Week 4 Ziekenhuis (WH) - Spijsverteringkanaal - BBL 2e jaars

What's happening - ziekenhuis 
Week 4: Ziekten van het spijsverteringskanaal
Inhoud
slokdarm ziekten
lever en galblaas
liesbreuk
gastritis en ulcera
ontstekingen in de darmen
obstipatie en ileus

1 / 39
suivant
Slide 1: Diapositive
Verpleging en verzorgingMBOStudiejaar 2

Cette leçon contient 39 diapositives, avec quiz interactifs et diapositives de texte.

time-iconLa durée de la leçon est: 60 min

Éléments de cette leçon

What's happening - ziekenhuis 
Week 4: Ziekten van het spijsverteringskanaal
Inhoud
slokdarm ziekten
lever en galblaas
liesbreuk
gastritis en ulcera
ontstekingen in de darmen
obstipatie en ileus

Slide 1 - Diapositive

Hoofdleerdoel
De student heeft de benodigde kennis om te kunnen zorgen voor zorgvragers met de meest voorkomende aandoeningen aan het spijsverteringskanaal in het ziekenhuis. 


Subleerdoelen
De student kan: 
- De student kan de ligging, bouw, functie en werking van het spijsverteringsstelsel beschrijven 

Slokdarm: 
- de oorzaken, de gevolgen, de symptomen en de 
      behandelingen beschrijven van ziekten van de 
       slokdarm, te weten: 
         refluxoesofagitis, hernia diafragmatica -
 - Overig: hernia inguinialis  
 

Slide 2 - Diapositive

subleerdoelen (vervolg) 
Maag 
- de oorzaken, de gevolgen, de symptomen en de behandelingen beschrijven van ziekten van de maag, te weten: gastritis, ulcus 
- het verschil benoemen tussen chronische en acute gastritis 
- benoemen en uitleggen wat het gevolg is van een onbehandelde ulcus  
  
Darmen 
- de oorzaken, de gevolgen, de symptomen en de behandelingen beschrijven van ziekten van de maag, te weten: ileus, appendicitis, diverticulose/-itis 
- uitleggen welke van de volgende ziektebeelden bij de dunne darm horen en welk bij de dikke darm en kan in het kort uitleggen wat het is. ulcus duodeni ;appendicitis ; enteritis ; colitis ulcerosa ; ziekte van Crohn  ; diverticulose ; ileus ;  obstipatie;  voedselallergie   ; poliepen en  coeliakie 
- Uitleggen wat een paralytische ileus is 
 
  
  

  

Slide 3 - Diapositive

Subdoelen vervolg 2
Lever/galblaas: 
- de oorzaken, de gevolgen, de symptomen en de behandelingen beschrijven van ziekten van de lever en de galblaas, te weten:  levercirrose, galstenen 
- de bekendste vormen van een leverontsteking opnoemen: hepatitis A, hepatitis B en ziekte van Weil 
- kan uitleggen wat geelzucht is 
- kan uitleggen wat een koliek is  
  
Overig 
- de oorzaken, de gevolgen, de symptomen en de behandelingen beschrijven van hernia inguinalis 
- beschrijven welke veelvoorkomende ingrepen uitgevoerd worden bij ziekten van het spijsverteringskanaal en de complicaties hiervan benoemen, in het specifiek: appendectomie ; cholecystectomie en stoma 
 

Slide 4 - Diapositive

Bijbehorende literatuur
Zorgpad, algemeen ziekenhuis Hoofdstuk 15 

Slide 5 - Diapositive

Nog vragen over? 
Stof van: 
week 1: hoe werkt het ziekenhuis? onderzoeken en behandelingen. 
Week 2: trauma
Vorige week: 
- ischemie van hart en bloedvaten
- hartfalen
- klepafwijkingen
- hartritmestoornissen
- ontsteking van het hart

- verschillende soorten anemie.

Slide 6 - Diapositive

Herhaling: anatomie en fysiologie 
weefsels, spijsverteringkanaal, samenwerking met andere orgaanstelsels

Je voedsel is je energie > belangrijk. 

Slide 7 - Diapositive

Anatomie. wat is wat? 

4

6



12


oesophagus
12-vingerige darm
pancreas
galblaas
Sigmoid

Slide 8 - Question de remorquage

Herhaling: anatomie en fysiologie 
- Voedsel in de mond 
     Voedingsstoffen en benodigdheden voor het 
     lichaam moeten uit de spijs. 
 
- Waar gebeurt wat? 
 
- Welk weefsel passeert de spijs 
 
- Samenwerking met andere organen 
 

Als nodig: ANATOMIE & FYSIOLOGIE opfrissen en verdiepen!! 

