Olympia, Sparta, Messini

• KCV
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Olympia, Sparta, Messini

Waar ken je Olympia van?

Olympia 

• het was geen stad, maar een heilige 'plaats' voor Zeus 
  
•  Panhelleense Spelen werden hier gehouden
• het was volgebouwd met gebouwen voor de Spelen zelf, maar ook voor de bezoekers
• in de 4e en 5e eeuw is er veel verwoest omdat de Spelen als 'heidens' werden beschouwd

Beantwoord de volgende vragen

1) Olympia is niet genoemd naar de Olympus.

a) Zoek uit waar de Olympus ligt.

b) Waarom heet Olympia dan wel zoals het heet?

2) Waarom had Phidias een werkplaats in Olympia?

6) Waar wordt nog steeds de Olympische vlam precies ontstoken?

 7) Als je naar de plattegrond van Olympia kijkt, zie je dat de meeste gebouwen geen religieuze functie hadden. Hoe komt dat?

1. Olympia is niet genoemd naar de Olympus.
a) Zoek uit waar de Olympus ligt.

Waarom had Phidias een werkplaats in Olympia?

Waar ken je Sparta van?

Wie was de koning van Sparta t.t.v. de Trojaanse oorlog? En hoe heette zijn vrouw?

1. Odysseus, Penelope
2. Menelaos, Helena
3. Hector, Andromache
4. Agamemnon, Klytaimnestra

Sparta

• Grootste Griekse staat in de Oudheid​
  
• Vanaf 650 v.Chr. de dominante militaire staat in Griekenland.​
  
• Hele staat gericht op militaire training​
  
• Bijzondere sociale structuur met zeer kleine groep zuivere Spartanen (Spartiaten), perioiken (vrije boeren en handelslui) en zeer grote groep slaven (heloten, vooral Messiniërs)​
  
• Politieke structuur: oligarchie met twee koningen, een raad van oudsten (gerousia), 5 ambtsdragers (eforen) en een volksvergadering (apella)​

Kort historisch overzicht

Perzische oorlogen:​

• hulp van Sparta in 490 v.Chr. te laat bij Slag van Marathon (Atheners hadden al gewonnen)​
  
• Slag bij Thermopylae (in 480): heldhaftige actie Spartanen (Leonidas en zijn 300 soldaten)​
  
• Slag bij Plataia (in 479): Spartaans leger o.l.v. Pausanias verslaat definitief Perzisch landleger​
  

Peloponnesische oorlogen (431-404):​

• Botsing tussen groeiende macht Athene en Sparta​
  
• Over en weer aanvallen tussen Athene en Sparta​
  
• Athene verliest en krijgt regering ingesteld door Sparta (de ‘Dertig’)​

Kort historisch overzicht 2

4e eeuw:​

• Opkomende macht Thebe verslaat Sparta in 371​
  
• Tweede helft van de eeuw opkomst Macedonië​
  

Onder de Romeinen werd Sparta een toeristische ‘attractie’, bouw theater​

Nog te zien:​

• resten van de akropolis met tempel van Athena, Romeins theater en badhuis​
  
• Tempel van Artemis​
• Standbeeld van Leonidas​   en 'Graf van Leonidas’​

Sparta

‘Als Sparta nu werd verlaten, en er slechts heiligdommen en de fundamenten van gebouwen overbleven, dan zouden de latere generaties de macht en roem der Spartanen erg ongeloofwaardig vinden.’ 

De Atheense geschiedschrijver Thucydides schreef deze woorden in de vijfde eeuw voor onze jaartelling, in een tijd dat Sparta zo machtig was dat het heel Griekenland overvleugelde.

Sparta & Messini 

Spartanen bewerkten hun land niet zelf. Ze maakten de overwonnen Messiniërs tot heloten: onvrijen, slaven, die hun voormalige eigen grond nu voor de Spartanen moesten bewerken – ‘als ezels bedrukt door een zware last’, zoals de dichter Tyrtaios het verwoordde. En daarmee bezegelden de Spartanen niet alleen het lot van de Messiniërs, maar ook dat van henzelf. Want nu hadden ze in hun eigen achtertuin een broeinest van opstandige tendensen gecreëerd. Daardoor waren de Spartanen gedwongen om voortdurend militair scherp te zijn, en dat zou hun leefwijze voortaan tot in de details gaan beïnvloeden.

Waarom hadden de Spartanen het gebied in Messini bezet?

1. daar was het wel vruchtbaar
2. daar waren genoeg slaven om te werken
3. daar waren genoeg vrouwen voor nageslacht
4. het was makkelijk bereikbaar

Hoe komt het dat de Spartanen vanaf het begin van het bestaan van hun stad in constante militaire paraatheid moesten verkeren?

1. Er waren meer heloten dan Spartiaten
2. Ze hadden altijd ruzie met Athene
3. Ze hadden altijd ruzie met de Perzen
4. Sparta ligt onbeschermd in een dal

Messini

• Gebouwd als hoofdstad van het onafhankelijke Messenië in 369 v.Chr. na nederlaag Sparta door Thebe. Omringd door hoge muren bleef het nog lang (tot Romeinse tijd) intact.​
• Nog te zien:​
  

Arkadische poort​

Tempels en andere heiligdommen​

Stadion​

Theater​

badhuizen​

Huiswerk

Kijk powerpoint 4 en maak de kijkvragen