hv 1p 1411 2019 Project angstzweet 4

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

hv 1p

Welkom

Lekker lezen (in stilte)

Leg je schrift met aantekeningen

open op tafel

Programma 

project Angstzweet, vierde les: 

• instructie leestekens en inoefenen


• werken aan eigen spannende verhaal

Je leert vandaag

- wanneer je een komma, dubbele punt en aanhalingstekens moet gebruiken

- wat de directe rede en de indirecte rede is

Wanneer gebruik je een komma?

Komma om zin beter leesbaar te maken 

• tussen twee persoonsvormen
  
• tussen de delen van een opsomming (maar niet voor en)
  
• tussen een naam of een uitroep en de rest van de zin (Doe jij dat even, Ellen?)
  
• voor maar, doordat, nadat, omdat, terwijl, voordat, want, zodat en zodra
  

Bedenk een zin met komma...

• tussen twee persoonsvormen



• met 'omdat' of 'want'

Wanneer gebruik je een dubbele punt?

Bij een aankondiging, b.v.:

• een opsomming: Rianne spreekt vier talen: Nederlands, Frans, Engels en Duits.
• een toelichting: We eten elke dag twee stuks fruit: dat is gezond.
• een citaat: Vader zei: 'Ik zet de vuile borden wel even in de vaatwasser.'

Wanneer gebruik je aanhalingstekens?

Directe rede

• Directe rede: je schrijft woord voor woord op wat iemand zegt (citaat) => aanhalingstekens
  
• Vader zei: 'Ik zet de vuile borden wel weg.'
• Indirecte rede: je schrijft iemands woorden niet letterlijk op => GEEN aanhalingstekens
  
• Vader zei dat hij de vuile borden wel zou wegzetten.
• Vader zei / riep / vertelde / meldde / beloofde /..... dat...

Directe rede

• Om dat wat iemand zegt, zet je aanhalingstekens. Je kondigt het citaat aan met een dubbele punt.
• Hij zei: 'Vanmiddag om vier uur gaan we terug.'

• Begint de zin met wat er gezegd wordt? Dan geen dubbele punt, maar een komma:
• 'Vanmiddag om vier uur gaan we terug', zei hij.

'Vandaag praten we allemaal Frans in het Cals', zei hij.

Dit is:

a. Directe rede (twee vingers)

b. Indirecte rede (vijf vingers)

In de indirecte rede gebruik je geen aanhalingstekens

a. Dit is waar (twee vingers)

b. Dit is niet waar (vijf vingers)

Zelfstandig werken

Lees de theorie op blz. 184 en maak van opdracht 1, 2 en 3 (blz. 185) de eerste drie zinnen.

Bespreken

Directe en indirecte rede

•   Waarom leren we dit? 

Een spannend verhaal schrijven: eerst de opzet maken!

1. Waar speelt het verhaal zich af?
   
2. In welke ruimte?
3. Welke tijd? 
4. Wie is het personage? Wie spelen er nog meer mee?
5. Belangrijke voorwerpen? 
6. Welke criteria voor spanning ga je in je verhaal gebruiken? 

'het ongeluk', welk ongeluk? open plekken

grafstenen, begraafplaats, donker: spannende ruimte

'verstijfd van schrik', kriebels in de buik, 'trok wit weg': speciale woorden 

snel verteld of heel langzaam met veel details: tempo

personage die anders doet dan je verwacht / onverwachte geluiden of acties: lezer verrassen

kerkklok, tijd die wegtikt: er gaat iets gebeuren

Spanning ontstaat door...

• informatie die achtergehouden wordt /open plekken
• personage die verandert tijdens het verhaal
• versnelling (wat er gebeurt, wordt in een paar regels verteld)
• vertraging (wat er gebeurt, wordt uitgebreid verteld)
• een tikkende klok (bom, computer, ...)
• cliffhanger
• spannende ruimte
• actie of bepaald karakter/dialoog

Een spannend verhaal schrijven

1. In tweetallen: kies een schrijfmaatje
2. Maak een eerste opzet zoals we net samen hebben gedaan: plaats, ruimte, personages, wat gebeurt er,  ...
3. Welke regels voor spanning ga je toepassen? Wat vertel je b.v. juist nog niet? 

Een spannend verhaal schrijven

1. Anderhalf A 4'tje, getypt, lettertype Arial 11
2. Morgen in de les  werken we op computers van school
3. Inleveren: uiterlijk maandag 18 nov. uiterlijk om 18.00 uur via Magister-opdracht
4. Dinsdag 19 nov. neem je een print van dit verhaal mee naar de les. 

Aan de slag!

Schrijf de opzet van je verhaal in tweetallen

Overleg over het verloop

Spreek af wanneer je het verhaal gaat afmaken (na morgenmiddag)

Leerdoel gehaald?

• Hoe wordt een verhaal spannend? 

• Welke elementen ga je gebruiken voor jullie eigen spannende verhaal?