4.1 dl2

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

4.1 Van eicel tot baby

Deze les:

- Herh. 4.1 dl1

- 4.1 dl2 Anatomie voortplantingsorganen 

- Quiz time!

4.1 dl1 leerdoelen en begrippen

1. Je beschrijft het bevruchtingsproces en de embryonale ontwikkeling bij de mens

2. Je beschrijft de bouw en functie van de placenta en de navelstreng en je legt verband tussen de leefstijl van de moeder en de ontwikkeling van het embryo en de foetus. 

eicel, eisprong/ovulatie, zaadlozing, zaadcellen, bevruchting, zygote, embryo, klievingsdeling, trilhaarcellen, blastula, vlokken, innesteling, placenta, navelstreng, embryonale ontwikkeling, foetus, vruchtwater, vruchtvliezen

Placenta

Gescheiden bloedsomlopen. Uitwisseling van stoffen: zuurstof, voedingsstoffen, afvalstoffen, koolstofdioxide.

Placenta

Twee navelstrengslagaders (van embryo -> placenta)

Eén navelstrengader (van placenta -> embryo)

Placenta

Omdat stoffen van de moeder naar het kind kunnen via de placenta is een gezonde leefstijl voor een zwangere vrouw extra belangrijk.

Voeding/ medicijnen/ alcohol/ drugs/ stress(hormonen)

Waar vindt de bevruchting meestal plaats?

1. In het ovarium
2. In de eileider
3. In de baarmoeder
4. In de vagina

Welk hormoon produceren de buitenste cellen van de blastula?

Door welk bloedvat stroomt bloed van de placenta naar het embryo?

1. navelstrengslagaders
2. navelstrengader

Het bloed van de moeder gaat via de placenta door het kind.

1. Juist
2. Onjuist

Waar bevinden zich tijdens de zwangerschap bloedvaten van zowel de moeder als het ongeboren kind?

1. Alleen in de placenta
2. Alleen in de navelstreng
3. Zowel in de placenta als in de navelstreng
4. Alleen in de wand van de baarmoeder

4.1 dl2 leerdoelen en begrippen

3. Je beschrijft de ontwikkeling, bouw en werking van de voortplantingsorganen en de vorming van de secundaire geslachtskenmerken. 

4. Je licht toe wat tertiaire geslachtskenmerken zijn, hoe seksuele geaardheid kan verschillen en wat ongewenste intimiteiten zijn. 

geslachtschromosomen, X- en Y-chromosoom, primaire-, secundaire en tertiaire geslachtskenmerken, uitwendige geslachtsorganen, zaadballen, orgasme, sperma, baarmoederslijmvlies, menstruatie, waarden en normen, seksualiteit, masturberen, hetero-, homo- en biseksueel, transgender, intersekse, coming-out, verkrachting, ongewenste intimiteiten. 

Primaire geslachtskenmerken

De kenmerken die vanaf de geboorte aanwezig zijn.

Worden bepaald door aan-/ afwezigheid Y-chromosoom.

Op het Y chromosoom zit het SRY gen. Is dat er? Dan ontwikkelen zich primaire geslachtskenmerken van een jongen.

Urinebuis
korter bij vrouwen-> grotere kans op blaasontsteking. 

Vagina: lage pH (3,8 - 4,5) door melkzuurbacteriën voorkomt ontwikkeling ongewenste schimmels en bacteriën.

Maagdenvlies = geen vlies! randje slijmvliesweefsel 

BINAS 86B1

In de eierstokken (ovaria) worden de eicellen geproduceerd.

Na de bevruchting in de eileider nestelt het embryo zich in de baarmoeder.

Menstruatie - spieren van baarmoeder trekken samen en stoten baarmoeder slijmvlies af

BINAS 86B1

Een follikel rijpt tot de eicel klaar is: de eisprong/ ovulatie vindt plaats (één keer per maand)

De eicel komt dan in de eileider terecht via de trechter. 

BINAS 86B1

biologiepagina.nl

Voor de geboorte dalen de zaadballen in vanuit de buikholte in het scrotum (balzak).

Zaadcellen optimumtemperatuur: ongeveer 35°C (regeling via spiertjes in de balzak)

BINAS 86A1

Bij een erectie vullen de zwellichamen zich met bloed

Zaadlozing: spiertjes rondom bijbal (opslag zaacellen) trekken samen 

BINAS 86A1

Sperma = Zaadcellen met vocht van prostaatklier en zaadblaasje

BINAS 86A1

biologiepagina.nl

Secundaire geslachtskenmerken

De lichamelijke kenmerken die vanaf de puberteit aanwezig zijn.

