P11 Persoonsvormen in een samengestelde zin

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Welkom 2F! 

Ga lekker zitten volgens de plattegrond. 

Leg het volgende vast op tafel:

• leesboek
• agenda
  

Pak je leesboek en ga lekker lezen!

Goedemorgen klas 2C

Vandaag...

- stillezen

- Lezen hoofdstuk 1

Vandaag...

• Terugblik
• P11 Persoonsvormen in een samengestelde zin
  
• Opdrachten maken
  

1. Wanneer schrijf je een -s-?
2. Wanneer schrijf je -en-?
3. Wanneer schrijf je -e-?

Wanneer schrijf je een tussen -s?

• Je schrijft een tussen -s in een samenstelling als je die hoort:

jongensboek / stationsrestauratie

• Als je het niet kunt horen, omdat bijvoorbeeld het tweede woord met een s-klank begint, dan vul je een ander tweede woord in om te checken of er een 's' moet worden toegevoegd:

bedrijf + chef : bedrijf + kat  > bedrijfskat, dus bedrijfschef

station + straat  : station + kat > stationskat, dus stationsstraat

Wanneer gebruik je -en-?

Als het eerste deel van de samenstelling 

• een zelfstandig naamwoord is
• én alleen een meervoud op -n of -en heeft. 

VB: 

eik + boom = eikenboom (twee eiken)

blinde + school = blindenschool (twee blinden)

kat + bak = kattenbak (twee katten)

Wanneer gebruik je -e-?

Je schrijft geen -en-, maar een -e- in de volgende gevallen:

• Het eerste deel heeft geen meervoud: tarwebrood (1 tarwe, twee?....), benzinegeur
• Het eerste deel verwijst naar iets waarvan er maar één is:  Koninginnedag, maneschijn.
• Het eerste deel heeft een meervoud op -s: aspergesoep (asperge - asperges),
• Het eerste deel heeft een meervoud op -s én -en-: ziektekiem (ziektes/ziekten), groenteboer (groenten/groentes)
• Het eerste deel is geen zelfstandig naamwoord: blindedarm, knarsetanden
• Het eerste deel versterkt een bijvoeglijk naamwoord: goed - beregoed, vol - boordevol.

Persoonsvormen in een samengestelde zin

• Enkelvoudige zin
• Samengestelde zin 

Zoek de persoonsvormen in onderstaande zinnen. 

1. Piet zit met een colaatje in de tuin.

2. Mijn moeder doet boodschappen, daarna gaat ze naar de               kapper.

3. Waarom moeten wij altijd ons huiswerk maken?

Zoek de persoonsvormen in onderstaande zinnen. 

1. Peter zit met een colaatje in de tuin.

2. Mijn moeder doet boodschappen, daarna gaat ze naar de               kapper.

3. Waarom moeten wij altijd ons huiswerk maken?

Enkelvoudige en samengestelde zinnen

Enkelvoudige zin: een zin met 1 persoonsvorm

VB: Evelien werkt bij de bakker. 

Samengestelde zin: zin met meer dan 1 persoonsvorm

VB: Evelien werkt bij de bakker, want zij bakt graag koekjes. 

Enkelvoudige of samengestelde zin?

'Ik ben moe en ik heb geen zin om te gaan trainen.'

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Verander tijd: 'Ik was moe en had geen zin om te gaan trainen'.

'Ben' en 'heb' veranderen, dus 2 persoonsvormen, dus samengestelde zin. 

Merk op dat in allebei de zinnen het onderwerp naast de persoonsvorm staat. Het zijn dus allebei hoofdzinnen. 

De persoonsvorm in een samengestelde zin kun je vinden door..

1. te vragen wie het doet
2. de zin te husselen
3. de zin in een andere tijd te zetten
4. de zin vragend te maken

Persoonsvorm in samengestelde zinnen

• Verander de gehele zin van tijd
• De werkwoorden die veranderen > persoonsvorm(en).
  
• Overige werkwoorden zijn: vd, od, inf

In het verleden hebben (hadden) robots vooral klusjes uitgevoerd in en om ons huis, maar het lijkt (leek) erop dat op den duur zelfs onze auto’s robots zullen (zouden) zijn.

Persoonsvorm         > T.T.

                                       

                                        > V.T.

Geen persoonsvorm   >    voltooid deelwoord ('t Kofschip)

                                           >    onvoltooid deelwoord ( hele ww + d)

1. Ik of jij/je erachter = ik-vorm

2. ev: jij/hij/zij/het = ik-vorm + t

3. mv: wij/jullie/zij = hele werkwoord

Sterke werkwoorden: veranderen van klank 

Zwakke werkwoorden: ik-vorm + te(n)/de(n)

Is het onderstreepte werkwoord de persoonsvorm tegenwoordige tijd (pv tt) of het voltooid deelwoord (vd)?

Dat is nog nooit gebeurd!

_______

1. pv tt
2. vd

Is het onderstreepte werkwoord de persoonsvorm tegenwoordige tijd (pv tt) of het voltooid deelwoord (vd)?

Rob bestelt bij een snackbar een frikandel speciaal.

______

1. pv tt
2. vd

Oefenen!

Noteer eerst de vorm (pvtt, pvvt, vd, inf, bn) en noteer daarna de juiste spelling.

1. De NS ... (berichten) de reizigers gisteren te laat over de ontstane vertraging, waardoor ze een uur ... (staan) te ... (wachten) in de kou.
2. De ... (opscheppen) ravioli was te veel ... (afkoelen), waardoor het eten de gasten niet meer ... (smaken).
3. ... (vinden) je dat de receptionist je vragen inmiddels correct ... (beantwoorden)?
4. Evelien ... (reageren) verbaasd, als haar vriendin ... (e-mailen) in plaats van appen. 
5. Albert ... (vermoeden) dat zijn zus zich overal mee ... (bemoeien). 

Aan de slag!

Maak opdracht 1 t/m 3 in het boek (blz. 262/263)

Cursus 7 - Spelling - P11 Persoonsvormen in een samengestelde zin

Klaar?

• lezen in je leesboek
  
• kies een puzzel (blz. 272 - 291)
• maak een samenvatting

Engelse werkwoorden:

• mailen
• checken
• tackelen
• squashen
• streetdancen
• chillen
• faken
• joggen
• lunchen

Huiswerk

Donderdag 6 juni:

• P11: opdr. 1 t/m 3
• P10 nakijken (Teams)