D+R 3.1 Verzuiling, crisis, bezetting

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Verzuiling

Parlementaire democratie v 1919

Verzuiling, crisis, bezetting (1919 - 1945) 

Aan het einde van de les kun je uitleggen... 

- wie er in Nederland tussen 1919 en 1945 de macht had 

- welke sociaal-politieke ontwikkelingen daar invloed op hadden

Naar wie keken kiezers in 1919 voor stemadvies?

1. Wat de buren stemden
2. Wat er in de krant stond
3. Wat de dominee zei
4. Men maakte de stemwijzer

Hoe probeerde men kiezers te bereiken?

Hadden deze nieuwe campagnes zin? Waarom wel/niet

Volgens de tekenaar valt het met de verzuiling in NL wel mee. Hoe zie je dat?

H3 - kern

Twee vragen  zijn steeds leidend: 

1. Wie heeft de macht? 

2. Welke sociale en politieke ontwikkelingen hebben daar invloed op 

Tip: maak zelf een tijdbalk

1. Opkomst extreme partijen

Extreme partijen: CPN (1918), NSB (1931)

Men is lang bang voor een rode of rechtse revolutie, deze komt niet. Beide groepen blijven klein.

Waarom? 

1. Verzuiling - confessionelen houden de macht 

2. Sterke leider - Hendrik Colijn (ARP)

3. Neutraliteit tijdens WO1

2. Crisis

1929 - Economische wereldcrisis 

Colijn blijft lang bezuinigen -> crisis duurt langer en is zwaarder

1934 - Grote werkeloosheid --> Jordaanoproer 

1936 - Loslaten Gouden Standaard

Bijzonder: geen grote politieke verschuivingen

3. Oorlog

1940 - Duitse bezetting -> opheffing parlement 

De NSB (Mussert) bestuurde onder toezien van een rijkscommissaris, Seyss-Inquart. 

1945 - executie Mussert 

Aan de slag

Huiswerk: eerst check, dan nakijken 

Maken van: 3.1 - historisch denken - 1, 2, 3.