Worden bepaald door de hormonen die worden afgegeven vanaf de puberteit.

Tertiaire geslachtskenmerken

De geestelijke geslachtskenmerken.

Interseksueel

Er zijn verschillende genetische afwijkingen die er toe leiden dat iemand lichamelijk niet zuiver mannelijke óf vrouwelijke kenmerken heeft.

85.000 mensen in Nederland.

1 op 200!
 

Interseksueel

AOS: XY maar testes (zaadballen) werken niet (dus geen testosteron). Uitwendig een vrouw maar baarmoeder, eierstokken ontbreken.

Hermafroditisme: beide externe geslachtskenmerken zijn aanwezig.

Puberteit

Tijdens de puberteit ontwikkelt je eigen seksualiteit.

Je ontdekt waar je seksuele voorkeur ligt.

Heteroseksueel/ homoseksueel/ biseksueel.

Welke andere begrippen ken je?

Ongewenste intimiteiten

Ongewenst gedrag van seksuele aard.

Kan van heel mild tot heel extreem.

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Sleep de onderstaande secundaire geslachtskenmerken naar het juiste vak (zie boven).

secundaire geslachtskenmerken

jongen

secundaire geslachtskenmerken

beiden

secundaire geslachtskenmerken

meisje

borsten

groeispurt

baard in de keel

bredere heupen

okselhaar

gespierdere lichaamsbouw

actiever worden zweetklieren

gezichtsbeharing

volgroeien schaamlippen

Welke weg legt een zaadcel na zaadlozing af?

1. vagina - baarmoedermond-baarmoeder- eileider
2. baarmoeder - vagina - eileider
3. baarmoedermond- eileider - baarmoeder - vagina
4. vagina - baarmoeder - eileider - baarmoedermond

Als bij een vrouw een bevruchte eicel voorkomt, waar bevindt deze bevruchte eicel zich dan gewoonlijk?

1. Baarmoeder
2. Eileider
3. Vagina
4. Ovarium

Hoe beweegt de bevruchte eicel zich naar de baarmoeder?

1. Met behulp van spieren in de baarmoederwand
2. met behulp van trilharen in de eileider
3. met behulp van vloeistof in de eileider
4. met behulp van zaadcellen in de eileider

Nadat de zaadcel de eicel heeft bevrucht ontstaan er delingen.
Hoe heten deze delingen?

1. Embryonale delingen
2. Reductiedelingen
3. Klievingsdelingen
4. Gewone celdelingen

Wat zijn klievingsdelingen?

1. Delingen waarbij de cellen hard groeien
2. Delingen waarbij de cellen niet groeien
3. Delingen waarbij een klein deel van de cellen groeit
4. Delingen waarbij de cellen steeds kleiner worden

Zijn de klievingsdelingen een voorbeeld van mitose?

1. Ja
2. Nee

Wat is innesteling?

1. Bevruchte eicel zet zich vast in de baarmoeder
2. De bevruchte eicel gaat door de eileider
3. De kern van de eicel smelt met de kern van de zaadcel
4. Bevruchte eicel zet zich vast in de eileider

In welke periode zou innesteling kunnen plaatsvinden?

1. In periode P
2. In periode Q
3. In periode R
4. In periode S

Bij welke week in je zwangerschap wordt een embryo een foetus?

1. 11
2. 18
3. 24
4. 37

Vindt bij een zwangere vrouw menstruatie plaats? En ovulatie?

1. Zowel menstruatie als ovulatie
2. Wel menstruatie maar geen ovulatie.
3. Wel ovulatie maar geen menstruatie.
4. Geen menstruatie en geen ovulatie.

Hoe komt een baby van afvalstoffen af

1. Via de mond
2. Via het vruchtwater
3. Via de baarmoeder
4. Via de placenta

Hoe heet deze fase van de bevalling?

1. indaling
2. uitdrijving
3. ontsluiting
4. weeën

Welk bloedvat vervoerd zuurstofrijk bloed naar de baby en van wie is dit bloed

1. Navelstrengader bloed van de moeder
2. Navelstrengslagader bloed van de moeder
3. Navelstrengader bloed van de baby
4. Navelstrengslagader bloed van de baby

Op welke dag vindt de ovulatie plaats?

1. Dag 1
2. Dag 10
3. Dag 14
4. Dag 22

Huiswerk

- Maken 4.1 opdr. 9 - 11, 13, 14, 16 (via nectar digitaal)