Hoe zat het ook alweer?

Slide 9 - Diapositive

Herhaling: spijsvertering
Functie van de spijsvertering? 
- transport van voedsel 
- opname van voedsel 
- vertering van voedsel 
- opname van voedingsstoffen in het bloed 
- uitscheiding van de onverteerbare resten 
 
Werking: 
- Hoe bovenstaande functies worden uitgevoerd   > Moet je weten om de aandoening te begrijpen. 

Slide 10 - Diapositive

Herhaling: waar gebeurt wat? 
Transport: vervoeren naar een plek 
-  Worden alleen spullen toegevoegd 
          Speeksel met verteringssappen 
 
Opslag: 
- Maag 2-3 uur 
 
Mengen en vervoeren: 
-  Dunne darm: Opnemen van voedingsstoffen  
                            (o.a. Vitamine B 12) 
 
- Dikke darm: 
           Opnemen van water en mineralen (zout) 
           Opslag voor indikken van de feces 

Slide 11 - Diapositive

vragen over 
- anatomie en fysiologie? 
 

bij de opdracht: veel quizz vragen hierover

Slide 12 - Diapositive

timer
1:00
algemene klachten
bij ziekten van spijsverteringskanaal

Slide 13 - Carte mentale

Algemene klachten bij aandoeningen van het spijsverteringskanaal? 
Symptomen: 
-  Braken 
        Substantie braaksel 
        Geur 
- Afwijkingen aan de ontlasting 
        Kleur 
        Substantie 
        Geur 
- Obstipatie / diarree? 
        Waar? 
        Hoe lang? 
- Buikpijn?? 
       Waar? 
       Wat voor pijn? 
       - Hoe lang al? 

Slide 14 - Diapositive

timer
1:00
ziekten van het
spijsverteringkanaal

Slide 15 - Carte mentale

Ziekten van de slokdarm en maag
- Oesofagitis 
          Itis= ontsteking 
          Oesofagus…..???? 
          Oorzaak, gevolg, symptomen, beloop 
- Gastritis 
          Itis= ontsteking 
          Gaster….??? 
          Oorzaak, gevolg, symptomen, beloop 
- Ulcus 
          Zweer  gevolgen 
          Oorzaak….???  Stress??...... 
- Hernia diafragmatica 
         Hernia= breuk 
         Diafragma…?? 
         Anatomie en fysiologie van diafragma? 
         Oorzaak/gevolgen? 


Uitwerken door logisch nadenken!! 

Slide 16 - Diapositive

Overzicht ziekten van de slokdarm en maag
- Oesofagitis 
- Hernia diafragmatica 
- slokdarm varices. 

En minder voorkomend, en hier niet verder uitgewerkt: 
- tumoren/kanker
      > wonden/ulcus
      > obstructies. 
         


Ziekten van slokdarm
past bij H 15, pg2 en 3
Ziekten van de maag
- gastritis 
- maagzweer (Ulcus ventriculi)
        > maagbloeding
        > maagperforatie > peritonitis


Niet in het boek, wel nuttig om te weten: 
ulcus en -itis kunnen ontstaan op een plek waar maagkanker is begonnen. 
Maar nog veel verontrustender: langdurige itis en ulcus, onbehandeld, geeft een verhoogd risico op het ontwikkelen van kanker. 

Slide 17 - Diapositive

Oesofagitis
(Reflux) oesofagitis: 
- Ontsteking van de slokdarm, vaak veroorzaakt door een reflux  
- Reflux= terugvloeien van het maagzuur; 
              door een stoornis in het klepmechanisme (overgewicht,     middenrifbreuk, aangeboren) 
              Infectie (candida infectie) 
              Contact met een bijtende stof 
Symptomen:  
           Zuurbranden 
           Pijn bij slikken 
           Pijn/ branderig gevoel in de buurt van het borstbeen 
           Oprispingen 

Behandeling:  
- Oorzaak wegnemen 
- Anti-trendelenburg houding 
- Medicatie (zuurremmers, evt. AB.) 
- Dieet aanpassen (geen prikkelende stoffen)
milde oesofagitis                 ernstige oesofagitis

Slide 18 - Diapositive

Ziekten van de maag - Gastritis
=Ontsteking van het maagslijmvlies 

Oorzaken 
- Medicatie 
- Alcohol 
- Psychische spanningen 
- Allergieën 
- Infecties (viraal/bacterieel) 
Symptomen 
- Verminderde eetlust 
- Zwaar/drukkend gevoel in de bovenbuik 
- Misselijkheid 
- Zuurbranden 
- Opboeren 
- Braken (soms bloed) 


Behandeling  
Oorzaak wegnemen  
Licht verteerbaar dieet  
Medicatie 

Slide 19 - Diapositive

Gastritis acuut versus chronisch. 
Acuut

- Vaak Veroorzaakt door helicobacter pylori bacterie 

- Gaat spontaan over door even niet te eten. 

