Leesvaardigheid VWO 3

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Programma 

Lesdoelen 

• Tekstructuur van een tekst bepalen 
• Functies van tekstgedeelten bepalen 
• (Signaalwoorden en tekstverbanden herkennen en benoemen)

Leesdoelen

• Je weet straks wat kunstmatige intelligentie is en of we daar bang voor moeten zijn. 

Lezen in rondes 

Ronde 1 = orienterend lezen (5 minuten) 

Doel = eerste indruk krijgen van de tekst door te kijken naar titel, tussenkopjes, illustraties, inleiding, slot, cursief- of vetgedrukte tekst, schrijver en de bron. 

Ronde 2 = grote lijnen (10 minuten) 

Doel = de hoofdzaken uit de tekst halen door de kernzinnen uit de tekst te halen. 

Ronde 3 = details (30+ minuten)

Doel = de tekst begrijpen en beoordelen door in te zoomen op de tekst (tekstverbanden, verwijswoorden, betekenis van woorden, etc.) 

Wat vind jij.. Moeten we bang zijn dat we de controle over computers gaan verliezen? Beargumenteer.

Ronde 2 

• Markeer alle kernzinnen uit de tekst. 
  
• Geen overleg. 
  
• Houd de teksten naast elkaar: zijn jullie het eens over de kernzinnen? 

Ronde 3 

Lees de tekst grondig door.  Gebruik de volgende tekens:

Welke tekststructuur heeft de tekst 'Geen mens kan het gesprek tussen deze computers volgen?'

1. Voordelen-en-nadelenstructuur
2. Verschijnsel-en-verklaringstructuur
3. Verschijnsel-en-besprekingstructuur

Welke functie heeft alinea 3?

1. Toelichting
2. Toelichting
3. Constatering

Welke functie heeft alinea 6?

1. Nuancering
2. Gevolgen
3. Ontkenning
4. Toelichting

Welke functie heeft alinea 7?

1. Toelichting
2. Oorzaak
3. Nuancering
4. Constatering

Signaalwoorden en tekstverbanden

Middel-doel 

Iemand noemt een doel en daarbij een middel waarmee dat doel kan worden bereikt.

Je herkent het verband middel-doel aan signaalwoorden als: waarmee, daarmee, met dat doel, het doel is, door middel van, om te …

Oorzaak-gevolg

Iemand doet een uitspraak die een oorzaak bevat. Daarna wordt het gevolg genoemd.

Je herkent het verband oorzaak-gevolg aan signaalwoorden als: daardoor, hierdoor, doordat, zodat, waardoor.

Uitspraak-vergelijking

Na een uitspraak worden er twee of meer dingen met elkaar vergeleken.

Je herkent een vergelijkend verband aan signaalwoorden als: zoals, hetzelfde, dezelfde, in vergelijking met.

Uitspraak-reden

Na of voor een uitspraak wordt een reden genoemd. Een reden geeft aan waarom iemand iets wel of niet doet.

Je herkent een redengevend verband aan signaalwoorden als: daarom, want, omdat, namelijk.

Uitspraak-opsomming

Na een uitspraak of bewering worden verschillende dingen achter elkaar opgenoemd.

Je herkent een opsommend verband aan signaalwoorden als: ook, verder, bovendien, nog,

daarnaast, niet alleen … maar ook, ten eerste, ten tweede. 

Uitspraak-tegenstelling

Na een uitspraak of bewering wordt meteen het tegengestelde beweerd.

Je herkent een tegenstellend verband aan signaalwoorden als: maar, daarentegen, echter,

integendeel, enerzijds … anderzijds, daar staat tegenover. 

Uitspraak-voorbeeld

Een uitspraak of bewering wordt gevolgd door een of meer voorbeelden.

Je herkent een voorbeeld aan signaalwoorden als: bijvoorbeeld, als voorbeeld, zoals, zo.

Uitspraak-conclusie

Na een of meer uitspraken volgt een eindoordeel of besluit. Je herkent dit verband aan signaalwoorden als: dus, concluderend, hieruit volgt.

Uitspraak-samenvatting

Na een of meer uitspraken worden de belangrijkste punten samengevat. Je herkent dit verband aan signaalwoorden als: kortom, samenvattend, al met al.

Uitspraak-voorwaarde

Bij een uitspraak wordt in de zinnen ervoor of erna een voorwaarde bij de uitspraak gesteld. Je herkent dit verband aan signaalwoorden als: mits, als, indien, tenzij, op voorwaarde dat.

Welk verband geeft het signaalwoord 'toch' aan in regel 2?

Vul de twee delen van het verband in (uitspraak + tegenstelling)

Welk verband geeft het woord 'want' aan in regel 24?

Vul de twee delen van het verband in (uitspraak-reden)

Waar wil je morgen extra mee oefenen ter voorbereiding op de toets?