ZH 1 H 13 Zorgvragers met aandoeningen aan slokdarm en maag

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

ZH1 H13 Aand. slokdarm/maag

Anatomie slokdarm en maag

- Hebben we in de intro les behandeld

Aandoening slokdarm en maag

- oesofagitis

- hernia diafragmica

- oesofagus stenose

- oesofagus divertikel en oesofagus bloeding

Slokdarmtumor

Aandoening slokdarm

Slokdarmontsteking:( oesofagitis) door aanleg, door reflux(maaginhoud), door schimmel, bestraling en chemo

Middenrifbreuk:(Hernia diafragmica) -> uitgewerkt door leerteam C/06

Oesafagitis: zorgvrager die hiervoor aanleg heeft-> syndroom van Barret, moet de slokdarm regelmatig laten controleren door een gastroscopie

Chronisch ontstoken slokdarm heeft een verhoogd risico op slokdarmkaner.

Zorgvragers met verzwakt immuunsysteem veroorzaakt herpes simplex virus makkelijker oesofagitis.. blaasjes in de mond en keel

Ook kan er een schimmeloesofagitis ontstaan,  door candida albicans (schimmel die je van nature meedraagt).. geeft slikklachten en is erg pijnlijk

Middenrifbreuk:

spierplaat die de borstholte scheidt van de buikholte

In middenrif zit een smalle doorgang die de slokdarm leidt van borst naar buikholte

Als die opening wijder is dan normaal, w dit hernia diafragmica genoemd

klachten komen er pas als de maag door de opening naar de borstholte komt

gevolg: sluitspier tussen slokdarm en maag werkt minder goed met als resultaat de klachten

reflux; terugvloei maaginhoud

Aandoening slokdarm

Oesofagusstenose: vernauwing van de slokdarm

Verscheidene oorzaken:

aanleg, erfelijk-> achalasie (is zelfzaam)

Door tumoren, aorta aneurysma, anatomische afwijkingen omgeving, langdurig of vaak oesofagitis ->littekenweefsel

Littekenweefsel kan op termijn vernauwingen van de slokdarm veroorzaken.

Aandoening slokdarm

Slokdarmdivertikel= oesofagus divertikel

Ontstaat door zwakke plek in spierlaag van de slokdarm

Door de druk hierop-> ontstaat zakvormige uitstulping buitenkant slokdarm

In beginstadia: nog erg kleine divertikel, waardoor weinig klachten..

Na verloop van tijd als het groeit , kan het druk uitoefenen op de slokdarm, waardoor de slokdarm vernauwd kan geraken.

Ook kan het barsten door de omvang ervan..

Aandoening slokdarm

Oesofagus bloeding: slokdarmbloeding

kan komen doordat een tumor de bloedvaten in de slokdarm aantast

Zorgvragers met een stollingsprobleem-> verhoogd risico op bloeding

Oesofagusbloeding

Bij zorgvragers met portale hypertensie kunnen spataders in de slokdarm ontstaan

Deze spataders zijn uitstulpingen in de slokdarm die hevig kunnen bloeden.

portale hypertensie: een te hoge bloeddruk in de leverpoortader  die tot drukverhoging in het aderstelsel leidt.

Aandoening slokdarm

slokdarmkanker: 

Goedaardige tumor, weinig klachten, zijn klein waardoor weinig vernauwingsklachten

2 kwaadaardige tumoren: plaveiselcel en adenocarcinoom

plaveiselcel: ontstaat in het slijmvlies dat de slokdarm bekleedt (plaveiselcelepitheel), ontstaat bovenin de slokdarm

Adenocarcinoom: ontstaat onderin de slokdarm

Aandoening slokdarm

Plaveiselcel- en adenocarcinoom

Vaak pas ontdekt als de ziekte uitgezaaid is, bij vroege ontdekking kans op genezing groter.