- Vaak acuut kan chronisch worden 

Chronisch

- Vaak Veroorzaakt door helicobacter pylori bacterie 
 
- Complicaties: Maagzweer, maagbloeding 

Slide 20 - Diapositive

Ziekten van de maag - Ulcus
= Maagzweer; is een goedaardige zweer van de maag. Er is sprake van een beschadiging in de slijmvlieslaag van de maag.  
- Oorzaken 
    chronische Gastritis 
    Zie gastritis 

- Symptomen 
     Zie gastritis 
     Met name pijn bij een lege maag (hongerpijn) 

- Wat is het gevolg van een onbehandelde ulcus?? 
     Maagbloeding 
                         >>>>shock 
    Maagperforatie 
                       >>>peritonitis 

Behandeling  
Oorzaak wegnemen  
Dieet  
Medicatie (AB, maagzuurremmers)  

Slide 21 - Diapositive

timer
1:00
Wat is een
hernia diafragmatica?

Slide 22 - Carte mentale

Hernia Diafragmatica
= Middenrifbreuk = zwakke plek in het middenrif. 

- Symptomen: 
           Zuurbranden  
           Pijn bij slikken  
           Pijn/ branderig gevoel in de 
                 buurt van het borstbeen 
           Oprispingen   
-  Oorzaken: 
     Aangeboren 
     Op latere leeftijd:  
               Overgewicht 
               Obstipatie 
               Zwangerschap

Slide 23 - Diapositive

Hernia Inguinalis
Hernia= breuk 
Hernia inguinalis= liesbreuk 

hernia's van het buikvlies kunnen ook op andere plekken ontstaan. 
Zie paragraag 6.9. 
Meestal zit er in zo'n zak darmen. maar niet altijd, er kunnen ook andere organen in terecht komen, afhankelijk van de situatie. 

Slide 24 - Diapositive

vragen over 
- aandoeningen slokdarm en maag? 

Slide 25 - Diapositive

Overzicht, overige aandoeningen. 
Lever aandoeningen: 
- Leverontsteking (pg 6.1): 
         hepatitis A, hepatitis B 
         en ziekte van Weil 
- Levercirrose (pg 6.2) 
- kanker (pg 6.3) 
    leverkanker : goed of kwaadaardig

aandoeningen galblaas/galwegen: 
- galstenen  (pg 6,5 en 7.1)
- galblaasonsteking (pg 6.6 en 7.1)
- geelzucht/icterus ( pg 6.4)  
- Minder vaak: kanker
   


Pancreas: 
- pancreatitis
- minder vaak: kanker (pg 7.4)

buikvlies/buikwand aandoeningen: 
- ontsteking buikvlies: peritonitis (pg 6.8)
- uitstulping/breuk: hernia (pg 6.9)
        in de lies: hernia inguinalis
- verklevingen. (pg 6.10)

Slide 26 - Diapositive

Aandoeningen van lever en galblaas/galwegen
- Levercirrose 
- Leverontsteking : 
         hepatitis A, hepatitis B 
         en ziekte van Weil 

- galstenen  
- galblaasonsteking

- koliekpijn 
- geelzucht/ icterus 

- kanker 


Slide 27 - Diapositive

Leverontsteking / hepatitis
De bekendste vormen van een leverontsteking zijn: 
- hepatitis A 
- hepatitis B 
- ziekte van Weil 

Slide 28 - Diapositive

Levercirrose 
Beschrijving: 
      Proces van verlittekening van de lever 
      Levercellen sterven af en bindweefsel komt in de plaats 
      Eerst ontstaat fibrose en later cirrose (onomkeerbaar) 

Oorzaken 
- chronische hepatitis 
- chronisch alcoholgebruik 
- Medicatie 
Symptomen 
- gebrek aan eetlust 
- misselijkheid, braken 
- Vermagering 
- jeuk 
- Geelzucht 
- Vochtophoping in de buik (ascitis) 
           > benauwdheid 



Behandeling   
Geen!   
Gericht op symptoombestrijding  
Levertransplantatie 

Slide 29 - Diapositive

Ziekten van slokdarm - varices 
meestal: levercirrose 

soms: anders. 
verhoogde druk 
in de poortader
slokdarm
varices
past bij H 15, pg2.3 > zelf lezen 

Slide 30 - Diapositive

Galstenen
= Stenen in de galwegen of galblaas 
          Komen veel voor (10% bevolking NL)  
          Geven maar in 20% van de gevallen ook echt klachten 

Oorzaken 
- Onbekend 
- Komt vaker voor bij 5xf  ? 

