1MH Cursus 7 Spelling

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

Cursus 7 - Spelling

1MH

Paragraaf 1 - Hoofdletters

Elke zin begint met een hoofdletter en eindigt met een punt, vraagteken of uitroepteken: een passend leesteken.

Hoofdletters gebruik je aan het begin van de zin, bij namen en bij woorden die van namen zijn afgeleid.

Let op tussenvoegsels: het is Martine van der Zanden, maar mevrouw Van der Zanden. Let hierbij goed op de hoofdletters!

Let op!

De volgende woorden schrijf je niet met een hoofdletter:

• dagen
• maanden
• seizoenen
• windstreken

Welk rijtje is goed gespeld, als het gaat om de hoofdletters?

1. Marloes, Oosten, beukenlaan, Netflix
2. Oktober, zuidoosten, Friesland, Dorpsstraat
3. Amsterdam, noorden, Januari, Lieke
4. Lynn, oktober, Kerkstraat, Overijssel

Paragraaf 1 - Leestekens

• Een gewone zin eindig je met een punt.
  Ik houd niet zo van tomatensoep.
• Een vraagzin eindig je met een vraagteken.
  Heb je nog vakantieplannen?
• Een uitroep, bijvoorbeeld van verbazing of woede, eindig je met een uitroepteken.
  Wat een goed idee!

Help, ik zit vast in de lift...
Welk leesteken moet op de puntjes komen te staan?

1. .
2. ?
3. !

Een croissant is niet typisch Frans, maar komt uit Oostenrijk...
Welk leesteken moet op de puntjes komen te staan?

1. .
2. ?
3. !

Paragraaf 2 - Laatste letter -d of -t

Sommige woorden eindigen op een t-klank. Je hoort dan niet of het woord eindigt op een -t of een -d. Hoe weet je dan welke letter je moet schrijven?

Gebruik hiervoor de verlengproef: je maakt het woord langer. Hoor je een -t, dan schrijf je een -t.

Hoor je een -d, dan schrijf je een d.

Bedenk zelf een woord, waarvan je pas na de verlengproef hoort of je het met een -t of een -d schrijft.

Paragraaf 3 - Bijvoeglijk naamwoord

Een bijvoeglijk naamwoord zegt iets over het zelfstandig naamwoord. Je hebt een korte vorm (zonder -e) en een lange vorm (met -e).

Soms moet je nog iets aanpassen:

f/v-regel	f wordt v	lief - lieve
s/z-regel	s wordt z	grijs - grijze
laatste letter verdubbelen		fris - frisse
klinker weghalen		zuur - zure

lief

serieus

traag

druk

f/v-regel

s/z-regel

klinker weghalen

laatste letter verdubbelen

Leg uit: wat is een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord?

Paragraaf 4 - Meervouden

De meeste meervouden maak je door -en of -s achter het woord te zetten. Soms moet je nog iets extra's doen:

• f/v-regel: de f verandert in een v (brief - brieven)
• s/z-regel: de s verandert in een z (huis - huizen)
• medeklinker verdubbelen (jas - jassen)
• klinker (a-e-i-o-u) weghalen (muur - muren)

Meervoud van kers?

Meervoud van laars?

Paragraaf 5 - Verkleinwoorden

Meestal maak je een verkleinwoord door er -je achter te zetten.

Soms moet je iets toevoegen om het goed te laten klinken:

• -pje: boompje, bloempje
• -tje: tuintje, grasmaaiertje
• -etje: wandelingetje, belletje
• Als een zelfstandig naamwoord eindigt op -ng, dan moet je de -g vervangen door een -k: koninkje, woninkje

Verkleinwoord van spin?

Verkleinwoord van scherm?

De toets: wat denk je dat je gaat halen?

110