2HA4 les 1.4-5: Zins- en alineaverbanden en signaalwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom, 2HA4

Lesdoelen

• Je kunt signaalwoorden voor opsomming, tegenstelling en voorbeeld herkennen in een tekst.

• Je kunt zins- en alineaverbanden met een opsomming, tegenstelling en voorbeeld benoemen.
  
• Je kunt de kernzin(nen) uit een alinea halen.

Op welke plek bevindt zich de kernzin meestal?

1. eerste of laatste zin van de alinea
2. in het midden van de alinea
3. eerste zin van de alinea
4. laatste zin van de alinea

Zins- en alineaverbanden

Zinnen en alinea’s staan in een tekst niet zomaar achter elkaar.

Vaak is er een verband tussen de alinea's en zinnen. 

Zins- en alineaverbanden

Zinnen en alinea’s staan in een tekst niet zomaar achter elkaar. Vaak is er een verband tussen zinnen en/of alinea's. 

Hierdoor ontstaat er structuur in de tekst.

Een verband wordt vaak aangegeven door een signaalwoord.

Voorbeeld

Voor het bakken van pannenkoeken heb je verschillende ingrediënten nodig: om te beginnen meel, daarnaast melk en ten laatste eieren.

Voorbeeld

Ik zou graag naar het strand gaan, maar mijn vriend gaat liever sporten.

Voorbeeld

Het broeikaseffect heeft grote invloed op het leven op aarde. Zo stijgt de  zeespiegel.

De eerste drie zins- en alineaverbanden

1. Uitspraak - opsomming
2. Uitspraak - tegenstelling
3. Uitspraak - voorbeeld

Uitspraak - opsomming

Er worden verschillende dingen, kenmerken of oorzaken benoemd in één of meerdere zinnen.

Signaalwoorden:

En, ook, verder, bovendien, nog, daarnaast, niet alleen … maar ook, ten eerste … ten tweede

Uitspraak - tegenstelling

Er wordt iets gezegd en daarna wordt het tegenovergestelde van datgene gezegd.

Signaalwoorden:

Maar, daarentegen, echter, integendeel, enerzijds … anderzijds, daar staat tegenover

Uitspraak - voorbeeld

Er staat een uitspraak of een bewering in de zin en daaropvolgend een voorbeeld.

Signaalwoorden:

Bijvoorbeeld, als voorbeeld, zo.

Mijn vader houdt niet van winkelen, maar mijn moeder is er dol op.

1. uitspraak - opsomming
2. uitspraak - tegenstelling
3. uitspraak - voorbeeld

Ik zou graag een tweede taal willen leren, bijvoorbeeld Spaans.

1. uitspraak - opsomming
2. uitspraak - tegenstelling
3. uitspraak - voorbeeld

Ik ben heel erg druk deze week. Ten eerste moet ik toetsen nakijken. Daarnaast heb ik boekvlogs om te controleren. Bovendien hebben we deze week rapportvergaderingen.

1. uitspraak - opsomming
2. uitspraak - tegenstelling
3. uitspraak - voorbeeld