Grammatica zinsdelen H6: bijwoordelijke bepaling

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Grammatica zinsdelen

Bijwoordelijke bepaling

Doel van de les

Je leert deze les wat een bijwoordelijke bepaling is. Je hebt geoefend met het vinden van een bijwoordelijke bepaling in de zin.

Bijwoordelijke bepaling: voorbeelden

Vanwege de regen rijden de treinen vandaag niet.

Mijn moeder kookt elke avond een lekkere maaltijd.

Ik ga zaterdag winkelen in de stad.

Bijwoordelijke bepaling: wat is dat?

Bijwoordelijke bepaling

• We noemen de bijwoordelijke bepaling ook wel de ‘prullenbak’.

• Alles wat je overhoudt na het benoemen van de zinsdelen = bijwoordelijke bepaling.

Bijwoordelijke bepaling

• Het zinsdeel bwb geeft antwoord op vragen als: hoe, waarom, waar, wanneer etc. 
  
  
• De vraagwoorden zelf zijn ook bwb!
  

• Ook woordjes als niet, misschien, ooit, eigenlijk etc. zijn bwb.

Bijwoordelijke bepaling: voorbeeld

VWO moet de verschillende soorten bwb's kunnen herkennen. 

Hoe vind je de
bijwoordelijke bepaling?

1. Alle werkwoorden in de zin zoeken.
2. Kijken wie iets krijgt of ontvangt.
3. Geeft een plaats, een reden of tijd aan.
4. Wie of wat + pv + ww gezegde.

Juist of onjuist?

Vraagwoorden waarmee je bijwoordelijke bepalingen zoekt, zijn ook bijwoordelijke bepaling.

1. Juist
2. Onjuist

Rico : Een zin kan meer dan een bijwoordelijke bepaling
hebben.

Raya : Het woord 'niet' is in een zin altijd een bijwoordelijke
bepaling.

1. Rico en Raya hebben beide gelijk.
2. Rico en Raya hebben beide ongelijk.
3. Rico heeft gelijk; Raya niet.
4. Raya heeft gelijk; Rico niet.

Sleep de zinsdelen die een bijwoordelijke bepaling zijn naar de box.

In de tuin

eet

de hond

naast de boom

onder het gras

een bot.

De docent

geeft

morgen

de cijfers

aan zijn leerlingen.

persoonsvorm/
werkwoordelijk gezegde

onderwerp

lijdend voorwerp

meewerkend voorwerp

bijwoordelijke bepaling

Opdracht 1 maken

• Maak opdracht 1, zin 1 t/m 3 in je schrift (blz. 178)
• Ontleed de zin helemaal: pv t/m bwb
• Schrijf de zinsdelen netjes onder elkaar.
• 10 minuten de tijd, daarna bespreken
• Klaar? Opdracht 1 afmaken (= huiswerk)

Opdracht 1, zin 1

Sommige ouders / kopen/ in de dierenwinkel / een huisdier / voor hun kind.

• pv =  kopen
• ow = sommige ouders
• wg = kopen
• lv = een huisdier
• mv = voor hun kind
• bwb = in de dierenwinkel

Opdracht 1, zin 2

Naast een hond of kat / worden / gekko's en leguanen / aangeschaft.

• pv =  worden
• ow = gekko's en leguanen
• wg = worden aangeschaft
  
• lv = X
• mv = X
• bwb = Naast een hond of kat

Opdracht 1, zin 3

De zorg voor deze diersoorten / moet / je / niet / onderschatten.

• pv =  moet
• ow = je
  
• wg =  moet onderschatten
  
• lv = de zorg voor deze diersoorten
  
• mv = X
• bwb = niet
  

Huiswerk voor de volgende les

(Af)maken opdracht 1 op blz. 178