Tumoren w ontdekt door gastroscopie

Oorzaken slokdarmtumor

frequent gebruik alcohol en tabak ( plaveiselcel)

frequente blootstelling schadelijke stoffen bv reflux-> (adenocarcinoom)

Behandeling slokdarmkanker: oesofagus-cardiaresectie= 

buismaagoperatie (leerteam G presentatie)

Wat is een Hernia diafragmica?

1. middengatbreuk
2. nekwervelblokkade
3. slokdarmbreuk
4. middenrifbreuk

Aandoeningen Maag

-gastritis

- ulcus pepticum

- maagperforatie

- pylorusstenose

- Maagkanker

Maag

ontsteking maagslijmvlies = gastritis

Belangrijke boosdoener: Helicobacter pylori bacterië

15% onder 40 jaar drager

30 % boven 60 jaar

Kan gastritis veroorzaken bij verminderde weerstand

klachten gastritis

- pijn in de maag, branderig gevoel( het zuur)

- misselijkheid en braken

- gebrek eetlust

- vermoeidheid

Maag

Ulcus pepticum= verzamelnaam van een maagzweer( ulcus ventriculi) en zweer in de twaalfvingerige darm (ulcus duodeni)

ontstaat door gat in het slijmvlies( invloed maagzuur) waarin infectie ontstaat-> ontstaat een zweer

oorzaken maagzweer:

Psychische stress, alcolholgebruik, helicobacter pylori bacterie, voedingsgewoonte, medicatiegebruik (bv aspirine), erfelijke factoren

Ulcis duodeni: meer bij jongeren, ulcus ventriculi( meer bij ouderen)...vaak is helicobacter pylori bacterie de oorzaak..oplossing.. bestrijden van deze bacterie

Door de helicobacter ontstaan vaak ook tumoren)

Mogelijke gevolgen ulcus pepticum

Maag

Maagbloeding: door maagzweer die bloedvat aantast-> bloeding

Perforatie: gat in de maagwand -> acute buik

Pylorusstenose: door terugkerende maagzweren, is vernauwing overgang maag-twaalfvingerige darm

Maagperforatie:

ernstige aandoening waarin er een gat in de maag of twaalfvingerige darm komt

Kan door maagzweer of trauma (bv schotwond)

Levensbedreigende situatie:

waarvoor een dringende operatie nodig is

grootste gevaar; inhoud maag lekt in de buikholte (peritoneum) en veroorzaakt infectie, buikvlies ontsteking.(.peritonitis)

Oplossing: deel maag verwijderen, gaatje gedicht, soms niets doen, wel daarna AB tegen mogelijke infectie

Maagkanker( maagcarcinoom)

Soms op middelbare leeftijd, vaak op oudere leeftijd

Ontstaat eerder bij mannen als vrouwen

Niet echt duidelijk oorzaak-> waarschijnlijk door langdurige infectie vd maag veranderen de cellen in kwaadaardige cellen

Vaak dodelijk door te late ontdekking-> uitzaaiing

Wat is gastritis?

1. andere naam voor maagzweer
2. gat in de maagwand
3. een gas in de maag
4. ontsteking maagslijmvlies

Wat is pylorusstenose?

1. Vernauwing slokdarm
2. Vernauwing maagingang
3. Vernauwing uitgang maag naar duodenum
4. Vernauwing van de maag

Een oesofagus divertikel ontstaat door..

1. een zwakke plek in de spierlaag van de darm
2. een zwakke plek in de spierlaag vd slokdarm
3. een zwakke plek in de spierlaag van de maag
4. een zwakke plek in de spierlaag van de keel

Huiswerk (zelfstandig)

Lees vanaf blz.171 (H13.7) tot blz 177 (ZH 1 theorieboek)

Bestudeer de chirurgische behandeling van aandoeningen slokdarm en maag

Mogelijk kan je deze theorie ook gebruiken voor de uitwerking van jullie presentatie

Vragen??