Herhaling zinsontleding; wwg, ond, lv, mv, bwb en bvb + nevensch. en ondersch. (bij)zinnen - m3b

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Herhaling zinsontleding; wwg, ond, lv, mv, bwb en bvb + nevenschikkende en onderschikkende (bij)zinnen - m3b

Doelen:

*Je kunt een zin in zinsdelen verdelen.
*Je kunt de volgende (delen van) zinsdelen op de juiste manier benoemen: wwg, ond, lv, mv, bwb en bvb.
*Je kunt een hoofd- en bijzin onderscheiden.
*Je kunt onderscheid maken tussen nevenschikkend en onderschikkende zinnen.

Stappenplan zinsontleding

1. persoonsvorm (pv; verandert als je de zin in een andere tijd zet)
2. zinsdeelstrepen
3. werkwoordelijk gezegde (wwg)
4. onderwerp (ond)
5. lijdend voorwerp (lv)
6. meewerkend voorwerp (mv)
7. bijwoordelijke bepaling (bwb)
   --------------------------------------------------------------------------------
8. bijvoeglijke bepaling (bvb)

Zet de (onderdelen van) de zinsdelen bij de juiste benaming.

wwg

werkwoordelijk gezegde

ond

onderwerp

lv

lijdend voorwerp

mv

meewerkend voorwerp

bwb

De

jarige

Job

mocht

vanwege

de

Coronacrisis

niet

in

een

restaurant

eten.

Vragen?

Hoofdzin vs. bijzin

Zinnen met één persoonsvorm noem je enkelvoudige zinnen.

Zinnen met meerdere persoonsvormen heten samengestelde zinnen.

Het belangrijkste deel van een samengestelde zin heet de hoofdzin. Dit deel kun je niet zomaar weglaten.

Het andere deel heet de bijzin. Als je de bijzin weglaat, houd je een complete zin over.

HOOFDZIN

de pv is het eerste of tweede zinsdeel

Bo zoekt haar paraplu,

pv                       

BIJZIN

de pv staat meestal wat verder naar achteren

omdat het hard regent.

                                 pv

Hij zei dat hij meer
dan drie uur getennist had.

Dit is een ...

1. enkelvoudige zin.
2. samengestelde zin.

Het verstand komt met de jaren.

Dit is een ...

1. enkelvoudige zin.
2. samengestelde zin.

Heb jij weleens een pepermunt in een fles cola gedaan?

Dit is een ...

1. samengestelde zin.
2. enkelvoudige zin.

Als je dat liever niet doet, hoor ik het wel.

Dit is een ...

1. enkelvoudige zin.
2. samengestelde zin.

HOOFDZIN

- Belangrijkste zin

- Persoonsvorm en onderwerp staan naast elkaar

- Je kunt er niks tussen zetten. 

Ik heb mijn huiswerk niet gemaakt, omdat ik aan het Netflixen was. 
pv = heb, ond = ik

Ik niet heb mijn huiswerk niet gemaakt --> KAN NIET
Dus -> Hoofdzin 

BIJZIN

- Kun je vervangen door één woord of helemaal weglaten.

- Persoonsvorm en onderwerp staan niet naast elkaar óf je kunt er iets tussen zetten. 

Omdat ik aan het Netflixen was, heb ik mijn huiswerk niet gemaakt.
pv = was, ond = ik

Persoonsvorm en onderwerp staan niet naast elkaar, dus bijzin.

Nevenschikkende en onderschikkende (bij)zinnen

Samengestelde zinnen bestaan uit verschillende zinnen die aan elkaar geplakt zijn.
Dit kunnen een hoofdzin en een bijzin zijn (of een bijzin en een hoofdzin), maar ook twee hoofdzinnen.

Als je twee hoofdzinnen naast elkaar hebt, noem je dat nevenschikkende zinnen.

Als je een hoofdzin en een bijzin verbindt, is de bijzin een onderschikkende bijzin.

HOOFDZIN + HOOFDZIN

Twee hoofdzinnen kun je aan elkaar verbinden met een nevenschikkend voegwoord.

Dit zijn: en, want, maar en of.

HOOFDZIN + BIJZIN

Een hoofd- en een bijzin kun je aan elkaar verbinden met een onderschikkend voegwoord.

Er zijn veel onderschikkende voegwoorden, zoals: omdat, zodat, doordat, als, dan, hoewel, tenzij, terwijl, toen, of.

Tim pakt limonade, omdat hij dorst heeft.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. bijzin + hoofdzin
3. hoofdzin + bijzin
4. enkelvoudige zin

Terwijl moeder het beslag maakt, zet Evi de oven aan.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. bijzin + hoofdzin
3. hoofdzin + bijzin
4. enkelvoudige zin

Ik heb buikpijn, maar ik ga toch naar school.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. bijzin + hoofdzin
3. hoofdzin + bijzin
4. enkelvoudige zin

De oude man zit op de kruk, omdat hij moe is.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. bijzin + hoofdzin
3. hoofdzin + bijzin
4. enkelvoudige zin

Stijn draagt de tas en James loopt met de hond.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. bijzin + hoofdzin
3. hoofdzin + bijzin
4. enkelvoudige zin

Omdat mijn vader chagrijnig is, mogen wij niet uit vanavond.

1. hoofdzin + hoofdzin
2. bijzin + hoofdzin
3. hoofdzin + bijzin
4. enkelvoudige zin

Doelen:

*Je kunt een zin in zinsdelen verdelen.
*Je kunt de volgende (delen van) zinsdelen op de juiste manier benoemen: wwg, ond, lv, mv, bwb en bvb.
*Je kunt een hoofd- en bijzin onderscheiden.
*Je kunt onderscheid maken tussen nevenschikkend en onderschikkende zinnen.

Wat ga je nu doen?

Je maakt in de online leeromgeving van grammatica blok 4 opdr. 1 en 2 en van grammatica blok 5 opdr. 3, 4 en 5.

Magister > Leermiddelen > Op niveau, 3 vmbo-gt > Blok 4 > Grammatica > 4.4

Magister > Leermiddelen > Op niveau, 3 vmbo-gt > Blok 5 >

Grammatica > 5.4 en 5.5