Week 4 Ziekenhuis (WH) - Spijsverteringkanaal - BBL 2e jaars

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Anatomie. wat is wat? 

2 

4

6

8 

12

oesophagus

12-vingerige darm

pancreas

galblaas

Sigmoid

Algemene klachten bij aandoeningen van het spijsverteringskanaal? 

Symptomen: 

-  Braken 

        Substantie braaksel 

        Geur 

- Afwijkingen aan de ontlasting 

        Kleur 

        Substantie 

        Geur 

- Obstipatie / diarree? 

        Waar? 

        Hoe lang? 

- Buikpijn?? 

       Waar? 

       Wat voor pijn? 

       - Hoe lang al? 

Ziekten van de slokdarm en maag

- Oesofagitis 

          Itis= ontsteking 

          Oesofagus…..???? 

          Oorzaak, gevolg, symptomen, beloop 

- Gastritis 

          Itis= ontsteking 

          Gaster….??? 

          Oorzaak, gevolg, symptomen, beloop 

- Ulcus 

          Zweer  gevolgen 

          Oorzaak….???  Stress??...... 

- 

Uitwerken door logisch nadenken!! 

Overzicht ziekten van de slokdarm en maag

- Oesofagitis 

- Hernia diafragmatica 

- slokdarm varices. 

En minder voorkomend, en hier niet verder uitgewerkt: 

- tumoren/kanker

      > wonden/ulcus

      > obstructies. 

         

Ziekten van slokdarm

Ziekten van de maag

- gastritis 

- maagzweer (Ulcus ventriculi)

        > maagbloeding

        > maagperforatie > peritonitis

Oesofagitis

(Reflux) oesofagitis: 

- Ontsteking van de slokdarm, vaak veroorzaakt door een reflux  

- Reflux= terugvloeien van het maagzuur; 

              door een stoornis in het klepmechanisme (overgewicht,     middenrifbreuk, aangeboren) 

              Infectie (candida infectie) 

              Contact met een bijtende stof 

Symptomen:  

           Zuurbranden 

           Pijn bij slikken 

           Pijn/ branderig gevoel in de buurt van het borstbeen 

           Oprispingen 

Behandeling:  

- Oorzaak wegnemen 

- Anti-trendelenburg houding 

- Medicatie (zuurremmers, evt. AB.) 

- Dieet aanpassen (geen prikkelende stoffen)

milde oesofagitis                 ernstige oesofagitis

Ziekten van de maag - Gastritis

=Ontsteking van het maagslijmvlies 

Oorzaken 

- Medicatie 

- Alcohol 

- Psychische spanningen 

- Allergieën 

- Infecties (viraal/bacterieel) 

Symptomen 

- Verminderde eetlust 

- Zwaar/drukkend gevoel in de bovenbuik 

- Misselijkheid 

- Zuurbranden 

- Opboeren 

- Braken (soms bloed) 

Behandeling  

Oorzaak wegnemen  

Licht verteerbaar dieet  

Medicatie 

Gastritis acuut versus chronisch. 

Acuut

- Vaak Veroorzaakt door helicobacter pylori bacterie 

- Gaat spontaan over door even niet te eten. 

- Vaak acuut kan chronisch worden 

Chronisch

- Vaak Veroorzaakt door helicobacter pylori bacterie 

 

- Complicaties: Maagzweer, maagbloeding 

Ziekten van de maag - Ulcus

= Maagzweer; is een goedaardige zweer van de maag. Er is sprake van een beschadiging in de slijmvlieslaag van de maag.  

- Oorzaken 

    chronische Gastritis 

    Zie gastritis 

- Symptomen 

     Zie gastritis 

     Met name pijn bij een lege maag (hongerpijn) 

- Wat is het gevolg van een onbehandelde ulcus?? 

     Maagbloeding 

                         >>>>shock 

    Maagperforatie 

                       >>>peritonitis 

Behandeling  

Oorzaak wegnemen  

Dieet  

Medicatie (AB, maagzuurremmers)  

vragen over 

- aandoeningen slokdarm en maag? 

Aandoeningen van lever en galblaas/galwegen

- Levercirrose 

- Leverontsteking : 

         hepatitis A, hepatitis B 

         en ziekte van Weil 

- galstenen  

- galblaasonsteking

- koliekpijn 

- geelzucht/ icterus 

- kanker 

Leverontsteking / hepatitis

De bekendste vormen van een leverontsteking zijn: 

- hepatitis A 

- hepatitis B 

- ziekte van Weil 

Levercirrose 

Beschrijving: 

      Proces van verlittekening van de lever 

      Levercellen sterven af en bindweefsel komt in de plaats 

      Eerst ontstaat fibrose en later cirrose (onomkeerbaar) 

Oorzaken 

- chronische hepatitis 

- chronisch alcoholgebruik 

- Medicatie 

Symptomen 

- gebrek aan eetlust 

- misselijkheid, braken 

- Vermagering 

- jeuk 

- Geelzucht 

- Vochtophoping in de buik (ascitis) 

           > benauwdheid 

Behandeling   

Geen!   

