Mediawijsheid les 2

• Onderwijsassistenten
• MBO
• Studiejaar 1

Zijn er vragen over school en ICT?

Nog even over de vorige les

Desinformatie

fake news

Nep nieuws

Hoe herken je desinformatie

• Wie is de auteur van de tekst?
  
• Met welk doel is de tekst geschreven?
  
• Is de bron actueel?
  
• Is de bron geredigeerd of herzien?
  
• Worden er referenties gegeven?
  
• Komt de informatie overeen met de informatie in andere bronnen?
  
• Is de bron niet bedoeld als sarcastisch of grappig stuk? 

Waarom maken mensen nepnieuws?

• In Nederland wordt vooral nepnieuws verspreid om geld te verdienen. 
• Hoe meer mensen op een artikel klikken, hoe meer geld de makers krijgen vanwege de getoonde advertenties.
• En een pakkende, sensationele kop levert vaak veel ‘clicks’ op. En dus veel geld. 
• We noemen dit clickbait. Ook maken mensen bewust nepnieuws om meningen te beïnvloeden, bijvoorbeeld in de aanloop naar verkiezingen.

Waarom geloven we nepnieuws?

Door de vluchtigheid van sociale media is het niet altijd gemakkelijk om kritisch te kijken naar informatie. Als we een bericht zien hebben we daar gelijk onbewust een oordeel over. We zien gelijk of het interessant is. En ook oordelen we snel of iets waar is of niet.

Waarom geloven we nepnieuws?

• Door dit onbewuste oordelen, trappen we sneller in een nepbericht dat onze mening bevestigt (dat heet confirmation bias). Ook denken we eerder dat iets waar is, als veel mensen het leuk vinden of delen.
• Makers en verspreiders van nepnieuws spelen hier slim op in. Ze bevestigen bestaande meningen en vooroordelen en zetten nepaccounts in om hun berichten extra populair te laten lijken. 
• Ze gebruiken allerlei psychologische technieken om lezers te proberen te overtuigen.
  
• Het herkennen van deze technieken en het kritisch beoordelen van informatie zijn belangrijke mediawijze vaardigheden.

Wat is het gevaar van nepnieuws?

Als we onwaarheden als waarheid aannemen, is het erg moeilijk om een gefundeerde mening te vormen.

De Britse wetenschapper David Buckingham zegt hierover: “Het democratische politieke proces is volledig gebaseerd op het verspreiden van betrouwbare informatie. Als dat wegvalt, kunnen burgers bijna onmogelijk politieke beslissingen nemen.”