T5 BS1 en BS 2 Regeling

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

Ga rustig zitten

Voor deze les:

Boek en schrift  

 op tafel       

IPAD dicht!

Hoe zit het ook alweer:

In je locker:

•  Telefoon
• jas (of op de kapstok)

In het lokaal:

• Opgeladen Ipad mee
• Gevuld etui
• Boeken en schrift mee
• Steek vinger op bij vraag

Thema 5 Regeling

Thema 5

BS 1 Homeostase en regelkringen

BS 2: Het hormoonstelsel

BS 3: Het zenuwstelsel

Bs 4: Reflexen en het autonomen zenuwstelsel

Bs 5: Impulsbegeleding

BS 6: Spieren en beweging

Deze les: Herhalen BS 1 en 2

- instructievideo 

- quizvragen

theorie kort benoemen

-zelfstandig aan de slag

Basisstof 1: homeostase en regelkringen

5.1.1 Je kunt uitleggen wat homeostase is.

5.1.2 Je kunt uitleggen hoe regelkringen een rol spelen bij het handhaven van de homeostase bij de mens.

Pak je IPAD en log in

Wat is homeostase?

1. een negatieve terugkoppeling van een regelkring
2. een positieve terugkoppeling van een regelkring
3. het in stand houden van een dynamisch evenwicht in het lichaam

Welke maatregel valt NIET
onder homeostase?

1. Daling van de hartslag
2. Dieper en sneller ademhalen
3. Voldoende rust nemen
4. Stijging van de concentratie glucagon in het bloed

Waar wordt de homeostase gecoördineerd?

1. hypothalamus
2. hypofyse
3. hersenstam
4. amygdala

Homeostase zorgt voor een constant intern milieu

1. Waar
2. Onwaar

Welke twee hormonen zorgen voor de homeostase bij de bloedsuikerspiegel

1. Glucagon & Glycogeen
2. Glucagon & Insuline
3. Glycogeen & Insuline
4. Glucose & Glycogeen

Wat is de (biologische) term voor de hormonale regeling zoals die door de pijlen 1 en 2 in bron 1 wordt aangegeven?

HT = hypothalamus
H = hypofyse
S = schildklier

1. Positieve feedback
2. Negatieve feedback
3. Regeling
4. Homeostase

Wat regelen de hormonen uit de alvleesklier?

1. adrenaline in je bloed
2. hoeveelheid suiker in je bloed
3. geven hormonen af
4. zorgen voor verbranding

Wat regelen je hormonen niet?

1. Slaap
2. Temperatuur
3. Bewegen
4. Voortplanting

tussen het inwendige en uitwendige milieu bevindt zich...

1. minstens 1 cellaag
2. de celwand
3. de huid
4. weefselvloeistof

Het inwendige milieu van een organisme wordt gevormd door

1. bloed
2. alles onder de huid
3. weefselvloeistof
4. bloed en weefselvloeistof

Wat hoort tot het uitwendige milieu?

1. inhoud darmen
2. inhoud blaas
3. inhoud longen
4. alle drie de antwoorden

IPAD dicht doen!

Basisstof 2: Het hormoonstelsel

5.2.1 Je kunt beschrijven op welke manieren hormonen de cellen van weefsels en organen kunnen beïnvloeden.

5.2.2 Je kunt de werking van hormoonklieren beschrijven en uitleggen hoe doelwitorganen op de hormonen reageren.

Wat doen de hormonen ook alweer? 

Veel veranderingen in ons lichaam worden gestuurd door hormonen.

De geslachtsorganen reageren op de hypofysehormonen en maken vervolgens geslachtshormen. 

De hormoonklieren

exocriene klier

- speeksel-klier

- alvleesklier

- traanklier

endocriene klier

- hypofyse

- alvleesklier

- bijnier

hormonen

hypofyse: groeihormoon GH, FSH, LH, oxytocine, ADH, TSH

schildklier: thyroxine

eilandjes van Langerhans in alvleesklier: insuline, glucagon

nieren: epo

bijnieren: adrenaline

Eilandjes van Langerhans

• 
  
• 
  
• 
  
• Groepjes cellen in de alvleesklier (verteringsklier)
• Maken hormonen: insuline en glucagon.
• Insuline: bij een hoog glucosegehalte, laat het dalen
• Glucagon: bij een laag glucosegehalte, laat het stijgen
  
• Eilandjes kapot of werkt insuline niet? Diabetes

regeling bloedsuikerspiegel

Glucose wordt door insuline omgezet in glycogeen. 

Glycogeen wordt door glucagon weer omgezet in glucose

Glucose

Glycogeen

Insuline

In het bloed

In spieren en lever

Glucagon

Regeling van de bloedsuikerspiegel door de eilandjes van langershans.

Oefening regeling bloedsuikerspiegel  

Maak een schematische tekening zoals hiernaast is afgebeeld. Vul de juiste termen in bij de nummers. 

Regeling van de bloedsuikerspiegel door de eilandjes van langershans.

Nieren

• Nieren produceren EPO bij laag zuurstofgehalte bloed

• Epo stimuleert productie rode bloedcellen in beenmerg
• --> meer zuurstof: minder afgifte epo
• Gebruik als doping is illegaal
• hoogtetraining

Bijnieren

Maken het hormoon adrenaline.

Snelste hormoon van je lichaam!

• Glycogeen wordt omgezet in glucose (suikergehalte in het bloed stijgt
• Hart gaat sneller kloppen
• Ademhaling versnelt
  

negatieve feedback

positieve feedback

Hypofyse

Schildklier

Bijnieren

Eilandjes van langerhans

Teelballen

Cellen in de alvleesklier 

die hormonen maken

Stoffen in het bloed die de werking van bepaalde organen regelen

Hormoon dat in de 

bijnieren wordt gemaakt

Klieren die adrenaline maken

Orgaanstelsel in het lichaam dat uit een aantal hormoonklieren bestaat

eilandjes van Langerhans

hormonen

adrenaline

hormoonstelsel

bijnieren

Welke twee hormonen maken de eilandjes van Langerhans

Zorgt insuline ervoor dat de bloedsuikerspiegel daalt of stijgt?

1. Daalt
2. Stijgt

Waar bevinden zich cellen met receptoren voor epo?

1. in het beenmerg
2. in de bijnieren
3. in de lever
4. in de nieren

opdrachten

De volgende opdrachten minimaal maken:

5.1:  12: 4, 5 en 6

5.2: 16, 17 en 18

Dit zijn inzicht vragen, de kennisvragen moet je gemakkelijk terug kunnen vinden in de tekst van het boek.