7.4 Verteren 1 les

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 4

In welke van deze 4 situaties verbruik je de meeste energie?

1. Je gaat op een warme dag op de fiets naar school
2. Je gaat op een koude dag op de fiets naar school
3. Je gaat op een warme dag met de bus naar school
4. Je gaat op een koude dag met de bus naar school

Natasja is ernstig ziek geweest. Ze heeft lang in bed gelegen en is afgevallen en haar spieren zijn verzwakt. Vanwege haar gezondheid moet ze aansterken. Daarom eet ze volgens de schijf van vijf. Van welke voedingsmiddelen moet Natasja wat extra eten, zodat ze aansterkt?

1. bruin brood, aardappelen en peulvruchten
2. appels, sinaasappels en bananen
3. bloemkool, paprika en tomaten
4. tofu, vlees en vis

Hoofdstuk 7 Ademen en Eten

7.1 Alles werkt samen

7.2 Ademen

7.3 Eten

7.4 Verteren les 1

7.5 Ademen en eten bij dieren

Leerdoelen 7.4

• Je kunt de delen van het verteringsstelsel benoemen en hun werking beschrijven.

• Je kunt uitleggen wat de functie van vertering is.

• Je kunt de functie en werking van verteringsenzymen beschrijven.

• Je kunt beschrijven waar in je verteringsstelselvertering van koolhydraten, eiwitten en vetten plaatsvindt.

• Je kunt uitleggen waar en hoe voedingsstoffen in het bloed komen.

• Je kunt beschrijven wat er met de voedselresten in de dikke darm gebeurt.

Doorslikken van eten

1 = huig

2 = tong

3 = speekselklier

4 = strotklepje

5 = slokdarm

1 = huig, sluit neusholte af

2 = tong, duwt voedselbrij in slokdarm

3 = speekselklier, wordt speeksel gevormd

4 = strotklepje, sluit luchtpijp af

5 = slokdarm, peristaltische bewegingen

Je keelholte is een soort kruispunt. De lucht die je in- en uitademt komt hier doorheen. En het voedsel dat je doorslikt ook. Als je tijdens het eten veel praat, kan hier iets misgaan. Je kunt je verslikken. Wat gebeurt er als je je verslikt?

Peristaltische beweging

3 = kringspieren

4 = lengtespieren

5 = voedselbrij

Wat is vertering?

• Grote voedingsstoffen zoals eiwitten, vetten en koolhydraten, kunnen niet meteen in het bloed worden opgenomen.

• Het klein maken van voedingsstoffen (door verteringssappen) heet vertering.

3 stappen

1. Binden

2. Knippen

3. Loslaten

Sleutel - slot principe

Enzymen zijn gevoelig voor zuurgraad en temperatuur

Optimumtemperatuur enzym

< 10: werkt het niet

37: optimaal, het snelst

> 45: stuk

Waar wordt je voedsel verteerd?

1. Mondholte: speeksel 
2. Maag: maagsap
3. 12 vingerige darm: alvleessap
4.  Dunne darm: darmsap

GAL IS HULPSTOF 

Waar komen de voedingsstoffen in het bloed?

• In de dunne darm zijn de voedingsstoffen klein genoeg om in het bloed te worden opgenomen.

• De dunne darmwand is erg dun en bevat veel haarvaten. De voedingsstoffen kunnen gemakkelijk door de wand heen (bron 10).

• Door de darmplooien met darmvlokken is het oppervlakte van de dunne darmwand erg groot.

Dunne darm

Dunnedarmsappen verteren koolhydraten en eiwitten.

De voedingsstoffen en water gaan via de darmvlokken in het bloed.

Dikke darm

Bacteriën breken een deel van de onverteerde stoffen af. (stinkt)

In de dikke darm wordt ook water in het bloed opgenomen. 

De blindedarm is een 'blind' eindigende zak van de dikke darm.

Wat is hier het enzym?

1. Blauw - A
2. Blauw - B
3. Rood - C
4. Het oranje deel

Huiswerk:

Lezen 7.5 blz. 65 t/m 76

Maken 7.5 opdracht 1 t/m 21

Enzymen zijn gevoelig voor temperatuur. Ze werken het beste bij de optimumtemperatuur. Wat gebeurt er met het enzym als deze boven de maximumtemperatuur komt?

1. Het enzym gaat sneller werken.
2. Het enzym gaat langzamer werken.
3. Het enzym gaat kapot.
4. Het enzym werkt niet meer.

Wat doen enzymen?

1. Enzymen verbranden voedingsstoffen
2. Enzymen versnellen het afbreken van voedingsstoffen
3. Enzymen bevatten verteringssappen
4. Enzymen nemen voedingstoffen op in het bloed

ZETMEEL (KOOLHYDRATEN)

EIWITTEN

VETTEN

speeksel

maagsap

alvleessap

darmsap

darmsap

alvleessap

alvleessap