wk 51: les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Dinsdag 21 december - G2b (online les)

• 10 minuten stillezen
• Woord van het Jaar 2021
  
• Leesvaardigheid: 4 verbindingsmanieren van alinea's
  
• Aan de slag!

Vorige les heb je geleerd...

...welke verbanden bij de signaalwoorden horen (Blok 3+5).
...hoe je de delen van een verband moet noteren.

Deze les ga je leren...

...op welke 4 manieren alinea's met elkaar verbonden kunnen zijn.

Woord van het Jaar 2021

https://woordvanhetjaar.vandale.nl/nl

www.menti.com

https://www.menti.com/ca4f62

4 manieren om alinea's met elkaar te verbinden:

1. Met een signaalwoord

Het signaalwoord aan de begin van een alinea geeft het verband aan met de vorige alinea.

2. Door herhaling van een woord of woordgroep

Aan het begin van een alinea worden woorden of woordgroepen uit de vorige alinea herhaald.

4 manieren om alinea's met elkaar te verbinden:

3. Door overgangszinnen met een verwijzing

In een van de eerste zinnen staat een verwijzing naar iets wat eerder is gezegd, in de vorm van een verwijswoord.

4. Door aankondigende zinnen

De zin/de zinnen aan het einde van een alinea vertellen wat je in de volgende alinea kunt verwachten.

Verbindingsmanieren van alinea’s (blz. 203)

4 manieren om alinea's met elkaar te verbinden:

1. Een signaalwoord of een signaalwoordgroep

Het zelf printen van foto's en andere afdrukken is niet goedkoop. Mooi fotopapier is erg kostbaar.

      Verder zijn hoge kosten van cartridges en printers ook een groot probleem. Soms kosten twee van zulke inktpatronen evenveel als de hele printer. (=uitspraak-opsomming)

2. Een herhaling van een woord of woordgroep
Voetballen en andere sportartikelen worden in derdewereldlanden vaak door kinderen gemaakt. De arbeidsomstandigheden zijn nogal eens slecht. Voetbalbonden wereldwijd willen hier iets aan doen.                       
           De voetbalbond FIFA vindt dat kinderarbeid niet kan en dat sportartikelen onder goede omstandigheden geproduceerd moeten worden.
3. Een overgangszin met een verwijzend woord
In de laatste ijstijd was de Noordzee nog land. Je kon helemaal van Nederland naar Engeland lopen. Op die vlakte leefden allerlei dieren die nu zijn uitgestorven, zoals de wolharige mammoet, het reuzehert en de sabeltandtijger.         
    De botten hiervan komen nog steeds regelmatig naar boven in de netten van vissers. Hun sleepnetten schuren immers over de Noordzeebodem waar de overblijfselen van de prehistorische dieren liggen.
4. Een aankondigende zin
Laten we eens stuk voor stuk gaan bekijken wat de argumenten van de clubleiding nu echt waard zijn. Ten eerste het gebrek aan geld om nieuwe spelers te kunnen kopen. Als je naar de begroting kijkt, is er voldoende geld.

1. Op welke manier zijn alinea 2 en 3 met elkaar verbonden?

2. Aan welk woord zie je dat?

Aan de slag!

Maak de vragen op de volgende slides.

Maak zelf een zin met een signaalwoord.

Wat is geen functie van signaalwoorden
in een tekst?

1. Signaalwoorden helpen de lezer.
2. Signaalwoorden geven de kern van de tekst weer.
3. Signaalwoorden zorgen voor samenhang.
4. Signaalwoorden geven structuur aan een tekst.

Welk signaalwoord hoort bij het verband uitspraak-voorbeeld?

1. zoals
2. ten slotte
3. tegenover
4. denk aan

Wat is een opsommend signaalwoord?

1. bijvoorbeeld
2. vervolgens
3. tenminste
4. een

Wat is GEEN signaalwoord?

1. die
2. dus
3. maar
4. bovendien

Signaalwoord: waarmee

Tekstverband

1. uitspraak-vergelijking
2. doel-middel
3. uitspraak-reden
4. uitspraak-conclusie

'daarom' geeft een
.......................................
aan

1. oorzaak-gevolg
2. uitspraak-opsomming
3. uitspraak-tegenstelling
4. uitspraak-reden

Mijn ouders zijn heel erg lui. Ik ben echter heel sportief.

1. Echter is signaalwoord voor uitspraak-opsomming
2. Echter is signaalwoord voor uitspraak-tegenstelling
3. Echter is signaalwoord voor middel-doel

Bij welk tekstverband hoort het signaalwoord
namelijk?

1. uitspraak-conclusie
2. uitspraak-voorbeeld
3. uitspraak-reden
4. middel-doel

Een signaalwoord van uitspraak-opsomming is niet:

1. Daarbij
2. Ook
3. Hoewel
4. Bovendien

"Nederland staat als het gaat om leerprestaties in de middenmoot. De leesvaardigheid van Nederlandse tieners blijkt echter flink te zijn gedaald, tot onder het gemiddelde niveau in vergelijkbare landen."

