Trede 26 - onuiste inversie, symmetrie, zinnen begrenzen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Welkom 3Ga

Trede 26

onuiste inversie, symmetrie
en zinnen begrenzen 

Nederlands

Lesprogramma

1. Terugblik
2. Uitleg onuiste inversie, symmetrie, zinnen begrenzen + oefeningen tijdens de uitleg.
3. Zelfstandig werken (als er tijd is)

Terugblik

1. Aantrekkelijker formuleren
   
2. Lijdende vorm en bedrijvende vorm
   
3. (in)congruentie
   
4. Verwijswoorden
5. Foutieve beknopte bijwoordelijke bijzin
6. Foutieve samentrekking

Wat is een beknopte bijwoordelijke bijzin?

Een bijzin zonder....

Wanneer is een beknopte bijwoordelijke bijzin foutief?

Is deze zin goed of fout?
Het regende vanmiddag en we hebben dus niks kunnen doen.

Goed

Fout

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• weet je wat onjuiste inversie, symmetrie in zinnen en zinsbegrenzing zijn. 
  
  
• kun je onjuiste inversie, missende symmetrie en foutief begrensde zinnen herkennen.
  
  
• kun je uitleggen waarom er sprake is van onjuiste inversie, missende symmetrie of een foutief begrensde zin.

• kun je onjuiste inversie, missende symmetrie en foutief begrensde zinnen verbeteren.
  

Inversie

• Inversie betekent omkeren.

• onjuiste inversie = verkeerd omkeren
  

...van de persoonsvorm en het onderwerp van een zin.

Inversie

Inversie, dus omdraaien van de pv en het ow, mag alleen als:

• De zin begint met een ander zinsdeel dan het onderwerp:
  Door de slager wordt (pv) de koe (ow) geslacht.
  
  
  
• De zin een vraagzin is:
  Gaan (pv) we (ow) morgen weer naar school?
  
  
  
• De zin begint met een bijzin:
   Toen ik ziek was (bijzin), heb (pv) ik (ow) me kapot verveeld in bed.

Foutieve inversie

Als twee hoofdzinnen aan elkaar gekoppeld zijn met 'en', 'want' of 'maar' en in de tweede hoofdzin foutieve inversie wordt toegepast, spreken we van de tantebetjestijl.

• Het regende de hele middag en hebben we dus niets kunnen doen.
  
• Vrijdagmiddag zijn we naar de stad geweest en gingen we pas in het donker met de bus naar huis.

Foutieve inversie verbeteren

Zinnen met foutieve inversie verbeter je door persoonsvorm en onderwerp om te draaien of door een zindeel voor persoonsvorm te zetten.

• Het regende de hele middag en we hebben dus niets kunnen doen.
  Het regende de hele middag en dus hebben we niets kunnen doen.
  

• Vrijdagmiddag zijn we naar de stad geweest en we gingen pas in het donker met de bus naar huis.
• Vrijdagmiddag zijn we naar de stad geweest en pas in het donker gingen we met de bus naar huis.

Symmetrie

Gelijkheid in bouw en vorm noemen we symmetrie.

• Men zegt dat het veel gaat regenen, maar ze zeggen zoveel.
  Mooier is: … maar men zegt zoveel.

• Darten dwingt je tot snelle reacties en goed je verstand te gebruiken.
  Mooier is: … dwingt je snel te reageren en goed je verstand te gebruiken.

Symmetrie

• De beste manier om je woordenschat te vergroten is veel lezen en een woordenlijst te maken.
  

Mooier is: De beste manier om je woordenschat te vergroten is veel te lezen en een woordenlijst te maken.

• Veel treinen rijden ‘s winters niet op tijd als gevolg van bladeren op de rails en doordat wissels bevriezen.
  

Mooier is: Veel treinen rijden ‘s winters niet op tijd, doordat er bladeren op de rails liggen en wissels bevriezen.

Symmetrie

• Een Duitser mag dan veel eten, Amerikanen verslinden nog veel grotere porties.
  

Mooier is: Duitsers mogen dan veel eten, Amerikanen verslinden nog veel grotere porties.

• Overmatig gebruik van alcohol kan tot gevolg hebben dat je eraan verslaafd raakt en voortdurende dronkenschap.

Mooier is: Overmatig gebruik van alcohol kan tot gevolg hebben dat je eraan verslaafd raakt en (dat je) voortdurend in staat van dronkenschap verkeert.

Zinnen onjuist begrenzen

1. Zinnen aan elkaar plakken zonder voegwoord:

• Jaarlijks trekken grote aantallen Nederlandse vakantiegangers naar het buitenland, velen van hen verblijven daar in een tent of een caravan.
• Twee zelfstandige zinnen mogen niet worden samengevoegd zonder voegwoord.

2. Bijzinnen als aparte zin weergeven:

• Vanochtend was de bus propvol. Waardoor wij er niet meer in mochten.
• Het zinsdeel is onderdeel van de hoofdzin en mag daar dus niet los van staan.

In het volgende tekstfragment zijn fouten gemaakt bij het begrenzen van de zinnen. Ook zijn soms geen of verkeerde leestekens gebruikt. Verbeter het tekstje. Laat zo nodig voegwoorden weg of voeg ze toe.

In de steden in het westen van ons land zijn de huizenprijzen exorbitant gestegen. Doordat er veel vraag is naar woonruimte. En er weinig huizen worden aangeboden. Mensen bieden voor een pand vaak meer dan het waard is. Want anders komen ze er niet voor in aanmerking. Dat is niet zonder risico, als de prijzen weer dalen, en je om wat voor reden dan ook je huis moet verkopen blijf je zitten met een flinke schuld.

Het gaat niet goed met het Nederlands elftal. Nederland slaagde er niet in zich te kwalificeren voor het EK van 2016. En ook aan de wereldkampioenschappen van 2018 deed ons land niet mee. Hoewel we in 2014 nog derde werden op het WK in Brazilië. Sommige kenners vinden dat Van Gaal nog een keer bondscoach moet worden anderen pleiten voor een buitenlandse oefenmeester. Ook al was dat in Nederland tot nu toe not done.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen / welk lesonderdeel je het lastigst vindt.

Aan de slag!

1. Lees de theorie over de onjuiste inversie in je boekje bij Aantrekkelijk formuleren en maak dan opdracht 14.
   
   
2. Lees de theorie over de symmetrie in je boekje bij Aantrekkelijk formuleren en maak dan opdracht 15.
   
   
3. Lees de theorie over de begrenzing van zinnen in je boekje bij Aantrekkelijk formuleren en maak dan opdracht 16.

Lees de theorie in je ‘boekje’ bij ‘Bedrijvende en lijdende vorm’ en maak dan opdracht 1 en 2 in je boekje.

Lees de theorie over ‘Incongruentie’ en maak dan opdracht 3.