D+R 3.1 Verzuiling, crisis, bezetting

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Vandaag:

Vragen over vorige les?

Stof voor het tentamen duidelijk? Hele boekje!

- 2 herhalingsvragen vorige les

- verzuiling en jaren 30

Wat werd er NIET geregeld bij de pacificatie van 1917?

1. Algemeen kiesrecht
2. Financiële gelijkstelling bijzonder onderwijs
3. AOW
4. Evenredige vertegenwoordiging

Welke stroming wil zo min mogelijk overheidsbemoeienis?

1. Confessionelen
2. Nationalisten
3. Socialisten
4. Liberalen

Verzuiling

Parlementaire democratie v 1919

Verzuiling, crisis, bezetting (1919 - 1945) 

Aan het einde van de les kun je uitleggen... 

- wie er in Nederland tussen 1919 en 1945 de macht had 

- welke sociaal-politieke ontwikkelingen daar invloed op hadden

Naar wie keken kiezers in 1919 voor stemadvies?

1. Wat de buren stemden
2. Wat er in de krant stond
3. Wat de dominee zei
4. Men maakte de stemwijzer

Hoe probeerde men kiezers te bereiken?

Hadden deze nieuwe campagnes zin? Waarom wel/niet

Volgens de tekenaar valt het met de verzuiling in NL wel mee. Hoe zie je dat?

H3 - kern

Twee vragen  zijn steeds leidend: 

1. Wie heeft de macht? 

2. Welke sociale en politieke ontwikkelingen hebben daar invloed op 

Tip: maak zelf een tijdbalk

1. Opkomst extreme partijen

Extreme partijen: CPN (1918), NSB (1931)

Men is lang bang voor een rode of rechtse revolutie, deze komt niet. Beide groepen blijven klein.

Waarom? 

1. Verzuiling - confessionelen houden de macht 

2. Sterke leider - Hendrik Colijn (ARP)

3. Neutraliteit tijdens WO1

2. Crisis

1929 - Economische wereldcrisis 

Colijn blijft lang bezuinigen -> crisis duurt langer en is zwaarder

1934 - Grote werkeloosheid --> Jordaanoproer 

1936 - Loslaten Gouden Standaard

Bijzonder: geen grote politieke verschuivingen

3. Oorlog

1940 - Duitse bezetting -> opheffing parlement 

De NSB (Mussert) bestuurde onder toezien van een rijkscommissaris, Seyss-Inquart. 

1945 - executie Mussert 

Aan de slag

Maken van: 3.1 - historisch denken - 1, 2, 3. 

Wat ontstond er in de jaren na de Tweede Wereldoorlog?

1. De democratie
2. De verzorgingsstaat
3. Het communisme
4. Onenigheid

De CPN

De communistische partij Nederland was na de Tweede Wereldoorlog vrij populair

In 1946 kregen ze zelfs 10,6 procent van de stemmen

Waarom nam deze populariteit heel snel af denk je (denk aan wat er in die tijd speelde)?

De doorbraak

Na de Tweede Wereldoorlog hopen sommige politici dat de verzuiling kan worden doorbroken

Er is nu nationale eensgezindheid, kan de politiek hier een eind aan maken? 

De doorbraakgedachte: nieuwe politieke vernieuwing zonder verzuiling. De PvdA wordt opgericht

De doorbraak mislukt, waarom denk je?

De wederopbouw

Na de Tweede Wereldoorlog moet het land weer worden opgebouwd.

Er moet ook worden nagedacht over zorg voor armen en werklozen

Wat is een verzorgingsstaat?

Ontzuiling & verdere democratisering (1965 - 2001)

Vanaf de jaren '60 raakte Nederland ontzuild. 

Hieraan lagen verschillende redenen ten grondslag

Wat was géén oorzaak van ontzuiling?

1. Crisis
2. Welvaart
3. Individualisering
4. Secularisatie

Waardoor ontstaan er verschillende protestbewegingen?

Protestbewegingen