Vulkanen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Vulkanen

Thema Aarde- Kiim klas 1 en 2

Leerdoelen

Aan het eind van de les weet je:

• wat een vulkaan is
• waar de meeste vulkanen voorkomen en waarom dat zo is
• hoe een vulkaan er van binnen uitziet
• hoe een vulkaan uitbarst
• welke soorten vulkanen er zijn en de kenmerken

Platentektoniek- platen die bewegen

Endogene en exogene krachten

Schaal van Richter

Soorten vulkanen

Er zijn verschillende soorten vulkanen, met elk hun eigen kenmerken. De 3 belangrijkste zijn:

• Schildvulkanen-> laag, magma stroomt rustig (spleetvulkanen -> bij Mid oceanische rug (IJsland)/hotspotvulkanen-bijvoorbeeld bij Hawaï)
• Stratovulkanen -> hoog, lagen, explosief (Merapi)
• Caldeiravulkanen -> Ingestorte stratovulkaan (Aso vulkaan)

Platentektoniek betekent...?

Platentektoniek = het bewegen van de aardplaten

1. Dat de aardkorst bestaat uit aardplaten
2. Het bewegen van de aardplaten
3. Het bewegen van de aardmantel
4. Dat de aardkorst drijft op magma

Wat soort vulkaan is dat?

1. Stratovulkaan
2. Schildvulkaan
3. Caldeiravulkaan
4. Ik weet niet

Wat is dit voor
soort vulkaan?

1. Caldeiravulkaan
2. Stratovulkaan
3. Schildvulkaan
4. Basisvulkaan

Wat voor soort vulkaan zie je hier?

1. Kegelvulkaan
2. Schildvulkaan
3. Caldeira
4. hotspotvulkaan

Schildvulkaan: Fagradalfsjall IJsland

Hier konden mensen tijdens een uitbarsting een hotdog roosteren

Caldeiravulkaan: Hunga Tonga Ma'apa vulkaan 2022

Mischien maar geen broodje hotdog roosteren

Stratovulkaan: Merapi in Indonesië. 

Hier wonen veel mensen, maar die evacueren als de vulkaan gaat uitbarsten

Wat zijn de directe gevolgen van een vulkaanuitbarsting?

• magma komt als lava naar buiten 
  
• giftige gassen 
  
• as 
  
• stenen 
  

Wat zijn verdere gevolgen van een vulkaanuitbarsting?

• mensen en dieren kunnen worden gedood 
  
• huizen vernield 
  

Waarom is de vernieling van een vulkaanuitbarsting meestal minder groot

dan bij een aardbeving?

0

Sleep de juiste vulkanen naar de juiste termen.

Strato vulkaan

Schildvulkaan

Caldeira

Hotspot Vulkaan

Spleetvulkaan

Bij deze oefening gaan jullie de juiste stap van een vulkaanuitbarsting koppelen aan de plek in de vulkaan. Begin bij stap 1, lees de stap door en sleep de stap naar de juiste plek in de vulkaan. Doe dit ook bij stap 2, 3 en 4.

Stap 1

Bij stap 1 van een vulkaanuitbarsting neemt de druk in de mantel toe. De mantel is een soort verzameling onder de vulkaan met allemaal heette gesmolten stenen. Die hete gesmolten stenen noemen we magma. 

Bij welk nummer zien we de mantel?

Stap 2

Bij stap 2 van een vulkaanuitbarsting wordt de kraterpijp gevuld met magma. Bij welke nummer zien we de kraterpijp?

Stap 3

Bij stap 3 van een vulkaanuitbarsting stroomt de lava uit de krater. De krater is het bovenste deel van de vulkaan. Bij welke letter zien we de krater? 

Stap 4

Bij stap 4 van een vulkaanuitbarsting worden de stenen en as rondgeslingerd op aarde. Bij welk cijfer zien we de aarde? 

Wat is het gevolg van deze beweging?

1. Alleen vulkanen
2. Gebergte en aarbevingen
3. Alleen aardbevingen
4. Vulkanen en aardbevingen en gebergte

Wat is het gevolg van deze beweging?

1. Alleen vulkanen
2. Gebergte en aarbevingen
3. Alleen aardbevingen
4. Vulkanen en aardbevingen

Wat is het gevolg van deze beweging?

1. Alleen vulkanen
2. Gebergte en aarbevingen
3. Alleen aardbevingen
4. Vulkanen en aardbevingen

Hoe werkt een vulkaanuitbarsting. Zet de stappen in goede volgorde.

1

2

3

4

5

Via smalle spleten vindt het magma een weg naar boven. de krterpijpen

De aardkorst drukt op het magma. De druk wordt zo hoog dat het magma een uitweg zoekt.

Een vulkaanuitbarsting begint in de mantel.

Als het magma uit de krater komt veranderd het van naam

In de mantel bevind zich magma. Hete stroop van vloeibaar gesteente

Einde

Kijk nu in de reader van thema Aarde. Vanaf pagina 90 vind je allerlei info over vulkanen.