Boek A 9.3 - De huid

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

De huid

De huid

Je huid

Paragraaf 9.3

Planning

1. Uitleg 9.3
2. Afsluiting 

Leerdoelen

1. Je kunt de drie functies van de huid benoemen en koppelen   aan een laag.  
2. Je kunt uitleggen wat je huid doet om warm te worden of af   te koelen. 
3. Je kunt uitleggen hoe een wondje geneest.
4. Je kunt uitleggen waarom je bruin wordt van de zon.

Onderdelen van de huid

Talg

bloedvat

Haar

Kiemlaag

Haarzakje

Haarspiertje

Hoornlaag

vetweefsel

Zweetklier

Talgklier

Wist je dat

• De huid ons grootste orgaan is van ongeveer 2 vierkante            meter?
• De huid ongeveer 16% van je lichaamsgewicht is?
• Je elke minuut zo’n 30.000 tot 40.000 oude huidcellen                 verliest?
• De huid niet overal even dik is op je lichaam? Er zit een                 verschil in tussen de 0,05 en 1,5 mm dikte.

Noem een functie van de huid

Functies van de huid

Je lichaam op temperatuur houden.

Bescherming tegen vuil en ziekteverwekkers.

Bescherming tegen de zon.  

De drie lagen van de huid

Opperhuid

Het onderhuidse bindweefsel

Lederhuid

Lagen van de huid

1. Opperhuid
2. Lederhuid 
3. Onderhuidse bindweefsel

De opperhuid

De opperhuid is de bovenste laag van de huid en zorgt voor de kleur, stevigheid en bescherming. 

De lederhuid

In de lederhuid zitten spieren, talgklieren, zweetklieren, bloedvaten, zintuigen en haarzakjes. 

Tattoo 

Wanneer de inkt de lederhuid bereikt, gebeurt er iets geks. Je lichaam schrikt van de onbekende stof en wil het eigenlijk meteen zoveel mogelijk afvoeren. De pigmentdeeltjes zijn natuurlijk veels te groot om door ‘lichaamseigen opruimcellen’ afgevoerd te worden.

Om je toch te ‘beschermen’ kapselt de lederhuid de inkt in.

Door deze beschermingsreactie ontstaan er letterlijk bolletjes inkt, die verder geen schade kunnen aanrichten en waardoor de kleuren mooi en permanent in je huid blijven zitten.

Het onderhuidse bindweefsel

In het onderhuidse bindweefsel ligt vet opgeslagen en lopen bloedvaatjes en zenuwen. 

De opperhuid	De lederhuid
Het onderhuidse bindweefsel	Geen functie van de huid

Bescherming tegen ziekteverwekkers

De huid en haren soepel houden

Vet opslag

Glucose opslaan

Hoe blijf je op temperatuur?

Afkoelen:

1. De bloedvaatjes in je huid worden wijder.
2. Je zweetklieren maken meer zweet

Warmer worden:

1. Je bloedvaatjes worden nauwer.
2. Je gaat rillen.

warm

koud

rode huid

bleke huid

nauwe bloedvaatjes

wijde bloedvaatjes

zweet

rillen

haartjes staan rechtop

haartjes staan normaal

Hoe geneest een wondje?

Filmpje van 2:46.

Over drie minuten gaan we verder!

Het stukje van 1:40 - 2:30 hoef je niet te kennen!!

Bloedplaatjes gaan naar het wondje

Bloedplaatjes maken kleverige draden

Rode bloedcellen blijven hangen in de deraden

De kleverige draden en rode bloedcellen drogen op tot een korst

De huid geneest en het korstje valt af

Wat zijn fibrinedraden?

1. Deze klonteren samen op de kapotte plek.
2. Deze vormen een soort net op de kapotte plek.
3. Deze ontdekken de kapotte plek.

Bescherming tegen de zon

1. Je huid vangt ultraviolette straling op uit het zonlicht.
2. Cellen in de kiemlaag maken pigment.
3. Je wordt bruin. 

-> Teveel zon? Kiemlaag kan beschadigd raken

Leerdoelen

1. Je kunt de drie functies van de huid benoemen en koppelen   aan een laag.  
2. Je kunt uitleggen wat je huid doet om warm te worden of af   te koelen. 
3. Je kunt uitleggen hoe een wondje geneest.
4. Je kunt uitleggen waarom je bruin wordt van de zon.

Enkele begrippen

Opperhuid (hoornlaag en kiemlaag), lederhuid, onderhuids bindweefsel
Vaatvernauwing en vaatverwijding
Kippenvel
Bloedplaatjes, fibrinogeen, fibrinedraden, stollingseiwitten
Pigment
Ultraviolette straling

Huiswerk

Maken in boek A de opdrachten 9.3:  4 t/m 15

(Staat ook in Magister)