Gericht op symptoombestrijding  

Levertransplantatie 

Ziekten van slokdarm - varices 

meestal: levercirrose 

soms: anders. 

verhoogde druk 

in de poortader

slokdarm

varices

past bij H 15, pg2.3 > zelf lezen 

Galstenen

= Stenen in de galwegen of galblaas 

          Komen veel voor (10% bevolking NL)  

          Geven maar in 20% van de gevallen ook echt klachten 

Oorzaken 

- Onbekend 

- Komt vaker voor bij 5xf  ? 

Symptomen 

- zeurende pijn in de buik of de maag 

- misselijkheid en braken 

- koliekaanvallen in rechter bovenbuik 

- Vaak na vetrijke maaltijd 

- Soms geelzucht> stopverfontlasting 

Behandeling  

- Pijnstilling  

- Wachten tot steen passeert  

- Als steen niet passeert: steen verwijderen met endoscopie (ERCP)  

Herhaling voorkomen: operatief galblaas verwijderen  

dieet 

Geelzucht/icterus

Geelzucht is geen ziekte, maar een symptoom  

Oorzaken 

- Bij een aandoening van de lever of galblaas kunnen de ogen en de huid van een zorgvrager geel kleuren. 

Symptomen 

- Het oogwit, het tandvlees en de huid worden geel.  

- ontlasting bleek (stopverfontlasting) 

-  de urine donkerbruin  

Behandeling 

- Oorzaak van de ziekte behandelen als dat kan. 

koliekpijn

= Acute aanval van buikpijn, waarbij bewegingsdrang optreedt 

Oorzaken 

- Nierstenen 

- Galstenen 

- Bij darmkrampen 

Behandeling 

- Pijnstilling 

- Oorzaak wegnemen (operatie) 

vragen over 

- ziekten van lever/galwegen?  

Ziekten van de darmen

Uitwerken door logisch nadenken!! 

Obstructief/mechanisch probleem: 

- obstipatie

- Ileus: mechanisch vs Paralytisch

Ontstekingen

- blindedarmontsteking/appendicitis 

- diveriticulose en -itis

- enteritis

- colitis ulcerosa

- Ziekte van Crohn

afwijkingen aan werking: 

voedselallergie

coeliakie 

Overig: poliepen. 

Ziekten van de verschillende darmlocaties/functies

slijmvlies van alle darmen: 

- enteritis (pg 4.2) 

     door microorganisme uit voedsel? >

     dan heet het: voedselvergiftiging. 

Alle lagen, in alle darmen: 

      ziekte van Crohn (pg 4.3 + extra info 

        hier in presentatie) 

alle darmen: 

 - ileus (pg 4.4.) 

                 (ook wel 'acute buik' genoemd)

     mechanisch: een echte fysieke    

                             obstructie 

     paralytisch: peristaltiek verloopt niet 

                           (goed) 

duodenum pg 4.1:  

 - ulcus duodeni

Dikke darm: 

- enteritis alleen dikke darm

     slijmvlieslaag: Colitis Ulcerosa. ( paragraag 5.2 en   

        hier in presentatie)

- appendicitis (pg 5.1) 

- diverticulose en diverticulitis (zie pg 5.3. zelf lezen) 

- obstipatie (pg 5.4) 

      > kan soms ileus veroorzaken. (pg 4.4)

- poliepen > polyposis (pg 5.5) 

                complicatie > coloncarcinoom 

Appendectomie

= Verwijderen van de appendix, wormvormig aanhangsel aan de blinde darm 

Symptomen appendicitis: 

- Plotselinge buikpijn re onderin en/of rondom de navel 

- Misselijkheid 

- Braken 

- Diarree 

- Subfebriele Temp. 

Complicaties: 

- Afhankelijk van soort operatie 

           bij Perforatie>> grotere operatie+drainage 

           Zie algemene post operatieve complicaties 

           obstipatie 

Aanleggen van een darmstoma

darmStoma= Kunstmatige uitgang voor ontlasting 

Indicaties: ? 

Complicaties: 

- Doorbloedingsprobleem met stukje darm op de huid 

- Stuwing van de stoma 

- Hernia  

- Vernauwing 

- Prolaps  

- Ontlastings problemen 

- Algemene postoperatieve complicaties 

- Acceptatieproblemen 

Volgende les: 

ziekten van de nieren, urinewegen en geslachtsorganen. 

Ter voorbereiding/literatuur: 

Zorgpad, Algemeen ziekenhuis Hoofdstuk 14