6/12 Geweld in de gewesten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

5.5. Geweld in de gewesten

Maak een samenvatting/mindmap of maak de bijbehorende opdrachten

Leerdoelen

Ik begrijp wat een 'gewest' is en kan uitleggen hoe het idee van 'particularisme' heeft

bijgedragen aan de politieke versnippering in de Lage Landen.

Ik weet wat 'staten' betekent in de vroegmoderne tijd en begrijp hoe deze staten werden

vertegenwoordigd in de 'Staten-Generaal'.

Ik kan uitleggen wat 'bloedplakkaten' zijn en begrijpen hoe deze regels de religieuze vrijheid

in de Lage Landen beïnvloedden.

Ik begrijp wat een 'landvoogdes' is en hoe deze persoon een rol speelde in de politiek van de

Lage Landen.

Ik ken het begrip 'smeekschrift' en begrijp hoe het werd gebruikt als een verzoek om

religieuze tolerant

21. De protestantse reformatie die de splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had.

22. Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat

Wie was Karel V?
Wat hield zijn centralisatiepolitiek in?
Waarom een hekel aan Luther?

5.5.1 Spaanse vorsten

Karel V: doet afstand van de troon (Vrede van Augsburg)

Bourgondische gebieden geërfd:

17 Nederlandse gewesten

- particularisme (zelfstandigheid)

(gaat tegen centralisatiepolitiek in)

Hoe zat zo'n gewest in elkaar?

- Vanaf de middeleeuwen een bestuurlijke vergadering (Gewestelijke Staten)

- Hierin kwamen de drie standen bijeen

- Steden en burgerij grote invloed

- Geld nodig? Moest de heer een bede doen

Eind 15e eeuw

Staten-Generaal (vertegenwoordigers 17 gewesten)

Groei protestantisme: 

1550: Bloedplakkaten (Karel V)

Opvolger Filips II

- Geldproblemen

- Bestuurlijke eenheid (landvoogdes)

-Groei protestantisme (trad keihard op tegen ketters)

Vat in maximaal drie zinnen het beleid van Filips II samen

Uit deze rede van Willem van Oranje is het godsdienstbeleid van koning Filips II af te leiden. Het politieke doel dat koning Filips II hiermee wilde bereiken past bij een kenmerkend aspect van de late middeleeuwen.

Noem de kern van het godsdienstbeleid van koning Filips II en leg uit welk politiek doel hij daarmee wilde bereiken.

Bron 1

In een rede op oudejaarsavond 1564 in Brussel geeft Willem van Oranje, op dat moment nog een belangrijk adviseur van koning Filips II, zijn mening over het godsdienstbeleid van de koning in de Nederlanden:

Het is nu de tijd om ronduit tegen de koning te spreken, want de toestand in het land is zo onheilspellend dat er iets gedaan moet worden. De koning vergist zich als hij meent dat in de Nederlanden, te midden van landen waar godsdienstvrijheid bestaat, de bloederige plakkaten nog langer te handhaven zijn. En hoezeer ik aan het katholieke geloof gehecht ben, ik kan niet goedkeuren dat vorsten over het geweten van hun mensen willen heersen en hun de vrijheid van geloof en godsdienst willen ontnemen.

Toelichting: Plakkaten zijn hier de maatregelen van de koning, waarmee strenge straffen werden opgelegd aan burgers die naar de Reformatie overgingen.