Onjuiste inversie, symmetrie, zinnen begrenzen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Formuleerfouten

• Onjuiste inversie
• symmetrie 
• dat/als-constructie

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• weet je wat onjuiste inversies, symmetrie in zinnen en dat/als-constructies zijn. 
  
  
• kun je onjuiste inversie, missende symmetrie en dat/als-constructies herkennen.
  
  
• kun je uitleggen waarom er sprake is van onjuiste inversie, missende symmetrie of een dat/als-constructie

• kun je onjuiste inversie, missende symmetrie en dat/als constructies verbeteren.
  

Inversie

• Inversie betekent omkeren.

• onjuiste inversie = verkeerd omkeren
  

...van de persoonsvorm en het onderwerp van een zin.

Inversie

Inversie, dus omdraaien van de pv en het ow, mag alleen als:

• De zin begint met een ander zinsdeel dan het onderwerp:
  Door de slager wordt (pv) de koe (ow) geslacht.
  
  
  
• De zin een vraagzin is:
  Gaan (pv) we (ow) morgen weer naar school?
  
  
  
• De zin begint met een bijzin:
   Toen ik ziek was (bijzin), heb (pv) ik (ow) me kapot verveeld in bed.

Foutieve inversie

Als twee hoofdzinnen aan elkaar gekoppeld zijn met 'en', 'want' of 'maar' en in de tweede hoofdzin foutieve inversie wordt toegepast, spreken we van de tantebetjestijl.

• Het regende de hele middag en hebben we dus niets kunnen doen.
  
• Vrijdagmiddag zijn we naar de stad geweest en gingen we pas in het donker met de bus naar huis.

Hoofdzinnen en bijzinnen

Hoofdzinnen: ow + pv staan naast elkaar - je kunt hier géén woord tussen zetten

--> Ik loop naar school 

Bijzinnen: ow + pv staan niet naast elkaar óf je kunt er wél een woord tussen zetten

Ik loop naar school, omdat ik graag wat lichaamsbeweging wil.

Foutieve inversie verbeteren

Zinnen met foutieve inversie verbeter je door persoonsvorm en onderwerp om te draaien of door een zindeel voor persoonsvorm te zetten.

• Het regende de hele middag en we hebben dus niets kunnen doen.
  Het regende de hele middag en dus hebben we niets kunnen doen.
  

• Vrijdagmiddag zijn we naar de stad geweest en we gingen pas in het donker met de bus naar huis.
• Vrijdagmiddag zijn we naar de stad geweest en pas in het donker gingen we met de bus naar huis.

Onder

werp

Persoons

vorm

Inversie?

Mijn Franse vriendin

zal

ik

na de zomervakantie

nog zeker twee keer

Ja

Nee

terugzien.

Onder

werp

Persoons

vorm

Inversie?

Een groep jongeren

heeft

afgelopen zaterdag

een politieagent

aangevallen.

Ja

Nee

Uw bestelling is vandaag verzonden en kunt u via de track-en-tracecode uw pakket volgen

1. Goede inversie
2. Onjuiste inversie

In Amsterdam gingen we 's avonds naar een voorstelling en waren we pas laat weer in Meppel

1. Goede inversie
2. Onjuiste inversie

https:

Symmetrie

Gelijkheid in bouw en vorm noemen we symmetrie.

• Men zegt dat het veel gaat regenen, maar ze zeggen zoveel.
  Mooier is: … maar men zegt zoveel.

• Darten dwingt je tot snelle reacties en goed je verstand te gebruiken.
  Mooier is: … dwingt je snel te reageren en goed je verstand te gebruiken.

Symmetrie

• De beste manier om je woordenschat te vergroten is veel lezen en een woordenlijst te maken.
  

Mooier is: De beste manier om je woordenschat te vergroten is veel te lezen en een woordenlijst te maken.

• Veel treinen rijden ‘s winters niet op tijd als gevolg van bladeren op de rails en doordat wissels bevriezen.
  

Mooier is: Veel treinen rijden ‘s winters niet op tijd, doordat er bladeren op de rails liggen en (doordat) wissels bevriezen.

Symmetrie

• Een Duitser mag dan veel eten, Amerikanen verslinden nog veel grotere porties.
  

Mooier is: Duitsers mogen dan veel eten, Amerikanen verslinden nog veel grotere porties.

• Overmatig gebruik van alcohol kan tot gevolg hebben dat je eraan verslaafd raakt en voortdurende dronkenschap.

Mooier is: Overmatig gebruik van alcohol kan tot gevolg hebben dat je eraan verslaafd raakt en (dat je) voortdurend in staat van dronkenschap verkeert.

'Ik denk, dat als de minister vindt dat er te veel geweld op TV is, dat hij dan maatregelen moet nemen.'
Loopt deze zin lekker?

Ja!

Nee!

Dat/als-constructie

Een bijzin van voorwaarde begint vaak met als of wanneer. Je kunt zo'n voorwaarde dan het beste achteraan de zin zetten. Doe je dat niet, dan ontstaat er een dat/als-constructie. 

Ik denk, dat als de meerderheid van de bevolking vindt dat er te veel geweld op TV is, dat hij dan maatregelen moet nemen.

Ik vind, dat wanneer de overheid niets tegen de files doet, dat dan het bedrijfsleven de problemen moet aanpakken.

Juiste zinnen:

Ik denk dat de minister maatregelen moet nemen als de meerderheid van de bevolking vindt dat er te veel geweld op TV is.

Ik vind dat het bedrijfsleven de problemen moet aanpakken wanneer de overheid niets tegen de files doet.

www.cambiumned.nl

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen / welk lesonderdeel je het lastigst vindt.

Aan de slag!

Maken opdr. 18, 19, 20 (blz. 146-150).

Dit is huiswerk voor volgende week woensdag 22 december.

Lees de theorie in je ‘boekje’ bij ‘Bedrijvende en lijdende vorm’ en maak dan opdracht 1 en 2 in je boekje.

Lees de theorie over ‘Incongruentie’ en maak dan opdracht 3.