7.5 Een populatie vol allelen (1)

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H7 Evolutie

De neodarwinistische theorie gaat uit van een aantal stappen. Zet deze stappen in de juiste volgorde.Wat is de juiste volgorde van deze stappen?

De nakomeling heeft grotere overlevingskansen

Een geslachtscel bevat een gemuteerd gen

Steeds meer nakomelingen hebben de gunstige eigenschap

Een langer leven leidt tot meer nakomelingen

De nakomeling heeft een veranderde eigenschap

Darwin worstelde met het gebrek aan kennis over de
oorzaak van variatie tussen individuen.
Wat is een andere oorzaak van variatie tussen
individuen dan recombinatie?

Zet de stappen van de endosymbiose theorie in de juiste volgorde.

Prokarypten nemen zuurstof gebruikende bacteriën op. 

Prokarypten nemen foto-autotrofe bacteriën op. 

Er ontstaan verschillende typen prokaryoten.

Er ontstaan mitochondriën en chloroplasten

Cladistiek

• Cladistiek/cladisme= methode om organismen in te delen in groepen genaamd clades (grieks 'klados'=tak).
• 1 clade= een gedeelde voorouder en alle evolutionaire nakomelingen
• Binnen een clade zie je gedeelde (homologe) eigenschappen met dank aan de gedeelde voorouder. 

Cladogram

Elke clade is een groep

organismen met een

gemeenschappelijk

kenmerk en een gemeen-

schappelijke voorouder.

7.5 Een populatie vol allelen

Leerdoel bij 7.5

Je leert hoe de frequentie van een allel en een genotype in een populatie kunnen veranderen en hoe je dit kunt berekenen

Populatie genetica

Genetische variatie in een populatie is te kwantificeren

Allelfrequentie: hoe veel komt een bepaald allel voor?

Genotypefrequentie: hoe vaak komt een bepaald genotype voor?

Een allel is een...

1. Eigenschap
2. Onderdeel van een gen
3. Homozygoot
4. Variant van een gen

Allelfrequentie

Bijvoorbeeld allel voor groene erwten (A) en gele erwten (a).

AA: 0,7 dus 0,7 A

Aa: 0,25 dus 0,125 A + 0,125 a

aa: 0,05 dus 0,05 a 

Totaal 0,825 A (= 82,5%) en 0,175 (= 17,5%) a

Genotypefrequentie

Bijvoorbeeld allel voor groene erwten (A) en gele erwten (a).

AA: 0,7 (= 70%) 

Aa: 0,25 (= 25%) 

aa: 0,05 (= 5%) 

Nu kun je de allelfrequentie bepalen.

Allelfrequenties veranderen

1. Gene flow (migratie)
2. Genetic drift (toeval)
   a. Flessenhals effect 
   b. Founder effect
3. Natuurlijke selectie (evolutie)

Wet van Hardy-Weinberg

In een stabiele populatie blijft de genensamenstelling over opeenvolgende generaties constant

Dus de allel- en genotypefrequentie blijven gelijk in de volgende generatie!

Wat ga je doen?

De wet van Hardy-Weinberg stelt dat: 

1. De som van de allelfrequenties 1 is (p + q = 1) 

2. De som van de genotypefrequentie 1 is (p2 + 2pq + q2= 1)

Van hoeveel verschillende allelen maakt Hardy-Weinberg gebruik?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Welke twee formules horen bij het Hardy-Weinberg principe?

Waar staan de verschillende onderdelen van de formules voor?

q =0,2, bereken p

q = 0,2. Wat is de frequentie heterozygoten (Aa)?

q = 0,2. Wat is de frequentie homozygoot recessieve (aa)?

36% van de populatie is homozygoot recessief (aa) voor vaste oorlellen. Wat is de frequentie van het recessieve allel?

Waarom wijken de geobserveerde genotype frequenties af van de voorspelde frequenties volgens Hardy-Weinberg?