spreektaal heeft niet elke zin een persoonsvorm. Herschrijf de zinnen zo dat ze ook een persoonsvorm hebben.

1. Geen idee!

2. Allemaal aan de kant!

3. Twee koffie en een cola, alstublieft!

Klaar? Stillezen

Deze week

Maandag:Instructie persoonsvorm en zinsdelen

Dinsdag: Instructie onderwerp

Vrijdag:Zelfstandig werken

Weektaak

Leren en maken blz 1 t/m 7 uit de reader

Deze les......

Je leert hoe je het onderwerp kunt herkennen in een zin.

Terugblik PV

Instructie onderwerp

Oefenen in tweetallen

( Wat weet ik nog?)
De pv vind ik door 3 proeven, welke?

(Wat weet ik nog?)

De persoonsvorm is altijd een werkwoord.

Wat is de persoonsvorm?

1. De persoonsvorm
2. is
3. altijd
4. een werkwoord

(Wat weet ik nog?)

Wat is de persoonsvorm in de zin:
Iedereen weet wat de persoonsvorm is.

1. Iedereen
2. Weet
3. Persoonsvorm
4. Is

Wat is een zinsdeel?

1. Het groepje woorden in een zin dat bij elkaar hoort
2. een voltooid deelwoord
3. altijd een werkwoord dat alleen staat
4. een woord

(Wat weet ik nog?)

Ik wil naar huis.
Alles wat voor de pv kan staan, is een zinsdeel. Wat is dus zeker een zinsdeel?

1. ik
2. naar huis
3. wil
4. niets

Zinsdelen
Hoeveel zinsdelen heeft de zin?
'Hij eet een appel.'

1. 3 zinsdelen
2. 2 zinsdelen
3. 4 zinsdelen
4. 1 zinsdeel

Welkom!

Welkom 

Etui, lesboek, schrift, leesboek, laptop dicht op tafel.

We starten met stillezen

Deze week

Maandag:Instructie persoonsvorm en zinsdelen

Dinsdag: Instructie onderwerp en lijdend voorwerp

Vrijdag:Zelfstandig werken

Weektaak

maken en leren reader blz 1 t/m 10

Instructie

Leerdoel: Ik kan het onderwerp herkennen in een zin

Wat is de persoonsvorm en het onderwerp? 

Sleep naar de goede plek.

persoonsvorm (pv)

onderwerp (ond)

Julia

leert

goed

voor haar toets.

Wat is de persoonsvorm en het onderwerp in de zin?

persoonsvorm

(PV)

onderwerp

(O)

Gisteren

dronken

Stan en ik

 cola

Persoonsvorm

Onderwerp

Gisteren

heeft

mijn opa

geschaatst

Wat is het onderwerp van een zin? Het onderwerp van een zin...

1. ... vertelt wat er in de zin gebeurt.
2. ... vertelt wanneer iets in een zin gebeurt.
3. ... vertelt wie iets doet in de zin.
4. ... vertelt wat iets doet in een zin.

Onderwerp? Hoe vind je het onderwerp in de zin?

1. door de zin vragend te maken.
2. Wie of wat + persoonsvorm?’
3. Wie of wat + onderwerp + gezegde?’

Wat is het onderwerp?

Ik kan nu het onderwerp uit een zin halen.

1. Ik
2. kan
3. het onderwerp
4. een zin

Lijdend voorwerp (lv)

Het lijdend voorwerp is een nieuw zinsdeel. 

Bij het lijdend voorwerp 'overkomt iemand' of 'ondergaat een onderwerp' iets. 

Lijdend voorwerp (lv)

Lijdend voorwerp

Het lijdend voorwerp vind je door te vragen: 

WIE (OF WAT) + WERKWOORDELIJK GEZEGDE + ONDERWERP

Let op: 

• niet elke zin heeft een lijdend voorwerp: geen goed antwoord op de vraag? Geen lijdend voorwerp!
  
• Lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel!

Het lijdend voorwerp

Het lijdend voorwerp is de persoon die iets overkomt in de zin.

Wat is een lijdend voorwerp?

1. iets dat nodig is voor de handeling uit de zin
2. iets of iemand die de handeling uitvoert
3. iemand die iets zegt
4. het lijdend voorwerp bestaat niet

Wat is het lijdend voorwerp?

Deze klas kan het lijdend voorwerp vinden.

1. Deze klas
2. kan
3. het lijdend voorwerp
4. vinden

Hoe vind je het lijdend voorwerp?

1. Een vraagzin maken
2. Aan wie of voor wie...?
3. Wie/wat+pv+o+gezegde
4. Wie/wat+gezegde

Het lijdend voorwerp is altijd een persoon.

1. juist
2. onjuist

Nu jij

Maken en leren reader

t/m blz 10

Welkom!

Welkom 

Etui, lesboek, schrift, leesboek, laptop dicht op tafel.

We starten met stillezen

Meewerkend voorwerp

Een meewerkend voorwerp is iemand die meewerkt met het onderwerp. Het meewerkend voorwerp ontvangt iets.

Leon geeft een cadeau aan Emma.

Let op! Niet iedere zin heeft een meewerkend voorwerp.

Hoe vind je het MV?

Vraag:

Aan wie of voor wie + wwg + O+ LV

(aan wie/voor wie+ alles)

Volgorde zinsontleden!

Piet= PV

Zag= zindsdelen

Grote= gezegde werkwoordelijk gezegde

Overhemden= Onderwerp

Liggen= LV

Met= MV

Hoe vind je het lijdend voorwerp?

1. Een vraagzin maken
2. Aan wie of voor wie...?
3. Wie/wat+pv+o+gezegde
4. Wie/wat+gezegde

Een meewerkend voorwerp

1. staat in elke zin
2. moet altijd aan/voor bevatten
3. staat in een zin met werkwoorden die iets te maken hebben met vertellen of geven
4. "ondergaat'' wat het onderwerp doet

Wat kan je altijd bij het meewerkend voorwerp doen?

1. aan/voor toevoegen
2. alleen voor toevoegen
3. aan/voor weghalen
4. aan weghalen

Het meewerkend voorwerp...

1. aan wie of voor wie + wg + ow + lv
2. wie + gezegde + onderwerp
3. wat + gezegde + onderwerp
4. is altijd een voorwerp

Bijwoordelijke bepaling

We noemen de bijwoordelijke bepaling ook wel de ‘prullenbak’. Alles wat je overhoudt, noem je bijwoordelijke bepaling.

Bijwoordelijke bepaling

Geeft antwoord op vragen als waar, wanneer, hoe....

Nu jij....

Maken opdracht 4, 5, 6