21.5 Lichaamsvreemde eiwitten wel/ niet accepteren 6V 2122

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

21.4 Immuniteit, allergieën en medicijnen

Actieve en passieve immunisatie

• Als je door een vaccinatie immuun wordt, spreek je van actieve immunisatie. Je lichaam maakt hierbij zelf de antistoffen aan.
• Soms krijg je antistoffen toegediend, dan spreek je van passieve immunisatie. 

Kunstmatige of natuurlijke immunisatie?

Bij een kunstmatige immunisatie krijg je een vaccinatie ( verzwakte of dode ziekteverwekkers) of injectie ( met antistoffen)

Bij een natuurlijke immunisatie raak je geinfecteerd door een ziekteverwekker.

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

21.5 Lichaamsvreemden eiwitten wel/ niet accepteren

Bloedgroepen

De antigenen kunnen bijvoorbeeld glycoproteïnen (suiker-eiwitcombinatie) of glycolipiden (suiker-vetcombinatie) zijn.

De antigenen op rode bloedcellen bepalen je bloedgroep.

Bloedgroepen

Bloedgroepen

Bloedtransfusie

Krijg je bloedcellen met een antigeen waarvoor je zelf antistoffen aanmaakt dan gaat je bloed klonteren.

Bij een bloedtransfusie wordt eerst de bloedgroep van de ontvanger getest met een kruisproef.

Kruisproef

  ?     ?      ?      ?

Kruisproef

  C   antiA  antiB  antiA en B

Bloedtransfusie

Resusfactor

Ongeveer 85% van de mensen heeft antigeen D op de rode bloedcellen: de resusfactor.

Als je deze resusfactor niet hebt en bloedcellen in je bloed krijgt mét die factor (antigeen) dan ontwikkel je antistoffen.

-> bloedtransfusie

-> zwangerschap

Resusbaby

Resusbaby

Tweede baby met resuspositief bloed loopt gevaar tijdens de zwangerschap!

Resusantagonisme: de moeder maakt antistoffen tegen het bloed van het embryo.

Immunotherapie tegen kanker

Relatief nieuwe therapie.

Tumorcellen worden opgekweekt en samengebracht lymfocyten. Lymfocyten die reageren op (actief worden bij) het contact met antigenen op de tumorcellen (op het MHC-I eiwit) worden geïsoleerd en vermeerderd.

Wanneer deze cellen bij de patient worden ingespoten herkennen en doden ze tumorcellen.

Aan de slag

Onderzoek bloedgroepen (biologiepagina.nl, Afweer): https://www.bioplek.org/animaties/bloed/bloedgrbepalingx.html

Opdrachten uit het boek: herhaling +  basis 

 of basis + verdiepingsopdrachten