P6-K1-W1 les 2

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

Het ondersteuningsproces

Stappen in het ondersteuningsproces

• Tijdens alle stappen in het ondersteuningsproces vindt er afstemming en overleg met de cliënt of zijn netwerk plaats.
• Je handelt op basis van een vastgestelde behoefte of vraag.
• Dat gebeurt om de hulp-, zorg- en ondersteuning zo goed mogelijk te laten aansluiten op de wensen en behoeften van de cliënt.
• Bij vraaggericht werken laat je de regie zo veel mogelijk bij de cliënt.
• Daarom heeft de cliënt zelf een belangrijke rol in het opstellen van het plan.

Stappen in het ondersteuningsproces 

Stappen in het ondersteuningsproces 

1. verzamelen van informatie;
2. vaststellen van behoeften en problemen;
3. doelen formuleren;
4. plan maken;
5. uitvoeren van de activiteiten volgens planning;
6. evalueren.

Op welke plaat in de cyclus staat 'evalueren'?

1. 1
2. 4
3. 6
4. 2

Op welke plaats in de cyclus staat 'vaststellen behoefte'?

1. 2
2. 5
3. 6
4. 1

Stap 1: Informatie verzamelen

• Je probeert je als eerste een goed beeld te krijgen van het functioneren van de cliënt.
• Stap 1: Informatie verzamelen
• Je probeert te ontdekken waar iemand behoefte aan heeft en stelt de wensen, behoeften, problemen en mogelijkheden vast.
• Je kijkt daarbij ook goed naar wat iemand zelf kan: alleen of met de familie, vrienden en buren uit zijn sociale netwerk.
• Je houdt rekening met andere hulp, zorg of diensten en stemt je bevindingen af met collega’s.

Stap 1: Informatie verzamelen

Informatiebronnen:

• de cliënt zelf;
• de familie of naasten;
• andere professionals;
• observatie;
• het dossier.

Stap 2: Vaststellen van behoeften en problemen

• Een behoefte is wat iemand nodig heeft om zich prettig te voelen of om beter te kunnen functioneren.
• De Amerikaanse psycholoog Maslow beschreef halverwege de vorige eeuw dat een mens verschillende drijfveren en aangeboren behoeften heeft.
• Die verschillen bij mensen niet zo veel van elkaar.

Piramide van Maslow

Piramide van Maslow

Fysiologische behoeften

Veiligheid en zekerheid

Sociale acceptatie

Waardering (en erkenning)

Zelfrealisatie 

1e behoefte

2e behoefte

3e behoefte

4e behoefte

5e behoefte

Stap 2: Vaststellen van behoeften en problemen

• In een gesprek stel je vragen om duidelijk krijgen wat de behoeften zijn.
• Wat wil de cliënt precies als het gaat om:

Wonen, financiën, gezondheid, contacten met anderen, werk, medicijnen, eenzaamheid, verslaving, de verzorging van zichzelf, dagbesteding, omgaan met eigen emoties?

Stap 2: Vaststellen van behoeften en problemen

Soms werk je daarbij aan de hand van een vragenlijst:

• Wat zijn de wensen en behoeften van de cliënt?
• Welke hulp of begeleiding heeft hij nodig?
• Wat wil de cliënt zelf?
• Op welk vlak wil hij zich ontwikkelen,
• Welke toekomst ziet hij voor zichzelf,
• Wat zijn de wensen, mogelijkheden en ambities van de cliënt?

Stap 2: Vaststellen van behoeften en problemen

• Bij het vaststellen van de behoeften heb je te maken met de ervaring van de cliënt zelf, maar ook met jouw ervaring als professional.
• Het is belangrijk dat jullie daarin zo dicht mogelijk tot elkaar komen om duidelijke en haalbare doelen te kunnen stellen.
• Nu je de behoeften in kaart hebt gebracht kun je bepalen welke ondersteuningsbehoeften de cliënt heeft.
• De ondersteuningsbehoefte geeft aan wat de cliënt nodig heeft om een ‘goede kwaliteit van bestaan’ te bereiken

Stap 2: Vaststellen van behoeften en problemen

• Je zoekt dus samen met de cliënt zelf, collega’s, andere professionals en mantelzorgers uit welke en hoeveel hulp de cliënt nodig heeft om als persoon te kunnen functioneren in de samenleving.
• Je geeft ondersteuning op maat.
• Dat wil zeggen dat je de ondersteuning die je biedt, beperkt tot de hulp die iemand echt nodig heeft om de gestelde doelen te bereiken.
• Je doet dus niet meer dan echt noodzakelijk is.

Stap 3: Doelen formuleren

SMART doelen Wat was dat ook alweer???

S

M

A

R

T

Waar staan de letters in SMART voor?

Stap 4: Plan maken

• In het ondersteuningsplan komen de gemaakte afspraken te staan.
• Alle betrokken hulpverleners moeten op de hoogte zijn van de afspraken met de cliënt.
• Jij bent als begeleider verantwoordelijk voor jouw bijdrage aan het ondersteuningsplan.
• Het is belangrijk dat je in begrijpelijke taal schrijft, zodat alles voor de cliënt en andere betrokkenen duidelijk is.
• Als het plan klaar is, spreek je met elkaar af op welke manier en wanneer je evalueert hoe het is gegaan.

Stap 5: Plan uitvoeren

• Bij de uitvoering gaat iedereen die betrokken bij het plan is, aan de slag.
• Als het nodig is, stel je met elkaar de activiteiten bij.
• Belangrijk voor jou als begeleider is dat je de cliënt in de uitvoeringsfase zo goed mogelijk ondersteunt.
• Geef regelmatig positieve en stimulerende feedback op het proces: ‘Ik zie dat je op de goede weg zit’ of: ‘Wat fijn dat het u alweer zelfstandig lukt om een potje te koken.’

Stap 6: Evalueren

• Bij de evaluatie kijk je samen met cliënt, collega’s en andere betrokkenen wat de ondersteuning heeft opgeleverd.
• Door het resultaat te bekijken, kun je achteraf bepalen of je goed hebt gehandeld.
• Als je met elkaar opmerkt dat je ergens in het proces een verkeerde inschatting hebt gemaakt, kun je daarvan leren voor de volgende keer.
• Bij de evaluatie stel je met elkaar vast of de kwaliteit van bestaan van de cliënt erop vooruit is gegaan.
• Of, zoals in bepaalde gevallen: heb je achteruitgang kunnen voorkomen?

Stap 6: Evalueren

• Je evalueert met elkaar de ondersteuningsuitkomsten en op basis daarvan kun je je aanpak bijstellen.
• Je verzamelt dan weer in samenwerking met alle betrokkenen opnieuw informatie, stelt doelen vast en doorloopt op die manier de cyclus opnieuw

Wat is stap 4 uit het methodische stappenplan?

1. Evaluatie
2. Probleem, behoefte en ondersteuningsvraag
3. Plan maken en uitvoeren
4. Beginsituatie vaststellen

Zet in een paar woorden of een zin neer wat je hebt geleerd

Waar wil je nog meer uitleg over?