Symptomen 
- zeurende pijn in de buik of de maag 
- misselijkheid en braken 
- koliekaanvallen in rechter bovenbuik 
- Vaak na vetrijke maaltijd 
- Soms geelzucht> stopverfontlasting 




Behandeling  
- Pijnstilling  
- Wachten tot steen passeert  
- Als steen niet passeert: steen verwijderen met endoscopie (ERCP)  

Herhaling voorkomen: operatief galblaas verwijderen  
dieet 

Slide 31 - Diapositive

Geelzucht/icterus
Geelzucht is geen ziekte, maar een symptoom  

Oorzaken 
- Bij een aandoening van de lever of galblaas kunnen de ogen en de huid van een zorgvrager geel kleuren. 

Symptomen 
- Het oogwit, het tandvlees en de huid worden geel.  
- ontlasting bleek (stopverfontlasting) 
-  de urine donkerbruin  

Behandeling 
- Oorzaak van de ziekte behandelen als dat kan. 



Slide 32 - Diapositive

koliekpijn
= Acute aanval van buikpijn, waarbij bewegingsdrang optreedt 

Oorzaken 
- Nierstenen 
- Galstenen 
- Bij darmkrampen 

Behandeling 
- Pijnstilling 
- Oorzaak wegnemen (operatie) 





Slide 33 - Diapositive

vragen over 
- ziekten van lever/galwegen?  

Slide 34 - Diapositive

Ziekten van de darmen
Uitwerken door logisch nadenken!! 

Obstructief/mechanisch probleem: 
- obstipatie
- Ileus: mechanisch vs Paralytisch

Ontstekingen
- blindedarmontsteking/appendicitis 
- diveriticulose en -itis
- enteritis
- colitis ulcerosa
- Ziekte van Crohn




afwijkingen aan werking: 
voedselallergie
coeliakie 

Overig: poliepen. 

Slide 35 - Diapositive

Ziekten van de verschillende darmlocaties/functies

slijmvlies van alle darmen: 
- enteritis (pg 4.2) 
     door microorganisme uit voedsel? >
     dan heet het: voedselvergiftiging. 

Alle lagen, in alle darmen: 
      ziekte van Crohn (pg 4.3 + extra info 
        hier in presentatie) 

alle darmen: 
 - ileus (pg 4.4.) 
                 (ook wel 'acute buik' genoemd)
     mechanisch: een echte fysieke    
                             obstructie 
     paralytisch: peristaltiek verloopt niet 
                           (goed) 
duodenum pg 4.1:  
 - ulcus duodeni


Dikke darm: 
- enteritis alleen dikke darm
     slijmvlieslaag: Colitis Ulcerosa. ( paragraag 5.2 en   
        hier in presentatie)
- appendicitis (pg 5.1) 
- diverticulose en diverticulitis (zie pg 5.3. zelf lezen) 
- obstipatie (pg 5.4) 
      > kan soms ileus veroorzaken. (pg 4.4)
- poliepen > polyposis (pg 5.5) 
                complicatie > coloncarcinoom 

Slide 36 - Diapositive

Appendectomie
= Verwijderen van de appendix, wormvormig aanhangsel aan de blinde darm 

Symptomen appendicitis: 
- Plotselinge buikpijn re onderin en/of rondom de navel 
- Misselijkheid 
- Braken 
- Diarree 
- Subfebriele Temp. 

Complicaties: 
- Afhankelijk van soort operatie 
           bij Perforatie>> grotere operatie+drainage 
           Zie algemene post operatieve complicaties 
           obstipatie 

Slide 37 - Diapositive

Aanleggen van een darmstoma
darmStoma= Kunstmatige uitgang voor ontlasting 

Indicaties: ? 

Complicaties: 
- Doorbloedingsprobleem met stukje darm op de huid 
- Stuwing van de stoma 
- Hernia  
- Vernauwing 
- Prolaps  
- Ontlastings problemen 
- Algemene postoperatieve complicaties 
- Acceptatieproblemen 

Slide 38 - Diapositive

Volgende les: 

ziekten van de nieren, urinewegen en geslachtsorganen. 

Ter voorbereiding/literatuur: 
Zorgpad, Algemeen ziekenhuis Hoofdstuk 14 

Slide 39 - Diapositive