BSR 11/12 2t Lezen §4 Tekstverbanden en signaalwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

• Open alvast je boek op blz. 21.
• Log alvast in op LessonUp! De code staat linksonder in beeld.

§4 Tekstverbanden en signaalwoorden

Voordat we beginnen:

• Je kunt het tegenstellend, chronologisch, opsommend en toelichtend verband in een tekst herkennen aan de hand van signaalwoorden.
• Je kunt verbanden binnen een tekst beoordelen.

Lesdoelen

In deze les:

• De uitleg van Lezen 
  paragraaf 3 en 4 herhalen.
• Hoe kun je tekstverbanden en hoofdzaken in een tekst vinden en herkennen?
• Opdracht 1 en 2 nakijken.
• Opdracht 4 samen maken.

Sommige woorden hebben ongeveer dezelfde betekenis. Deze woorden noem je synoniemen. Een andere woordstrategie bevat het zoeken naar een omschrijving van het onbekende woord. Het kan ook zijn dat er voorbeelden van het woord in staan. Een vierde woordraadstrategie bevat het zoeken naar een bekend woorddeel in het onbekende woord. Zo kun je een deel van een samenstelling of afleiding herkennen. Of een deel van het woord komt uit een andere taal.

Woordraadstrategieën

Welke woordraadstrategie gebruik je om achter de betekenis van 'giganstisch' te komen?

De kunstenaar Sergei Shmykov maakt gigantische portretten. Deze grote kunstwerken verkoopt hij voor veel geld.

1. Synoniem
2. Omschrijving
3. Voorbeeld

Welke woordraadstrategie gebruik je om achter de betekenis van 'hardnekkig' te komen?

Mijn broer houdt de waarheid hardnekkig vol, hij houdt vast aan wat hij gezegd heeft.

1. Synoniem
2. Omschrijving
3. Voorbeeld

Welke woordraadstrategie gebruik je om achter de betekenis van 'tekengerei' te komen?

Ezra en Dian zoeken naar tekengerei (potloden, wasco en stiften) om verder te werken aan hun schoolopdracht.

1. Synoniem
2. Omschrijving
3. Voorbeeld

Tekstverbanden en signaalwoorden

In een goede tekst hangen woorden, zinnen en alinea's met elkaar samen. Ze hebben een verband. Door te letten op verbanden in een tekst, kun je de tekst beter begrijpen.

Verbanden
tussen zinnen

• Een duidelijke tekst bestaat uit zinnen die met elkaar verbonden zijn. Je kunt tekstverbanden herkennen door middel van signaalwoorden. 

Tekstverbanden en signaalwoorden

Tegenstellend verband	maar, toch, hoewel, echter, daarentegen, tegenover.
Chronologisch verband	eerst, daarna, vroeger, later, nu.
opsommend verband	bovendien, daarnaast, vervolgens, en, ten eerste, ten tweede, ook
Toelichtend verband	als, bijvoorbeeld, zoals, denk maar aan

Als ik na school thuis kom, ga ik meestal eerst een half uur gamen om te ontspannen, daarna doe ik een uurtje schoolwerk.

1. Tegenstellend verband
2. Chronologisch verband (tijdsvolgorde)
3. Opsommend verband
4. Toelichtend verband (voorbeeld)

Sommige ouders melden hun kind al aan als woningzoekende als ze tien jaar zijn, maar het overgrote deel van de ouders vindt dat onzin.

1. Tegenstellend verband
2. Chronologisch verband (tijdsvolgorde)
3. Opsommend verband
4. Toelichtend verband (voorbeeld)

In een van mijn kasten bewaar ik mijn strandvondsten, denk aan diverse soorten schelpen.

1. Tegenstellend verband
2. Chronologisch verband (tijdsvolgorde)
3. Opsommend verband
4. Toelichtend verband (voorbeeld)

Aan de posters op mijn kamer kun je zien wat mijn favoriete sporten zijn. Ik houd van voetbal en schaatsen. Daarnaast kijk ik graag naar Formule 1.

1. Tegenstellend verband
2. Chronologisch verband (tijdsvolgorde)
3. Opsommend verband
4. Toelichtend verband (voorbeeld)

Tegenstellend verband

Chronologisch verband

Opsommend verband

Toelichtend verband

Lisanne miste haar trein, maar kwam toch op op tijd voor haar sollicitatiegesprek

Eerst moet het gehakt bakken, daarna de groenten toevoegen en dan kan de saus worden gemaakt.

Ik heb een kat, konijn, hamster en een hond.

Ellie had de inbraak bij de buren niet gehoord. Ze sliep namelijk niet thuis.

Ik speel elk weekend games, zoals GTA, Fifa en Mario Kart.

"Vorig jaar sportte ik drie keer in de week, maar daar heb ik nu geen tijd meer voor."

Wat?	Cursus 1 Meer dan Lezen: §4 Tekstverbanden en signaalwoorden. Opdracht 1 en 2 op blz. 22-23.
Hoe?	Klassikaal. Zorg dat je goed voor jezelf nakijkt.
Hulp	Stel vragen als je iets niet begrijpt.
Tijd	Tien minuten.
Waarom?	Om te oefenen met tekstverbanden en signaalwoorden.
Klaar?	Werk verder aan opdracht 4 (blz. 24-25).

Nakijken

Wat?	Cursus 1 Meer dan Lezen: §4 Tekstverbanden en signaalwoorden. Opdracht 4 op blz. 24-25.
Hoe?	Zelfstandig. Werk de antwoorden uit in je schrift.
Hulp	De theorie in deze LessonUp en de uitleg op blz. 14.
Tijd	Tien minuten.
Waarom?	Om te oefenen met tekstverbanden en signaalwoorden.
Klaar?	Maak een samenvatting van paragraaf 1 t/m 4.

Huiswerk voor de volgende les

• Je kunt het tegenstellend, chronologisch, opsommend en toelichtend verband in een tekst herkennen aan de hand van signaalwoorden.
• Je kunt verbanden binnen een tekst beoordelen.

Lesdoelen

Tegenstellend verband

Chronologisch verband

Opsommend verband

Toelichtend verband

Lisanne miste haar trein, maar kwam toch op op tijd voor haar sollicitatiegesprek

Eerst moet het gehakt bakken, daarna de groenten toevoegen en dan kan de saus worden gemaakt.

Ik heb een kat, konijn, hamster en een hond.

Ellie had de inbraak bij de buren niet gehoord. Ze sliep namelijk niet thuis.

Ik speel elk weekend games, zoals GTA, Fifa en Mario Kart.

"Vorig jaar sportte ik drie keer in de week, maar daar heb ik nu geen tijd meer voor."

Neem deel onze LessonUp klas

Wat kun je hier vinden?

• LessonUps
• Video's
• Handige websites 

Klassencode
u2ta: qjffs

u2tb: sgmrx

u2ta: dqymz