16.02 - h3 - Taalverzorging, meervoud & verkleinwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Stillezen

Planning

• Taalverzorging, waar gaat de toets over?

Dit zijn de onderwerpen die voorkomen in de toets:

- meervouden    <

- verkleinwoorden

- stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden

- sommige(n)/andere(n)/alle(n)/enkele(n) etc.

- samenstellingen

- werkwoordspelling

- hoofdlettergebruik

- leestekens

- au/ou

- trema in werkwoorden/meervouden

- wanneer streepje in samenstellingen

- schrijven van getallen

Meervouden

Wat weet je al?

Meervoud

• Het meervoud van een zelfstandige naamwoord vorm je door er de meervoudsuitgangen -s, ‘s, -en of -n achter te schrijven.
  
• De -s schrijf je er aan vast als dat geen probleem voor de uitspraak oplevert: sektes, tantes, printers, logés en bureaus.
  
• Als je een fout bij de uitspraak kunt maken schrijf je ’s : auto’s, piano’s, alinea’s, baby’s, jury’s en ski’s.
  
• woorden op -ik: Je schrijft 2 k’s als de klemtoon op ik valt: snikken, blikken, likken en tikken.
• Je schrijft 1 k als de klemtoon niet op ik valt: monniken, viezeriken en leeuweriken
  
• woorden op -ie of -ee: e schrijft –ën erbij als de klemtoon op de ie of ee valt: feeën, genieën en reeën.
• Je schrijft –n en een trema erbij als de klemtoon er niet op valt: bacteriën, poriën en oliën.
  
• woorden op -f of -s: De f wordt meestal een v en de s vaak een z : kloven, staven, laarzen en kluizen. Maar: fotografen, parafen en kaarsen!
• Let op: Sommige woorden hebben (ook) een Latijns meervoud: politici, medici, mediums/media, museum/musea.
• woorden op -es: als een woord eindigt op -es en die lettergreep krijgt geen klemtoon, dan wordt -es vaak met een uh-klank uitgesproken en niet met een heldere è. In dat geval krijgt het meervoud geen dubbele s. Als de klemtoon wel op -es ligt, bijvoorbeeld bij stewardess en zangeres, is er wel een dubbele s.

1. glas
2. kolonie
3. museum
4. café
5. bureau

https:

Dit zijn de onderwerpen die voorkomen in de toets:

- meervouden    

- verkleinwoorden   <

- stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden

- sommige(n)/andere(n)/alle(n)/enkele(n) etc.

- samenstellingen

- werkwoordspelling

- hoofdlettergebruik

- leestekens

- au/ou

- trema in werkwoorden/meervouden

- wanneer streepje in samenstellingen

- schrijven van getallen

Verkleinwoorden

Wat weet je al?

1. baby =>
2. big =>
3. envelop =>
4. cd =>

5. souvenir =>
6. jongen =>
7. cola =>
8. koning =>

Theorie (verkleinwoorden)

Van de meeste zelfstandige naamwoorden kun je een verkleinwoord maken.

Meestal           =              -je of -tje achter het woord.

vakantie - vakantietje  
schaar - schaartje
dans - dansje

Soort woord met voorbeeld

1 Woorden met een -m               boom

2 Woorden met een -ng            koning

3 Achteraan -a, -o of -u                  opa, auto, paraplu

4 Achteraan -y                                   baby

5 Woorden met cijfers of afkorting     dvd, A4

Regel met voorbeeld

• -pje
  

boompje

• -kje en de -g laat je weg

koninkje

• extra klinker
  

opaatje, autootje, parapluutje

• -'tje

baby'tje

• -'je of -'tje
  

dvd'tje, A4'tje

Etalage

1. Etalagetje
2. Etalage'tje
3. Etalageetje

Radio

1. Radiotje
2. Radio'tje
3. Radiootje

Verdieping

1. Verdiepingtje
2. Verdiepingetje
3. Verdiepingkje
4. Verdiepinkje

cd

1. cdtje
2. CeeDeetje
3. cd'tje

Pony

1. ponytje
2. ponietje
3. pony'tje
4. paardje

Menu

1. Menutje
2. Menuutje
3. Menu'tje
4. Menuu'tje

Instructie

1. Instructietje
2. Instructieetje
3. Instructie'tje

Test Verkleinwoorden

Op de volgende pagina staat de link naar de oefentoets.

Maak het serieus! De gegevens worden opgeslagen.

https: