2HV Blok 3 Lezen Opdracht 11

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Lezen

Les / doel

We gaan een stuk theorie herhalen en samen opdracht 11 behandelen.

Doel: aan het eind kun je zins- en alineaverbanden met een opsomming, tegenstelling en voorbeeld benoemen.

Wat is ook alweer het nut van een signaal woord???

Signaalwoord

Signaalwoorden geven het verband aan tussen alinea’s en zinnen en zijn belangrijk voor de begrijpelijkheid van een tekst. Het geeft informatie over hoe een tekst is opgebouwd. Zonder signaalwoorden  weet je als lezer niet of  hoe een tekst is opgebouwd en dan wordt een tekst een stuk minder duidelijk. Als een tekst met weinig signaalwoorden is geschreven, lijken de zinnen los van elkaar te staan en is de tekst lastiger te volgen. Signaalwoorden maken de tekst dus een stuk duidelijker.

Vergelijk bijvoorbeeld deze zinnen:

De kat sprong uit het raam, landde op vier poten en rende weg.

Duidelijker is:

De kat sprong uit het raam, waarna hij op vier poten landde en meteen wegrende.

Signaalwoorden

Signaalwoorden zijn bijvoorbeeld want, omdat, maar, zoals, dus en tot slot. Met deze woorden geef je een signaal aan je lezer, bijvoorbeeld: ‘Let op, er komt nu een nieuw onderwerp’, of een opsomming, een tegenstelling of een voorbeeld.

 Ze lust geen sinaasappels (uitspraak), maar wel mandarijnen! (tegenstelling)

Tegenstelling

maar, echter, toch, wel

hoewel, ondanks, weliswaar

integendeel, daarentegen

in tegenstelling tot

aan de ene kant + aan de andere kant (als combinatie)

enerzijds + anderzijds (als combinatie)

desalniettemin, desondanks

Tegenstelling

Lees de zin.

Ik ga elke zondag wielrennen. Met harde wind fiets ik niet.

Duidelijker is de zin:

Ik ga elke zondag wielrennen (uitspraak), maar (signaalwoord)  niet als het hard waait.

Mijn oma houdt van verjaardagen, in tegenstelling tot mijn opa.

. 

Opsomming

ten eerste, ten tweede, ten derde (enz.)

allereerst, eerst, om te beginnen

bovendien, ook, en, daarnaast, verder

niet alleen + maar ook (als combinatie)

als laatste, ten slotte, tot slot

Opsomming

Ik vind Thais eten heel lekker, daarnaast houd ik ook veel van boerenkool en vissticks.

Mijn moeder wil groenten en fruit kopen. Verder brood en daarnaast wat broodbeleg en tot slot een paar toetjes. 

Ook doe ik graag aan tennis en wielrennen.

Ten eerste wil ik een nieuwe trui kopen, en ten slotte een paar nieuwe schoenen .

Voorbeeld

bijvoorbeeld, zoals, zo

denk aan, neem

een voorbeeld is

stel je voor:

stel dat

ter illustratie:

Voorbeeld

 in het weekend maak ik nooit huiswerk. Ik doe dan alleen leuke dingen, zoals afspreken met vrienden, gamen en bank hangen.

Wat is een zinsverband?

Bij het zins- en alineaverband
uitspraak-opsomming
horen de volgende signaalwoorden.

1. niet alleen ... maar ook
2. daar staat tegenover
3. bijvoorbeeld
4. daarentegen

Bij het zins- en alineaverband
uitspraak-voorbeeld
horen de volgende signaalwoorden.

1. ten eerste
2. daar staat tegenover
3. bijvoorbeeld
4. daarentegen

Bij het zins- en alineaverband
uitspraak-tegenstelling
horen de volgende signaalwoorden.

1. niet alleen ... maar ook
2. bovendien
3. bijvoorbeeld
4. daarentegen

Tekst 10 lezen

Botsbestendige vleugels

Pagina 147

Om welk(e) reden is een zelfhelende vliegtuigvleugel belangrijk?

Wat is volgens de tekst het baanbrekende aan de uitvinding?

Lees de zin ‘De vloeistof … minder prettig.’ (regel 7 - 10).
De vloeistof is alleen zichtbaar in uv-licht. Welke voordelen heeft dit?

1. Dan kun je de scheuren op de vleugels niet meer vinden.
2. De monteurs kunnen de scheurtjes makkelijk terugvinden,
3. De passagiers kunnen deze niet zien.
4. De passagiers hebben geen uv-lamp.

Zijn deze voordelen tegengesteld aan elkaar en waarom?

Maar (r. 8) is een signaalwoord voor:

1. uitspraak - opsomming
2. uitspraak - tegenstelling
3. uitspraak - voorbeeld

Geeft 'Ook' (r. 11) een opsomming aan?

1. ja
2. nee

In de laatste alinea staat een ander signaalwoord voor het verband uitspraak-opsomming. Welke?

Wat zijn de twee delen van de opsomming?

‘het zou kunnen worden toegepast op telefoonschermen.’ (regel 11 - 12). In deze zin is 'het' niet het goede verwijswoord. Leg uit waarom dat niet zo is.

Wat vind je nog moeilijk?