Noteer het signaalwoord.

Bij welk verband hoor het signaalwoord van de vorig vraag?

1. uitspraak-voorbeeld
2. uitspraak-opsomming
3. uitspraak-tegenstelling

"Nederland staat als het gaat om leerprestaties in de middenmoot. De leesvaardigheid van Nederlandse tieners blijkt echter flink te zijn gedaald, tot onder het gemiddelde niveau in vergelijkbare landen."

Noteer de delen van het verband.

"De Pisa-test verdeelt jongeren in zes vaardigheidsniveaus. Een kwart van de Nederlandse jongeren haalt niveau 2 niet, het niveau waarmee iemand volgens de onderzoekers de taal genoeg beheerst om actief deel te kunnen nemen aan de moderne kennissamenleving."

Noteer het signaalwoord.

Bij welk verband hoor het signaalwoord van de vorig vraag?

1. middel-doel
2. uitspraak-opsomming
3. uitspraak-tegenstelling
4. oorzaak-gevolg

"De Pisa-test verdeelt jongeren in zes vaardigheidsniveaus. Een kwart van de Nederlandse jongeren haalt niveau 2 niet, het niveau waarmee iemand volgens de onderzoekers de taal genoeg beheerst om actief deel te kunnen nemen aan de moderne kennissamenleving."

Noteer de delen van het verband

"Opvallend is dat het leesplezier van vijftienjarigen in Nederland opvallend veel lager is dan in andere landen. 60 procent van de Nederlandse ondervraagden zegt alleen te lezen als het echt moet, bijvoorbeeld om informatie te vinden. Bijna de helft noemt lezen zelfs tijdverspilling. Slechts een op de vijf tieners vindt lezen een hobby."

Noteer het signaalwoord.

Bij welk verband hoor het signaalwoord van de vorig vraag?

1. middel-doel
2. uitspraak-opsomming
3. uitspraak-tegenstelling
4. uitspraak-voorbeeld

"Opvallend is dat het leesplezier van vijftienjarigen in Nederland opvallend veel lager is dan in andere landen. 60 procent van de Nederlandse ondervraagden zegt alleen te lezen als het echt moet, bijvoorbeeld om informatie te vinden. Bijna de helft noemt lezen zelfs tijdverspilling. Slechts een op de vijf tieners vindt lezen een hobby."

Noteer de delen van het verband

"Over het algemeen hebben meisjes meer plezier in het lezen dan jongens en zij zijn er ook beter in."

Welke twee signaalwoorden voor een uitspraak-opsomming zie je hier?

Het Pisa-onderzoek vergelijkt heel bewust leeftijdgenoten en geen klasgenoten, omdat de schoolsystemen over de hele wereld lastiger te vergelijken zijn.

Noteer het signaalwoord.

Bij welk verband hoor het signaalwoord van de vorig vraag?

1. middel-doel
2. uitspraak-reden
3. uitspraak-vergelijking
4. uitspraak-voorwaarde

De onderwijsbond beklemtoont dat het steeds moeilijker wordt om goede docenten te vinden, zeker voor het vak Nederlands. "Ook hier zullen de problemen toenemen, gezien de dalende interesse voor lerarenopleidingen en voor de studie Nederlands op universiteiten", waarschuwt De Moel.

Noteer het signaalwoord.

Bij welk verband hoor het signaalwoord van de vorig vraag?

1. middel-doel
2. uitspraak-opsomming
3. uitspraak-vergelijking
4. uitspraak-voorwaarde

De onderwijsbond beklemtoont dat het steeds moeilijker wordt om goede docenten te vinden, zeker voor het vak Nederlands. "Ook hier zullen de problemen toenemen, gezien de dalende interesse voor lerarenopleidingen en voor de studie Nederlands op universiteiten", waarschuwt De Moel.

Noteer de delen van het verband.

De overheid moet volgens de AOB komen met een "breed investeringsplan om het onderwijs aantrekkelijker te maken als loopbaan". Uit eerdere cijfers van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) blijkt dat Nederlandse leraren veel langer werken en vollere klassen hebben dan in vergelijkbare landen

Noteer het signaalwoord.

Bij welk verband hoor het signaalwoord van de vorig vraag?

1. middel-doel
2. uitspraak-opsomming
3. uitspraak-vergelijking
4. uitspraak-voorwaarde

De overheid moet volgens de AOB komen met een "breed investeringsplan om het onderwijs aantrekkelijker te maken als loopbaan". Uit eerdere cijfers van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) blijkt dat Nederlandse leraren veel langer werken en vollere klassen hebben dan in vergelijkbare landen

Noteer de delen van het verband.

Hoeveel zin heb je in de vakantie?

010

Einde van deze les